Kripto para piyasaları düşen DXY ve devam eden bankacılık sorunlarının ortasında yeniden yükseliyor. Ancak dünyada daha enteresan şeyler de oluyor. ABD doları dünyadaki hakimiyetini kaybeder mi bilinmez ancak şimdilik Çin cephesinden baktığımızda gücünün zayıfladığını görebiliriz. Peki neler oluyor?
ABD Doları ve Çin
Resmi verilere göre yuan, Mart ayında Çin’de sınır ötesi işlemlerde doları geçerek ilk kez en fazla kullanılan para birimi oldu. Pekin yönetimi ülkenin para birimini uluslararası ölçekte güçlendirmeye çalışıyor ve birçok ülkeyle ikili ticaretinde yerel para biriminin kullanımını teşvik ediyor. Çin Devlet Döviz İdaresi verilerine göre Yuan cinsinden işlemler Mart ayında bir önceki ayki 434,5 milyar dolardan 549,9 milyar dolara yükselerek rekor kırdı. Doların payı %48,6’dan %46,7’ye gerilerken Yuan ile işlemlerin oranı %48,4’e ulaştı.
Sınır ötesi işlemlerin hacmi hem cari hem de sermaye hesaplarını kapsıyor. Yuan‘ın küresel ticaret finansmanında kullanımı düşük kalsa da istikrarlı bir artış yaşıyor. SWIFT’ten alınan veriler Mart ayında yuanın ticaret finansmanı için yapılan küresel para birimi işlemlerindeki payının %4,5’e yükseldiğini, doların ise %83,71 olduğunu gösterdi.
Dolar Hakimiyeti Bitiyor Mu?
Hayır, bugün bundan bahsetmek için çok erken ve küresel ölçekte dolar halen rezerv para birimi olarak kullanılıyor. Diğer taraftan ABD’nin artan yaptırımları birçok ülkenin dolar riskini tekrar değerlendirmesine neden oldu. İran, Kuzey Kore, Rusya veya ABD politikalarına karşı olan devletler ağır yaptırımlarla karşı karşıya kalıyor. Bu da doların diğer devletler için riskini yükseltiyor. X ülkesiyle yarın arası bozulan ABD onun da dolar varlıklarını kolayca uluslararası sistemde dondurabilir ve çoğu devlet artık bunun daha yakın bir risk olduğunun farkında.
Diğer taraftan dolarizasyon AB dahil diğer ülkelerin enflasyonla mücadelesini de olumsuz etkiliyor. Değer kazanan dolar, artan enflasyonun yanında çarpan etkisi oluşturuyor. Bu da ekonomisindeki riskini azaltmak isteyen özellikle doğa bloğuna yakın ülkelerin kendi yerel para birimleriyle ticarete yeltenmesine neden oldu.
Türkiye, Brezilya, Çin, Endonezya, Rusya ve daha birçok ülke ikili ticaret anlaşmalarında yerel para birimlerini kullanmak istiyor. Fakat bir sorun var. ABD halen siyasi olarak dünyanın en güçlü ülkesi ve ekonomideki hakimiyetini de hesaba katarsak ticaret yerel para birimleriyle de yapılsa dolara talepte devasa azalış görülmüyor.
Yani doların rezerv para birimi statüsüyle alakalı ciddi bir tehdit yok ancak devam eden büyümesinin yavaşladığını görebiliriz. Bu da yeterince uzun vadede doları tehdit diyor. Nitekim ABD’li yetkililer de durumun farkında ve özellikle 2023 yılında bu minvalde çok fazla açıklama gördük.
