Bildiğiniz üzere varlık barışı geçtiğimiz yıl sona erdi. Fakat varlık barışından yararlanamayanlar için süre 2022 Haziran ayına kadar uzatıldı. Kripto para yatırımcılarını yakından ilgilendiren varlık barışı konusunda birçok hatalı içerik bulunuyor. Konuyu netleştirmek ve adım adım süreci sadeleştirerek anlatmak artık şart oldu. Peki varlık barışı nedir, kripto para yatırımcıları nasıl faydalanabilir?
Varlık Barışı ve Kripto Paralar
Kripto paralarla alakalı yasal düzenleme birkaç ay içinde netleşecek ve meclisten geçecek. Şimdilik vergilendirmeyle alakalı net bir şey olmasa da belli oranda verginin yatırımcılardan alınmasına kesin gözüyle bakılıyor. Eğer global kripto para borsalarında yatırımlarınız varsa ve bu parayı en az vergi ile ülkemize sokmak istiyorsanız varlık barışı en iyi alternatifinizdir.
Varlık barışı, vatandaşların yurt dışında bulunan birikimlerini bildirerek vergi ödemeden ülkeye sokmasına imkan tanır. Birkaç kez uzatılan varlık barışı süreci son olarak 2022 Haziran sonuna kadar devam edecek. Yeniden uzatılma ihtimali teknik olarak (son kez) var ancak yatırımcılar bu fırsatı yeniden yakalayamayabilir.
Varlık Barışının Avantajları
- Ülkeye kripto para borsalarındaki tüm paranızı sıfır vergi ile sokabilirsiniz.
- Vergi dairesi tarafından incelemeye girip ceza alma riskiniz ortadan kalkar.
- Banka tarafından çektiğiniz yüksek meblağlara bloke (uzun süreli bloke) konulamaz ve bakiyenizi özgürce harcayabilirsiniz.
Gelir İdaresi Ceza Kesebilir
Banka hesap hareketlerindeki anormallik banka, MASAK ve Gelir İdaresi tarafından incelenmenize sebep olabilir. Bu senaryoda en yakın vergi dairesinden davet alır hesabınıza giren paranın kaynağını açıklarsınız. Eğer sürekli yüksek miktarlarda para girişi oluyorsa bu süreçte öncelikle çalıştığınız banka hesabınızı kapatır. Hatta tekrar o bankadan hesap açamama durumu bile yaşayabilirsiniz.
Sonrasında Gelir İdaresi size geçmişe dönüş cezalı şekilde vergi çıkarır. Bu cezalar kimi zaman kazandığınız paranın çok daha üstünde bile olabilmektedir. Adsense geliri elde eden içerik üreticileri geçmişte bu süreçleri yaşadı ve ciddi sıkıntılar çektiler.
Kripto Para Vergisi ve Cezadan Muafiyet
Örneğin Binance global hesaplarınızda 200 bin dolar değerinde yatırımız var. Bu parayla iş kurmak istiyorsunuz. Parayı Türkiye’deki banka hesabınıza gönderdiğinizde büyük ihtimalle hesabınız kısa süreli olarak bloke olacaktır. Bloke kalksa bile bankanız Masak ve GİB’e sizi raporlayacak incelemeye alınmanıza sebep olacaktır. Sonrasında da yukarıda belirttiğimiz süreci yaşamanız muhtemeldir.
Varlık barışında ise hem ülkenize döviz sokarak faydalı olmuş hem de bu riskleri ortadan kaldırmış olursunuz. Varlık barışı tebliği Madde 4’ün 8’inci bölümünde aşağıdaki ifade geçer.
“Kapsama giren varlıkların Türkiye’ye getirilmesi nedeniyle, hiçbir suretle vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır”.
İnceleme ve tarhiyat yapılmayacak haller detaylı şekilde şöyle açıklanmıştır:
Geçici 93’üncü maddenin yedinci fıkrası uyarınca, bildirimde bulunulan varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır. Bu hükümden yararlanabilmek için;
- a) Yurt dışında bulunan bildirime konu varlıkların bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi ya da Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi,
- b) Türkiye’de bulunan ve taşınmazlar dışındaki bildirime konu varlıkların ise banka veya aracı kurumlardaki hesaplara yatırıldığını gösterir belgelerle tevsik edilmesi, gerekmektedir.
(2) Bildirilen varlıkların, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 17/11/2020 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30/6/2021 tarihine kadar kapatılmasında kullanılması mümkün olup, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaması imkanından yararlanılacaktır.
(3) 17/11/2020 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının anılan tarihten önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması halinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaması imkanından yararlanılabilecektir.
Vergisiz Şekilde Kripto Para Geliri Nasıl Çekilir?
Kurumlar vergisi mükellefleri (şirket sahipleri) yurt içinde bulunan borsalar aracılığıyla da varlık barışından yararlanabiliyor. Ancak yatırımcıların önemli kısmı bireysel olduğu için bu konuya girerek sizi detaya boğmayacağım.
