Öncelikle bu yazıyı okuyacak okurlar için Bitcoin ile Bitcoin madencilerinin birbirinden ayrılması gereken iki kavram olduğunu belirtmek isterim. Genellikle böyle bir haber olduğunda Bitcoin’in zararları veya Bitcoin’in etkileri şeklinde başlıklar görüyoruz. Ancak konu Bitcoin madencilerinin verdikleri rahatsızlıkla ilgili.
Bitcoin Madencileri İle İlgili Rahatsızlıklar
Bitcoin madencileri ile son dönemde yaşanan şikâyetlerde bir artışın olduğu dile getiriliyor. Konuyu gündeme Time getirdi. Granbury, Teksas’ta yaşayan Cheryl Shadden, evinin yakınındaki bir Bitcoin tesisinden gelen gürültüyü protesto etmek için sokağına bir tabela astı.
Anestezi hemşiresi olan Shadden, her gece uykusuz bir şekilde Granbury’deki evinde durmak bilmeyen bir uğultuyu dinliyor. Shadden bu noktada duyduğu rahatsızlığı şöyle dilie getiriyor:
“Sanki ardı ardına kalkış yapan jetlerin havalimanı pistinde oturuyormuşum gibi. Arka bahçeye çıkıp beş adım ötedeki biriyle konuşsanız bile sizi duymasını sağlayamıyorsunuz.”
Bu gürültü, geçen yıl Granbury‘deki bir enerji santralinde açılan yakındaki bir Bitcoin madencilik operasyonundan kaynaklanıyor. O zamandan beri, çevre sakinleri, bu tesis nedeniyle uykusuz kaldıklarını, kendilerini migren tuttuğunu ve bölgedeki yaban hayatının kaçtığını belirtiyorlar. Bu sebeplerden ötürü tesis hakkında şikâyette bile bulundular. Konuyla ilgili konuşan Hood County Emniyet Müdürü John Shirley, “Vatandaşlarımız acı çekiyor” diyor.
ABD’de BTC Madenciliği
Granbury, ABD genelindeki birçok kasaba gibi, Bitcoin madenciliğinin olumsuz etkilerini hisseden yerlerden biri. Bu etkiler arasında karbon ve gürültü kirliliği ile tüketicilerin elektrik faturalarındaki artan maliyetler yer alıyor. ABD genelinde, 34 büyük ölçekli Bitcoin madencilik tesisi bulunuyor.
2022’de kripto piyasasının çöküşüne rağmen, 2023’te fiyatlar toparlandı ve madencilik şirketleri faaliyetlerini genişleterek küresel enerji tüketimini artırdı. Eleştirmenler, madenciliğin hem çevreye zarar verdiğini hem de yerel zararlara yol açtığını söylüyorlar. Dikkat ederseniz Bitcoin demiyoruz, Bitcoin madencileri diyoruz.
Bitcoin’in bu kadar enerji yoğun olmasının nedeni, iş ispatı yani Proof of Work olarak bilinen bir sürece dayanmas. Bu süreç, dünyanın dört bir yanındaki gönüllü “madencilere” sorumluluk dağıtarak ağın bütünlüğünü koruyan karmaşık bir kriptografik süreç. Son birkaç yıldır, Teksas kripto madenciliğinde bir lider haline geldi çünkü burada madenciler ucuz enerji ve araziye erişebiliyor, ayrıca dostane vergi yasaları ve düzenlemelerinden faydalanabiliyorlar.
Teksas’taki Bitcoin Madencileri
Teksas’taki Bitcoin madencileri, eyaletin güç kaynaklarının yaklaşık 2.100 megawatt’ını tüketiyor ve Riot Platforms ve Marathon Digital Holdings gibi şirketler yakın zamanda burada genişledi. Diğer eyaletler ise sektöre karşı tedbir alıyor: 2022’de New York, madencilerin yenilenebilir enerji kaynaklarını aşırı kullandığı endişesiyle Bitcoin madenciliğine bir moratoryum uyguladı.
Aralık ayında Marathon, Kearney, Nebraska ve Granbury’deki Bitcoin madencilik tesislerini satın almak için Generate Capital’e 178 milyon dolar ödedi. Ancak Granbury’deki tesisin satın alınmasıyla birlikte Marathon, bölge sakinlerinden çalışanları da devralmış oldu.
Generate Capital, Fort Worth’un yaklaşık bir saat güneybatısında bulunan 300 megavatlık tesisi 2023 yılında işletmeye başladı. Başlangıçta birçok bölge sakini gürültüye tam olarak neyin neden olduğunu bilmiyordu. Gürültünün, tesisin bilgisayarlarının aşırı ısınmasını önlemek için çalıştırdığı devasa soğutma fanlarından geldiği ortaya çıktı. Bitcoin madencilik tesisleri gibi veri merkezleri de devasa soğutma fanları çalıştırıyor ve bu da civarda yaşayanların öfkesini çekiyor. Granbury sakini Shadden duyduğu rahatsızlıkla ilgili şöyle diyor:
“Burada bir kayıp yaşıyoruz. Hayatlarımızı geri istiyoruz.”
Şikâyetler Artıyor
Bölge sakinleri, gürültünün nedenini öğrendikçe NextDoor ve Facebook gibi sosyal medya platformlarında şikâyetler arttı. Bir yorumcu, “Bu ses beni deli ediyor. Sürekli migrenim oluyor, başımı ağrıdan kaldıramıyorum, kusuyorum, burnum kanıyor ve kafa derimde ağrılı düğümler var,” diye yazarken, bir başkası “Bütün kuşlar gitti, sadece akbabalar kaldı” şeklinde şikâyette bulundu.
