Kripto Para Grafikleri: Artış ve Düşüş Sinyali Veren Mum Modelleri

Yazar: İlayda Peker

Kripto para yatırımı yaparken her zaman yatırımcıların kendi araştırmalarını kendilerinin yapması gerektiğinin altını çiziyoruz. Bu araştırma sürecine ise piyasada çıkan haberlerin yakın takibinin yapılması, teknik analizlerin yapılması, temel analizlerin ve on-chain analizlerin yapılması dahil oluyor.

Unutmayın, kimse sizden uzman olmanızı, profesyonel yatırımcılar gibi hemen her zaman doğru tahminler yapmanızı ya da grafiğe bir bakışta fiyat yönünü tayin etmenizi beklemiyor. Ama eğer kripto para yatırımı yapacaksınız, grafikler hakkında bilgi sahibi olmalı, piyasayı yakında takip etmeli ve fenomen/arkadaş tavsiyesi ile hareket etmemelisiniz. Eğer herhangi birinden aldığınız tavsiye ile hareket ederseniz, kaybettiğinizde her ne kadar arkadaşınızı ya da takip ettiğiniz fenomeni suçlasınız da sonuca siz katlanırsınız. Ama eğer sorumluluğu kendiniz alırsanız daha doğru adımlar atacağınız gibi sorumluluğu da sadece siz alırsınız.

Ben de hem kendi sorumluluğumuzu kendimiz alalım hem birlikte öğrenelim hem de yatırımlarımızı daha doğru bir şekilde yönetebilelim diye yeni bir yazı dizisine başladım ve ilk yazıyı da geçtiğimiz günlerde “Kripto Para Grafikleri: Mum Grafikleri Nasıl Okunur?” başlığı ile yayınladım. Bu yazıda seçilen zaman aralığında oluşan tek bir mumun bize ne demek istediğinden bahsetmiştim.

Bu yazıda ise mum modellerine göz atalım istiyorum. Hangi mum modeli düşüş sinyali verir, hangileri yükseliş yönünü gösterir ve hangileri yatay seyreden bir piyasaya işaret eder olabilecek en kolay şekilde birlikte öğrenelim…

Düşüş Sinyali Veren Mum Modelleri

• Yutan Ayı (Bearish Engulfing): Bu oluşumun bir yükseliş eğilimi sonrasında ortaya çıktığını ifade edebilirim. Eğer piyasada yükseliş hakimken, bir yeşil mum sonrasında o yeşil mumdan daha büyük bir kırmızı mum oluşuyorsa buna “Yutan Ayı” diyoruz. Yani piyasada bir yükseliş sonrasında satış baskısının arttığı, yatırımcıların kar aldığı ve dolayısıyla düşüşün gelebileceği anlaşılabilir. Resimde de görebileceğiniz gibi bu oluşumda, isminden de anlaşılacağı gibi kırmızı mum, yeşil mumu yutuyor. Yani bir önceki alımlardan daha fazla satış oluyor. Peki, biz ne biliyoruz? Eğer piyasada büyük yatırımcılar kar almaya başladıysa, bu durum daha küçük yatırımcılar üzerindeki satış baskısını arttırır, panik satışlar olur ve bir düşüş gerçekleşebilir. Ancak kripto para piyasaları 24 saatlik piyasalar olduğu için ve her mumum kapanışı bir sonraki mumun açılışı olduğu için bu oluşumu kripto para piyasasında görmemiz oldukça zor.

• Hamile Ayı (Bearish Harami): Bu model de piyasada bir yükseliş eğilimi olduğunda görülüyor ve ardından gelecek mumun da kırmızı yanması halinde düşüş sinyali olarak değerlendiriliyor. Bu modelde, resimde de göreceğiniz gibi, uzun bir yeşil mum sonrasında daha kısa bir kırmızı mum oluşuyor. Her ne kadar Yutan Ayı kadar net bir düşüş sinyali olmasa da ilk kırmızı mumdan sonra gelecek yeni bir kırmızı mum piyasada satış baskısının arttığı şeklinde yorumlanıyor. Bu noktada piyasada bir miktar satış olduğu ancak bu satışın sadece kar alan küçük yatırımcıdan mı geldiği ve piyasada satış baskısını tetikleyip tetiklemeyeceği önemli bir unsur olarak karşımıza çıkıyor. Yani satış yapmadan önce gelecek bir sonraki mumu beklemek daha faydalı olabilir. Ancak kripto para piyasaları 24 saatlik piyasalar olduğu için ve her mumum kapanışı bir sonraki mumun açılışı olduğu için bu oluşumu kripto para piyasasında görmemiz oldukça zor.