Varlık barışı için adım adım yapmanız gerekenler şunlardır:
- Resmi gazetede yayınlanan varlık barışı tebliğini çıktı alın ve yanınızda bulundurun. Banka personellerinin büyük çoğunluğu bu konuda hakkında detaylı bilgi sahibi olmadığı için onları sizin yönlendirmeniz gerekebilir.
- Yine Resmi gazetede yayınlanan uzatma tebliği de çıktı olarak yanınızda bulunsun uğraşmamak için süresi doldu diyen olursa bunu gösterin.
- Varlık barışı için doldurmanız gereken bir form İki sayfadır size 2 kopya olarak çıktı alın. Adres ve kişisel bilgilerinizi evde doldurabilirsiniz (iki nüshayı da doldurun) imza ve hesap bölümünü boş bırakın, şubede dolduracaksınız.
- Çalıştığınız bankaya gidin (devlet bankaları süreci uzatabiliyor, özel bankalarda sorun yaşayanların sayısı daha az) konuyla alakalı bilgi verin ve sizi yönlendirmelerini isteyin. Daha önce varlık barışı sürecini yürütmüş bir personel işinizi kolaylaştıracaktır. Eğer miktar yüksek ise direkt ikinci kata şube müdürüne de çıkabilirsiniz. Burada sizin personelleri yönlendirmeniz gerekiyor. Genel şikayet maalesef süreç hakkında personellerin yeterli bilgi sahibi olmadığıyla ilgilidir.
- İlgili personele ulaştığınızda merkezden bilgi almak isteyebilir. Siz çıktığı aldığınız tebliğ ve uzatma yazını ona gösterin incelesin.
- Banka personeli size USD hesabı açacak, formdaki banka hesabı bölümüne bunu yazacak. İki nüsha götürmüştünüz biri sizde diğeri şubede kalacak. (Bazı şubeler onaylar bittikten sonra diğer nüshayı vereceğiz diyebilir)
- Genellikle FTX üzerinden direk USD swift kullanılıyor. Sizde FTX borsasından transfer yapacaksanız ödemeyi yapacak şirketin “North Dimension Inc” olacağını söyleyebilirsiniz. Onay için genel merkezlerine mail atabiliyorlar. Şirket adını çalıştığınız borsadan evvelce teyit etmeyi unutmayın.
- Şimdi eve gidebilirsiniz. Sizi arayıp onaylandı bilgisi verecekler sonrasında 3 ay içinde forma yazdığınız tutar tavan olacak şekilde paranızı swift yoluyla çekebilirsiniz. Binance üzerinden USDT olarak FTX’e gönderip, oradan bakiyenizi USD’ye dönüştürerek swift çekim talebi oluşturabilirsiniz.
- Borsada swift için ekstra KYC doğrulaması yapmanız gerekebilir, limitinizi yükseltmeniz için sizden ek bilgiler de isteyebilirler. Genelde 3 saat içinde swift onaylanır ve 24 saatte para hesabınıza geçer. (sınır ötesi ödemelerde kripto paralara neden ihtiyaç vardır, tam olarak bu yüzden 24 saatte para transferi, gerçekten acı verici)
Dikkat etmeniz gereken detaylar;
- Banka personeli konuyla ilgili yeterli bilgi sahibi değilse tartışmayın, müdüre veya başka şubeye gidin.
- Devlet bankalarında veya özel bankalarda biz varlık barışı yapmıyoruz diyen şubeler oluyor. Tebliği gösterin, yapmak zorundalar.
- Islak imzalı kopya için ısrar etmeyin birçok şube MASAK onayından sonra o nüshayı veriyor.
- Ekstra olarak “başkası adına para çekmediğinize dair” veya benzer formlar imzalamanız gerekebilir. Şaşırmayın, az olsa bu durumlar yaşanabiliyor.
- Form doldururken ilgili bölümde getireceğiniz bakiye bölümü vardır. Buraya çok yüksek rakam yazmayın çekeceğiniz tutara yakın veya bir miktar üzerinde olabilir.
- Onay sürecinden sonra 3 ay içinde paranın hesabınıza girmesi gerekir.
İşlem Ücretleri Ne Kadar?
Öncelikle vergi ödemiyorsunuz, önceki varlık barışlarında %1 bir vergi vardı bunda o yok. Fakat aşağıdaki kalemler sizden tahsil edilecek.
- Kripto para borsası swift masrafı, 8 ile 45 dolar arasında değişir.
- Çalıştığınız bankanın kestiği komisyon, miktara göre değişir ama 12 dolardan başlar.
500 dolar çekmek isteyen birinin hesabına 480 dolar para yatar. Miktar oran yüksek gelebilir ancak taban ücretlerden dolayı böyle oluyor. Örneğin 100.000 dolar çektiğinizde rakam gözünüze çok daha küçük gelecektir.
Tüm bu detaylara ek olarak sormak istediğiniz, anlamadığınız veya farklı tecrübeleriniz varsa yorum olarak bizimle paylaşabilirsiniz.