Etehreum Merge, merkeziyetsiz uygulamaların oluşturulması ve akıllı sözleşmelerin çalıştırılması için bir platform sağlayan Ethereum $3,124 ağının gördüğü tarihi güncellemelerden birisidir. Bu yazımızda Ethereum nedir, Ethereum Merge nedir başta olmak üzere Ethereum Merge ile ilgili hemen hemen her konuyu ele alacağız.
Ethereum Nedir?
Ethereum, akıllı sözleşmelerin ve merkeziyetsiz uygulamaların (dApps) oluşturulmasını ve çalıştırılmasını sağlayan açık kaynaklı, Blockchain tabanlı bir platformdur. Vitalik Buterin tarafından 2013 yılının sonlarında önerilmiş ve 2015’in Temmuz ayında resmen başlatılmıştır. Ethereum’un yerel kripto para birimi Ether (ETH) olarak adlandırılmaktadır.
Bitcoin $91,403 ilk kripto para olarak piyasaya sürülen bir varlık iken Ethereum programlanabilir işlemleri ve merkeziyetsiz uygulamaların geliştirilmesini kolaylaştırmak için oluşturulmuş bir platform olarak öne çıkmaktadır. Ethereum ile hayatımıza akıllı sözleşmeler adı verilen ve anlaşma şartlarının doğrudan koda yazıldığı, kendi kendini çalıştıran sözleşmeler dahil olmuştur.
Akıllı sözleşmeler, geliştiricilerin finansal hizmetler, oyun, merkeziyetsiz borsalar ve daha fazlası gibi çeşitli amaçlar için kullanılabilecek merkeziyetsiz uygulamalar oluşturmasına imkan tanımaktadır. Bu uygulamalar, akıllı sözleşmelerin kodunu yürüten bir çalışma zamanı ortamı olan Ethereum Sanal Makinesi (EVM) üzerinde çalışır.
Ethereum, Blockchain‘ini toplu olarak koruyan ve düğümler (nodes) olarak bilinen merkeziyetsiz bir bilgisayar ağı üzerinde çalışarak kendisini geleneksel merkezi sistemlerden ayırmaktadır. Bu merkeziyetsiz yapı şeffaflık, güvenlik ve sansüre karşı direnç sağlar.
Ethereum, işlevselliğini ve ölçeklenebilirliğini geliştirmek için birkaç büyük güncelleme geçirmiştir. Ethereum Merge olarak da Ethereum 2.0 güncellemesi, ağı İş Kanıtı olan Proof of Work (PoW) konsensüs mekanizmasından daha enerji verimli bir Hisse Kanıtı olan Proof of Stake (PoS) konsensüs mekanizmasına geçirmiştir. Bu geçişle birlikte ağın ölçeklenebilirliği ve güvenliği artmıştır.
Ethereum’un yerel kripto para birimi olan Ether, ekosistem içinde birden fazla amaca hizmet etmektedir. Ağdaki işlemler için bir değişim aracı olarak ve ağı güvence altına alan node’lar için bir ödül olarak kullanılır. Ek olarak, Ether genellikle ilk para tekliflerine (ICO’lar) katılmak için ve Ethereum platformu üzerine inşa edilmiş diğer token’ler ve varlıklar için bir değişim aracı olarak kullanılır.
Ethereum’un esnekliği, programlanabilirliği ve aktif geliştirici topluluğu, yaygın olarak benimsenmesine ve popülerliğinin artmasına katkıda bulunmuştur. Çok sayıda Blockchain tabanlı projenin geliştirilmesi için temel oluşturmuş ve merkeziyetsiz finansın (DeFi) ve NFT‘lerin büyümesinde önemli bir rol üstlenmiştir.
Ethereum Merge Nedir?
