Bütün para birimleri ve hisse senetlerinin kalbinin attığı yer olan borsalar, para birimlerinin ömrünü ve değerini belirliyor. Peki kripto paralar açısından merkezi borsalar uygun mu?
ABD’de borsaların her ekonomik sınıftan para kazanmak isteyen insan için önemli bir yeri olduğunu söyleyebiliriz. Borsalar kullanıcılarına ürünlere, teknolojiye ve para birimlerine yatırım yapma fırsatı sunan platformlar. Yatırımcılar kar sağlayacaklarını inandıkları şeylere paralarını emanet etmeye devam ederse ekonomi giderek büyüyebilir.
Büyük miktarda para borsaların elinde olduğu için borsaların güvenlik önlemlerinin yüksek seviyede olması gerekiyor. Kripto para borsaları daha gelişmiş bir teknolojiyle geliştirilmiş olsa bile dijital güvenlik açısından geleneksel borsalara göre yeterince başarılı olamadı. Tabii ki kripto para borsaları birçok konuda savunulabilir ancak öncesinde birkaç gerçeğe göz atalım.
Geleneksel borsalar geçmişte phishing (oltalama) saldırılarına maruz kalmıştı ve birçok yatırımcı parasını kaybetmişti. Geleneksel borsalar kendine özel ağlar üzerinde çalışır, bu yüzden en kolay phishing kullanılarak hack’lenebilir. Phishing saldırıları kullanıcıların karşısına orijinaline çok benzeyen bir sahte sayfa çıkarır, kullanıcı bu sahte sayfaya özel bilgilerini girdiğinde hacker’lar amacına ulaşmış olur. Böyle bir saldırı sonucu hackl’lenen bir borsa için SEC tarafından yapılan açıklamada sorunun borsanın programlama hatası olduğu belirtilmişti.
Siber güvenlik önlemleri, saldırılardan sonra birçok defa güncellendi ve çoğu vaka ardından hükümetler kurtarma paketleri ile zararı karşıladı. Bildiğiniz gibi kripto para borsalarına da saldırılar oldu, Bitfinex’ten 72 milyon dolar çalındı, Bitstamp 5 milyon dolar kaybetti ve ünlü Mt. Gox vakası yaşandı. Bu borsaların dikkat çeken en önemli ortak noktası şu; hepsi merkezi borsalar.
Bir kripto para borsası kullanıcısı hacker’lar için kolay hedef sayılır. Hacker’ın bütün borsayı hack’lemesi gerekmiyor, sadece kullanıcının cüzdanına ulaşırsa istediğini alıp satarak fiat para birimine dönüştürebilir. Bunun önüne geçebilmek adına birçok cüzdan uygulaması geliştiriliyor. Ancak uzmanlara göre en iyi çözüm merkezsiz borsaların kullanılması. Shapeshigt, Changelly ve WavesDex gibi borsalar sayesinde kullanıcı token’leri 3. kişilerin müdahale edemediği halde saklanabilir. Yine de yatırımcı parasını fiat para birimine dönüştürmek isterse risk oluşabilir. Bu durum karşısında ise alıcı ve satıcı yerel tepeden tepeye ağları kullanabilir ya da sadece para çekme işlemi için merkezi borsalar kullanılabilir.
Kripto paralar merkezsiz, güvenli olarak tanıtıldığı için hack’lenmeler ve güvenlik açıkları kripto dünyası için yıpratıcı haberler. Özellikle kripto dünyasında yeni yatırımcılar güvenlik önlemlerine yeterince önem vermediklerinden hayal kırıklıklarına uğrayabilir. Genellikle yeni yatırımcıların soğuk cüzdanlardan haberleri olmuyor ya da yatırımcı hedef olmadığını düşünüyor.
Diğer yandan merkezi borsalar merkezsiz kripto paraların mantığıyla örtüşmüyor. Merkezi kripto para borsaları ile geleneksel borsalar ideolojik olarak farklı. Ortalama yatırımcı geleneksel borsada hükümet koruması altında olduğunu düşünebilir, ancak merkezi kripto para borsaları için tam anlamıyla düzenlemeler sona ermediği için güven konusunda büyük boşluklar var. Borsa düzenlemeleri adına büyük adım atan ülkeler de bulunuyor. Örneğin Japonya, Bitcoin’i yasal ödeme şekli olarak tanıdı ve kripto para borsalarının işlemlere devam edebilmeleri için kayıt yaptırmaları gerektiğini ilan etti.
Japonya kripto dünyasında ilklere imza atmış olabilir ama aynı zamanda ilk hüsranı yaşayan ülkelerden. 2014’de yaşanan Mt. Gox çöküşünden sonra Japonya Başbakanı Shinzo Abe finansal sektör alanında gelişim kaydedilmesi için düğmeye bastı. Japonya finansal düzenleyicisi kripto para borsalarının kullandığı bilgisayarların aşırı donanımlı olması şartını koştu. Ek olarak yasa dışı kullanımların önüne geçilmesi amacıyla kimlik doğrulama sistemleri de zorunlu hale getirildi.
Yukarıdaki bilgilerin ışığında kripto paralar adına en önemli çizgiyi çizebiliriz: Kirpto paraların en yaygın ödeme yöntemi haline gelebilmesi ve diğer geleneksel olguların yerini alabilmesi için merkezsiz olması gerekiyor. Ayrıca herkes tarafından anlaşılabilir ve kullanımı kolay platformlar uyum sürecini hızlandırabilir. Böylece kripto para ekosistemi büyüyebilir ve yeni kurumsal yatırımcılardan kripto piyasasına para girişi olabilir.
Kaynak: ambcrypto
