Bu yazımda sizlere Layer 1 ve Layer 2 kavramlarından bahsetmek istiyorum. Çünkü blokchain ekosistemi içerisinde kripto paralar ve NFT‘ler üzerinde işlemler yapıyorsak doğal olarak yatırım yapıp bu yaptığımız yatırımlardan geri dönüş almak isteriz. Çoğumuzun ana gayesi budur. Hepimiz yaptığımız yatırımlar sonucunda sıcak para kazanmayı severiz. Bunu inkar etmeyelim lütfen. 🙂 Lakin sıcak parayı kazanabilmek içinde aynı şekilde bu ekosistemi anlık olarak takip etmek gerekir. Yani ne oluyor, ne bitiyor, nerede hype var ya da nereye yönelmeliyiz gibi. Tek bir sabit noktada kalmaktansa gelişmeleri kovalamak hepimizin yararına olacaktır diye düşünüyorum.
Geçtiğimiz haftanın Youtube videosuna konu olan “Arbitrum Odyssey Etkinliğini” izleyen veya takip edenler hatırlayacaktır. Buradaki etkinlikten kastım aslında Arbitrum ağında gerçekleşen yani Layer 2 dediğimiz katmanda gerçekleşen “airdrop” olayına farkındalık çekmekti. Çünkü bilenler vardır, anlatacağım bu konu üzerinden yola çıkacak olursam, airdrop kavramı aslında blokchain ağını kullanan kişilerin kripto cüzdanlarına gönderilen bir ödül anlamında kullanılır. Evet ödül… Tekrar ederseniz zihninizde olumlu anlamda hisler oluşmaya başladığını ve kendinizin bu uyarıcıya istemsizce yönelmeye başladığınızı göreceksiniz :). Neden? Çünkü hepimiz kazanmak isteriz.
Lakin bende son zamanlarda Layer 2 katmanında ağların kullanılmasıyla artmaya başlayan bu ödül dağıtımlarından yararlanabilmemiz için öncelikle, Layer 1 ve Layer 2 kavramlarını bilmemiz gerektiğini düşündüm. Sizlere hem video hem de yazı olarak açıklamak istiyorum.
Şimdi yukarıda bir görsel görüyorsunuz. Bu görselin en altındaki kısım biziz. Yani sen ve ben! Ne yapmaya çalışıyoruz? Bir üstteki Layer1 katmanındaki Bitcoin ve Ethereum ağlarına ulaşıp, işlem yapmaya çalışıyoruz.
Peki kritik soru geldi! Layer 1, yani katman 1 dediğimiz şey ne?
Bitcoin ve Ethereum gibi ağların bulunduğu, para transferlerinin gerçekleştiği, alım satım işlemlerini yaptığımız bir katman. Şu an aslında kripto ve NFT sektörü ile ilgilenen kişilerin yer aldığı kısım diyebilirim. Tabi bu saydığım şeyler gerçekleşirken, işlem hacmi artmaya başlıyor, bu ağlar üzerinde uygulamalar türedikçe ağ yavaşlıyor, doğal olarak gas ücretleri ve komisyon ücretleri dediğimiz kesintiler artıyor. Bu da ister istemez katman 1’i çıkmaza doğru sürüklüyor yani bazı sorunlar ortaya çıkmasına sebep oluyor. Tam da bu esnada bu sorunları çözmek için Layer 2 diye isimlendirdiğimiz katman 2 devreye giriyor. Yani gas ücretlerini düşürmek, komisyon ücretlerini azaltmak ve ağın yavaşlamasını engellemek için çözümler gerçekleştiren katmana biz Layer 2 diyoruz.
Bu katman diğer ağlarda oluşan sorunlara çözümler yaratırken, bizlerinde kullanıcı olarak bu katmanda olan ağları (optimism, arbitrum vb.) kullanmamız sonucunda ödül gönderimi gerçekleştiriyor. Bunun en yakın örneği bu yıl içinde Optimism ağının kullanılması, işlem yapılması sonucunda kullanıcılarına 500-600$ değerinde airdrop gerçekleştirmesi. Tabi bunlar planlı programlı yapılan şeyler olmamakla beraber, belli bir görev etkinliği sonucunda airdrop gerçekleştiren ağlarda mevcut.
O yüzden takipte kalın.
Sevgiyle kalın.
Ben Sercan.