Ethereum 2.0 veya ETH2 olarak da bilinen Ethereum Merge, Ethereum Blockchain’inin Proof of Work (PoW) konsensüs mekanizmasından Proof of Stake (PoS) konsensüs mekanizmasına geçmesini ifade eder. Ethereum Merge, Ethereum ağının ölçeklenebilirliğini, güvenliğini ve sürdürülebilirliğini geliştirmek amacıyla 15 Eylül 2022 tarihinde ağa uygulanmış bir güncellemedir ve ağ için tarihi bir güncelle olarak kabul edilmektedir.
Ethereum, şu anda Cardano $0.741226 gibi ağlara benzer bir PoS konsensüs mekanizması üzerinde çalışmaktadır. Geçmişte Ethereum ağı, Bitcoin ağına benzer şekilde PoW konsensüs mekanizması üzerinde çalışmaktaydı. Madenciler, işlemleri doğrulamak ve Blockchain’e yeni bloklar eklemek için karmaşık matematiksel problemleri çözmek üzere hesaplama gücünü kullanıyordu. Bununla birlikte, PoW yoğun kaynak gereksinimi ve önemli miktarda elektrik tüketimi nedeniyse çevresel etki ve ölçeklenebilirlik sınırlamaları konusunda endişelere neden olmaktadır.
Ethereum Merge, ağı PoS’a geçirerek ve madenciler yerine doğrulayıcılar (validator) ağın güvenliğini sağlamak ve işlemleri doğrulamaktan sorumlu hale geldi. Doğrulayıcılar, ağda hisse olarak belirli bir miktarda Ether (ETH) kilitleyenlere verilen isimdir. Sahip oldukları ve teminat olarak “stake” etmeye istekli oldukları ETH miktarına bağlı olarak ağda yeni bloklar oluşturmak ve işlemleri doğrulamak için seçilirler.
Ethereum Merge’in temel özellikleri şunlardır:
- Ölçeklenebilirlik: PoS konsensüs mekanizmasının Ethereum ağının ölçeklenebilirliğini önemli ölçüde artırması beklenmektedir. Hesaplama gücüne olan bağımlılığı azaltarak, ağ saniyede daha fazla işlemi işlemesi ve bunun ağın verimini artırması beklenmektedir.
- Enerji Verimliliği: PoS, PoW’a kıyasla önemli ölçüde daha az enerji tüketmektir. PoS’a geçiş yapan Ethereum artık daha çevre dostu ve sürdürülebilir hale gelmiştir.
- Güvenlik: Doğrulayıcılar ekonomik olarak dürüst davranmaya teşvik edildiği için PoS önemli güvenlik avantajları sunmaktadır. Doğrulayıcılar, kötü niyetli davranmaları veya ağa saldırmaya teşebbüs etmeleri halinde stake ettikleri ETH’leri kaybetme riskiyle karşı karşıyadır.
- Merkeziyetsizlik: Ethereum Merge, Ethereum ağının merkeziyetsiz yapısını korumayı ve geliştirmeyi amaçlamaktadır. Doğrulayıcılar küresel olarak dağıtık haledir ve ağ katılımcılarının geniş bir coğrafi dağılımını sağlar.
Ethereum Merge, önemli teknik değişiklikler ve topluluk mutabakatı içeren karmaşık bir süreçtir. Birden fazla aşamada uygulanan Ethereum Merge’nin ikinci aşaması olan Ethereum Shapella (Shanghai – Capella) güncellemesi 13 Nisan’da gerçekleştirilmişti.
Genel olarak Ethereum Merge, ağın ölçeklenebilirlik sorunlarını ele alma ve genel verimliliğini artırma potansiyeli nedeniyle Ethereum topluluğu ve daha geniş kripto para dünyası tarafından büyük bir heyecanla karşılanmıştır. Merkeziyetsiz uygulamalar (dApps), merkeziyetsiz finans (DeFi) ve Ethereum platformu üzerine inşa edilen diğer kullanım alanları için yeni olasılıkların önünü açması beklenmektedir.