Türkiye’de ve dünyada Bitcoin fiyatında yaşanan inanılmaz artış ile birlikte Türkiye Bitcoin Borsalarında günlük işlem hacimleri gözle görülür şekilde artmaya başladı. Bununla birlikte Türkiye Borsalarının ve kullanıcılarının hesaplarındaki hareketlilik de artınca bankalar tarafından hem müşteri hesaplarının hem de borsa hesaplarının kapatılması vakıaları yaşanıyor.
En son yaşanan olayda Banka, müşterisine hesabı kapatma/bloke koyma gerekçesi olarak 2013 yılında yayınlanan BDDK duyurusunu göstermiştir. Aslında yaşanan bu olay Türkiye’nin “Blockchain Temelli Yeni Finansal Sistem”e geçiş konusunda büyük sıkıntılar yaşandığının da bir göstergesi. Tüm dünyada büyük bir hızla kabul gören ve neredeyse her hafta gelişmiş ülke kurumları tarafından detaylı toplantıların yapıldığı bu önemli konuda Türkiye halen 2013 yılında yapılan BDDK duyurusunu dikkate alarak eylem planı geliştiriyor. Ben burada bankalara kesinlikle söz söyleyemiyorum.
Çünkü bankalar, mevcut mevzuat gereği kendi hesapları aracılığıyla yapılan tüm işlemlerin mevzuata uygunluğunu sağlamak ve buna ilişkin detaylı açıklamayı BDDK’ya yapmak zorundalar.
Bankalar Kanunu ve diğer ilgili kanun ve yönetmelikler gereği bankalar, müşterilerinin hesaplarından ve bu hesaplar üzerinden gerçekleşen para transferlerinin sebeplerinden dolayı devlete karşı sorumlular. Devletimiz, ilgili kanun ve yönetmelikler ile hesap sahibinin kişisel bilgileri de dahil olmak üzere bir çok konuda bankaları araştırma yapmakla görevlendirmiş durumda. Bu noktada bankaların şüpheli gördükleri ve risk içeren işlemleri takip etme, hesap sahibinden bilgi alma ve açıklamasından tatmin olmadığı hesabı kapatma, hesaptaki parayı bloke etmek hakkı ve bunu ilgili kuruma bildirme yükümlülüğü var. Bu nedenle bankalar şu anda Bitcoin ile ilgili işlemler nedeniyle mevzuat ile müşteri arasında sıkışıp kalıyor. Bunun bir gün çözüme ulaşacağından hiç şüphem yok. Ancak ne zaman olacağı konusunda hiçbir şey söyleyemiyorum. Bu günlerde bitcoin fiyatındaki ciddi yükseliş sebebiyle tüm dünyada ve Türkiye’de konuya ilginin arttığını görüyoruz. Bütün haber kanalları bu yükseliş hakkında haber yapıyor.
Tahminimce yakın bir tarihte BDDK’dan yeni ve daha detaylı bir açıklama gelecektir. Ancak bu açıklamanın “yeni nesil bir teknolojik gelişmeye” sırtını dönmeyen bir bakış açısıyla temkinli ve fakat ılımlı bir açıklama olması çok önemli. Bu piyasanın dinamiklerini ve geleceğini fark eden devletler çoktan Blockchain temelli iş modellerini desteklemeye ve güçlendirmeye başladı. Bunun yanında Japonya, bitcoin ile ilgili yasal düzenlemelerini yaparak bitcoin borsalarını kara para aklamayı önleme (AML) ve müşterini tanı (KYC) yasalarına bağlayan bir yasal düzenleme ile yasal bir ödeme aracı olarak kabul etmeye başladı.
Görüldüğü üzere çözüm aslında çok basit. Bitcoin borsalarını belli yasal yükümlülükler ile denetlenebilir kılarak Türkiye’de de bitcoin ve blockchain temelli yatırımların önünü açmak mümkün. Zaten şu anda Türkiye’de faaliyet gösteren 4 borsa şirketi de kendilerinden henüz talep edilmemesine rağmen yasalara, (AML) ve (KYC) kurallarına azami titizlikle yaklaşarak gerekli tedbirleri alıyorlar. Hatta bu noktada borsalar müşterilerini yormak pahasına detaylı inceleme ve belgeleme prosedürleri geliştirmiş durumda.
Bu gelişmeleri iyi takip ettiğini düşündüğümüz BDDK Uzmanlarının Bitcoin ve Kripto Para Eko Sistemine hak ettiği değeri vererek ılımlı bir yaklaşım sergileyeceğine inanıyorum. Daha önce de şahsen görüşme fırsatı bulduğum BDDK yetkililerinin bu konuyu yakından takip ettiğini ve konuya ilişkin derinlemesine bilgi sahibi olduğunu biliyorum.
Kaldı ki; geçtiğimiz aralık ayında SPK Araştırma Dairesi tarafından Dr. Abdurrahman ÇARKACIOĞLU imzasıyla yayınlanan rapor ülkemiz açısından umut vadediyor.
Bu konuların acilen hem bürokrasi çevrelerini (BDDK, SPK ve Maliye Bakanlığı) hem de özel sektör temsilcilerini (Bitcoin Borsaları, Uzmanlar, Bankalar) kapsayan bir toplantıda ele alınmasının ve yasal düzenlemelerin bir an evvel hayata geçirilmesinin vaktinin geldiğini hepimiz biliyoruz. Burada ilk adımı atmak da BDDK’ya yakışır diye düşünüyorum.