• Akşam Yıldızı (Evening Star): Bu modelde arka arkaya gelen üç mumu dikkate alıyoruz. İlk mum yeşil, ikinci mum doji, kısa bir kırmızı ya da yeşil ve üçüncü mum kırmızı olarak karşımıza çıkıyor. Eğer piyasada yanan yeşil bir mumdan sonra belirsizlik oluşuyor ve sonrasında da düşüş yaşanıyorsa, satışların başladığı yorumunu yapabiliriz. Bu noktada fiyat artışının üst seviyelere ulaştığını ve yatırımcıların kararsızlık sonrasında kar almaya başladıklarını ifade edebiliriz. Yatırımcılar kar almaya başladıysa da piyasada oluşacak anlık korku panik satışları tetikleyebileceği için bir sonraki mumun da kırmızı yanmasını bekleyebiliriz.

• Kara Bulut Örtüsü (Bearish Dark Cloud Cover): Bu modelde iki mumu değerlendiriyoruz ancak gerçekten bir düşüş sinyali olup olmadığını anlamak için üçüncü mumu beklemek mantıklı olacaktır. Resimde de görüldüğü gibi bir yeşil mumdan sonra yanan kırmızı mum, yeşil mumun bir miktar üzerinden açılış fiyatı veriyor ancak buradan yükseliş devam etmiyor ve kapanış, bir önceki mumun açılış fiyatının yine bir miktar üzerinde oluyor. Dolayısıyla yeşil mumun açılış fiyatından her ne kadar daha yüksek bir kapanış olsa da burada satış baskısının oluştuğu ve ayıların piyasaya girdiği yorumu yapılıyor. Bu mum görsel ile daha net şekilde anlaşılabilir:

• Üç Siyah Karga (Three Black Crows): Bu model aslında adından rahatlıkla anlaşılıyor ve arka arkaya gelen üç kırmızı mumu temsil ediyor. Bu model, bir önceki kırmızı mumun gövdesi içinde açılan ve önceki mumdan daha aşağıda kapanan arka arkaya sıralanan üç uzun gövdeli mumdan oluşuyor. Bu model genel olarak bir düşüş trendinin başlangıcı olarak değerlendiriliyor. Çünkü satış baskısı artıyor ve muhtemelen düşüşten korkan küçük yatırımcılar panik satışlarla bu baskıyı artırıyor.

Yükseliş Sinyali Veren Mum Modelleri

• Yutan Boğa (Bullish Enfulging): Bu model, Yutan Ayı modelinin tam tersi olarak düşünülebilir. Dolayısıyla düşüş eğiliminde olan bir piyasada yanan bir yeşil mum eğer kendisinden önceki kırmızı mumdan daha büyükse Yutan Boğa modelinin oluştuğunu görüyoruz. Yani bu model, piyasada düşüş sonrasında bir satın alım baskısı oluştuğu ve bu sebeple de fiyatların artışa geçeceğini gösteriyor bize. Şöyle düşünün: Piyasada yaşanan düşüş sonrasında özellikle büyük yatırımcılar bu düşüş bir alım fırsatı olarak değerlendiriyor ve eğer üçüncü mum da yeşil yanarsa alım baskısı artıyor, FOMO’ya kapılan yatırımcı ise alım yaptıkça fiyat yukarı hareket ediyor. Ancak kripto para piyasaları 24 saatlik piyasalar olduğu için ve her mumum kapanışı bir sonraki mumun açılışı olduğu için bu oluşumu kripto para piyasasında görmemiz oldukça zor.

