Bitcoin ve kripto paraların geri kalanıyla ne zaman tanıştığınıza bağlı olarak bugüne dair bakışınız değişir. Örneğin geçtiğimiz yıl kripto paralarla tanıştıysanız zararına beklemek psikolojinizi büyük ölçüde bozmuştur. 2017 döneminde kripto paraları keşfettiyseniz “şerbetli” olmanız gerekiyor ve muhtemelen alım yapacağınız doğru zamanı bekliyorsunuz. Peki ya kripto paralarla yeni tanışıyorsanız?
Bitcoin Ne Olursa Yükselir?
Öncelikle kripto paraların neden bu yıl devasa düşüşler yaşadığına ve bugünlerde hangi sebeplerden yükselişinin baskılandığına bakalım. Bu iki konu başlığı zaten bize geleceğe dair birçok şey söyleyecek. Yatırımcıların çoğu aşırı unutkan olduğu için daha geniş bir perspektiften olaylara bakamıyor. Ancak yeterince yukarından baktığımızda geleceğe dair temeli sağlam öngörülerde bulunabiliriz. Öncelikle neden 2022 yılında kripto paralar bu denli düştü, son 1 yılda neler yaşadık kısmına odaklanalım. Özet olarak saymamız gerekirse;
- Ronin köprüsünün hacklenmesiyle olay başladı. Yüz milyonlarca doların satış ihtimali piyasayı ciddi anlamda baskıladı.
- Mart ayına geldiğimizde Fed faizleri artırmaya başladı ve tarihte eşine az rastlanır hızda faizleri artırdı.
- Mayıs ayında LUNA’nın stablecoini UST’ye bazı dev hedge fonlar (iddialara göre Alameda, Genesis ve birkaç ortak) saldırdı.
- Tabi bu arada milyarlarca dolarlık hack saldırısı oldu.
- UST’nin çöküşüyle LUNA’nın fiyatı sıfıra gitti ve 40 milyar dolarlık piyasa değeri buhar oldu. LFT’nin 3 milyar dolarlık Bitcoin’i de dolaylı yoldan UST’ye saldıran ve sonra iflas edecek olan şirketlere gitti.
- LUNA iflasının ardından kripto paralara güven önemli ölçüde azaldı ve altcoinler aşırı satışlar yaşamaya devam etti.
- Celsius bir haziran sabahı para çekmeleri askıya aldı.
- 3AC iflas etti.
- Voyager kervana katıldı.
- BlockFi iflas etti ancak FTX tarafından kurtarıldı. Tüm bu olaylar kripto paraların daha büyük satışlar yemesine den oldu.
- Alameda’nın zor durumda olduğu ortaya çıktı ve Kasım başında FTX iflas etti.
- Son 5 Fed toplantısında 75bp dün yapılan toplantıda Fed 50bp faiz artışına gitti.
Kripto paralar neden yükselmiyor?
- Fed Başkanı dün yaptığı açıklamada gevşeme gafletine düşmeyeceklerini söyledi.
- Fed 2023 yılında faizleri kesin olarak indirmeyeceğini açıkladı.
- Fed’in %2 enflasyon hedefi orta vadede ulaşılabilecek gibi değil ve risk piyasaları için bu durum baskının devam edeceği anlamına geliyor.
- Genesis’in iflas riski bulunuyor. Bu iflas gerçekleşirse etkileri en az FTX çöküşü kadar olacak.
- Binance hakkındaki FUD artıyor. CZ tüm bunları stres testi olarak tanımlasa da stres testi böyle olmaz. Bu gerçek bir yangının ortasında yangın tatbikatı yapıyoruz demeye benziyor. CZ şimdiye kadar süreci iyi yönetti ancak ABD tarafından borsa ve kendisine dava açılma riski var.
- Bitcoin’in 15.500 dolarlara kadar düşmesine rağmen yatırımcılarda gerçek bir dip algısı oluşmuyor. Dibe ulaşan fiyatın bir hafta içinde hızla yükselip bu bölgeden uzaklaşması gerekir. Ancak bir haftalardır 18.000 doların altındayız. Yani bu bölgenin dip olmadığını gösteren çok ciddi dayanaklar var.
- ABD verileri ülke ekonomisi için iyi geldiğinde enflasyon, kötü geldiğinde resesyon riskiyle kripto paralar satış yaşıyor.
- FTX çöküşünden Binance ve CZ’nin sorumlu tutulması, ABD’nin dava açma riski. BNB için bir SEC ön soruşturması olduğu zaten biliniyor.
Durum gayet açık değil mi?
Kripto Ne Zaman Yükselecek?
Bu sorunun cevabı yukarıdaki “neden yükselmiyor” maddelerinde zaten saklı. Fed artık %2 enflasyon hedefinden vazgeçerse. Resesyon endişesi nedeniyle gevşeyeceğine dair açıklamalar yaparsa bu ilk hamle olur. Kripto para piyasaları makro-ekonomiyi artık eskisinden çok daha fazla önemsiyor. Aynı zamanda makro-ekonomideki kısa vadeli iyileşmeleri kendi sorunları nedeniyle pozitif fiyatlayamıyor. Geçtiğimiz hafta ABD hisse senedi piyasaları olumlu verilerle yükselirken BTC, FUD nedeniyle düştü. Bu hafta onlar düştüğü için düşüyor.
FTX olayı piyasalara olan güveni ciddi anlamda zedeledi. Kriptodan hiç haberi olmayan biri için FTX çöküşü kripto paraların “zararlı” yapısıyla ilişkilidir. Ancak FTX bir dolandırıcının elinde iflas etti. Bu bakış açısının değişmesi için FTX çöküşünün unutulması gerekiyor. Tıpkı bugün çoğu yatırımcının Mt Gox sebebiyle kriptodan uzaklaşmıyor oluşu gibi olacak.
- Fed gevşemeli.
- Genesis gibi çürük yapılar tamamen temizlenmeli veya onarılmalı.
- Kripto paraların merkezi yüzü için regülasyonlar gelmeli. Bu durum kurumsalları kriptoya girmeye itecektir.
- Merkez bankaları yeniden para basmaya başlamalı.
- Rusya savaşı bitmeli. Bu durum küresel enflasyonda gevşemeye neden olacaktır.
- SEC, spot Bitcoin ETF onayının vererek kriptoyu nitelikli yatırımcılara açmalı.
Bunlardan bir veya birkaçı olmadan kripto paralarda gerçek bir yükselişten söz etmek maalesef mümkün değil.