• Hamile Boğa (Bullish Harami): Bu model de adından da anlaşılacağı gibi Hamile Ayı modelinin tam tersi ve bir yükseliş sinyali olarak değerlendiriliyor. Bir düşüş trendi sırasında eğer kırmızı mum sonrasında bir yeşil mum oluşuyorsa ve bu yeşil mumun boyutu kırmızıdan daha küçükse Hamile Boğa modeli oluşmuş oluyor. Bu noktada genel olarak yükseliş sinyalinin netlik kazanması için bir sonraki mumun da yeşil yanması bekleniyor. Burada önemli olan, her ne kadar bir yükseliş sinyali alınmış olsa da bu yükseliş sinyalinin devamının gelip gelmeyeceği. Yani “piyasada alım baskısı devam edecek mi yoksa sadece düşüşü fırsat bile küçük yatırımcı yeni alımlar mı yaptı” bunu anlamak gerekiyor. Ancak kripto para piyasaları 24 saatlik piyasalar olduğu için ve her mumum kapanışı bir sonraki mumun açılışı olduğu için bu oluşumu kripto para piyasasında görmemiz oldukça zor.

• Sabah Yıldızı (Morning Star): Bu modelde üç mum çubuğunu dikkate alıyoruz. İlk mum kırmızı, ikinci mum doji, kısa bir kırmızı ya da yeşil ve üçüncü mum yeşil olarak karşımıza çıkıyor. Bu modeli şu şekilde yorumlayabiliriz: Piyasada yanan kırmızı bir mum sonrasında belirsizlik oluşuyor ve sonrasında boğalar baskın gelerek yeni uzun bir yeşil mum yakıyorsa yükseliş sinyali alıyoruz. Ancak her modelde olduğu gibi bu modelde de son mumdan sonra gelecek mum önem taşıyor. Yani bu modeller her ne kadar sinyali verse de kesin bir hareket için bir sonraki mumun beklenmesi mantıklı bir hamle olacaktır.

• Güvercin Yuvası (Bullish Homing Pigeon): Eğer piyasada yaşanan düşüşte bir kırmızı mumdan sonra gelen diğer kırmızı mum, önceki mumdan küçükse bu modele Güvercin Yuvası diyoruz. Bu model, düşüş eğiliminin yavaşladığı şeklinde yorumlanıyor. Her ne kadar bu model bir yükselişin başlayacağının sinyali olsa da bir sonraki mumu beklemek bu model için yapılacak en doğru hamle olacaktır. Çünkü nihayetinde bir düşüş eğilimindeyiz ve piyasa düşüşe devam etmeye karar verebilir.

• Üç Beyaz Asker (Three White Soldiers): Arka arkaya sıralanan ve birbirinden yüksek değerlerde kapanan üç mum gördüyseniz bu modeli Üç Beyaz Asker ya da Üç Yeşil Asker olarak adlandırabilirsiniz. Bu model piyasada bir yükselişe işaret eden en popüler boğa modeli olarak nitelendirilebilir. Çünkü piyasa bariz bir satın alım baskısı olduğunu görüyoruz ve bu da FOMO yarattığı için önemli bir artış sinyali olarak değerlendiriliyor.

Sonuç

Bir önceki yazıda tek mumların okunmasını ve bize neler fısıldadıklarını öğrenmiştik. Bu yazıda da birden fazla mumun bir araya gelmesi ile oluşan modellerin ne demek istediklerini inceledik 🙂

Eğer gerçekten bir kripto para yatırımcısı olmak istiyorsanız, mumlar çok işinize yarayacak. Ancak piyasada sadece mumlara bakarak işlem yapılmaması gerektiğini ve önemli gelişmeler, temel analizler, on-chain veriler gibi pek çok unsurun da fiyatları etkilediğini unutmamak gerekiyor.

Şu an için her ne kadar teknik analiz kısmına yoğunlaşmış olsak da ilerleyen zamanlarda hem temel analizlere hem de on-chain analizlere de bakacağız. Böylece kendi adımlarımızı kendimiz atacağız ve tüm sorumluluğu kendimiz alıp, daha sağlam yatırımlar yapacağız…