Şikâyetlerin artmasıyla birlikte, yerel yetkililer endişelerini tesisin işletmecisi US Bitcoin Corp‘a iletti. Yaz boyunca şirket, arazinin bir ucuna 24 metrelik bir ses bariyer duvarı inşa etmeyi kabul etti, bu da maliyeti 1 ila 2 milyon dolar arasında değişen bir tutara mal oldu. Ancak duvarın bazı bölgelerde sesi azalttığı ancak diğer bölgelerde sesi artırdığı ortaya çıktı. Emniyet Müdürü John Shirley, “Dürüst olmak gerekirse, azaltma çabalarından bu yana şikâyetlerimiz daha da arttı” diyor.
Shirley, tesisin desibel seviyelerini izlediklerini belirtti. Teksas eyalet yasalarına göre, 85 desibelin üzerindeki gürültüler makul kabul edilmiyor. Karşılaştırma yapmak gerekirse, elektrikli süpürgeler genellikle 75 desibele yakın bir ses çıkarırken, bir kardiyolog 2018’de 60 desibelin üzerindeki herhangi bir gürültünün kardiyovasküler sisteme zarar verebileceğini belirtti. Shadden, Bitcoin madencilik tesisinin yakınındaki evinde 103 desibel ölçüm yaptı.
Cezalar Caydırıcı Değil
Ancak Shirley, Teksas yasasının ihlal edilmesinin maksimum cezasının 500 dolar para cezası olduğunu, eyalet yasasının yetersiz kaldığını belirtti. Savcılık makamıyla başvuru seçeneklerini görüştüklerini ve “tekrarlanan bir ihlal durumunda potansiyel önlemleri araştıracaklarını” söyledi.
Bölge halkının öfkesi, Shirley ve Hood İlçe Komiseri Nannette Samuelson’un ev sahipliğinde 29 Ocak’ta belediye binasında düzenlenen bir toplantıda taştı. Yaklaşık 75 kişi tesis hakkında şikâyette bulunmak üzere toplandı. Katılımcıların şikâyetleri arasında acil servise gitmeyi gerektiren migren ağrıları ve vertigo teşhisi de vardı.
Katılımcılardan biri chihuahua cinsi köpeğine nöbet ilacı vermek zorunda kaldığını belirtirken, diğerleri pencerelerinin titreşimlerden dolayı tıkırdadığını ve gürültünün evlerini satılamaz hale getirdiğini iddia etti. Bir kadın, “Hood County böyle saçma bir şeye sahip olmaktan nasıl fayda sağlıyor? Onların orada olması bu topluma ne kazandırıyor?” diyerek şikâyetini belirtti.
Bitcoin Madencilik Şirketinden Açıklama Var
Marathon Digital Holdings‘in kurumsal iletişimden sorumlu başkan yardımcısı Charlie Schumacher, şirketin sahayı satın aldığında gürültü sorunlarından habersiz olduklarını belirtti. Schumacher, Marathon’un önümüzdeki hafta üçüncü bir tarafa ses çalışması yaptıracağını söyledi.
Belediye toplantısından üç gün sonra, 1 Şubat’ta Marathon, Granbury madeninin tüm günlük kontrolünü önceki işletmecilerinden devralmayı planladığını duyurdu. Schumacher bu noktada şu açıklamayı yapıyor:
“Marathon olarak içinde yaşadığımız ve çalıştığımız toplumlarla ilişkilerimize büyük değer veriyoruz ve komşularımızın son haftalarda bizimle paylaştıkları samimi görüşlerini takdirle karşılıyoruz. Ekibimiz artık görüş üzerinde daha fazla etkiye sahip olacak ve umarız bu durum bölge halkı için daha olumlu bir etki yaratabilir. Yerel yetkililerle sürekli temas halindeyiz ve durum hakkında daha fazla bilgi edinmek ve çözümler üzerinde çalışmak için topluluk liderleriyle birlikte çalışıyoruz.”
Endişeler Artıyor, Elektrik Kesintileri Yaşanıyor
Sürekli gürültü bölgede büyük bir rahatsızlık kaynağı haline gelirken, bölge sakinleri tesisin güç kaynakları ve çevre üzerindeki etkisinden de endişe duyuyor. Teksas, soğuk havalarda zorlanan kırılgan bir şebekeye sahip: 2021’de yaşanan derin dondurucu soğuk milyonlarca insanın elektriksiz kalmasına neden olmuştu. Granbury Bitcoin madencilik tesisine enerji sağlayan gaz santrali Wolf Hollow II, bu soğuk sırasında arızalanmıştı.
Bu yıl, Teksas’ın bazı bölgeleri Ocak ayı ortasında kutuplardan gelen soğuk havasından etkilendi. Sıcakların eksi 10’lu derecelere düştü. Eyaletin şebeke operatörü ERCOT (Teksas Elektrik Güvenilirlik Konseyi), Teksaslılardan elektrik tasarrufu yapmalarını istedi. Elektrik kullanımının artmasına rağmen şebeke bu baskıya dayanabildi ve Wolf Hollow, Bitcoin madencilik tesisinin çalıştığı gibi tam kapasite çalışmaya devam etti.
Yine de Hood County kırsalında yaşayan bazı sakinlerin elektrikleri kesildi. Santralden bir buçuk kilometre uzakta yaşayan ve kuyusu için yedek jeneratör kullanan Hunter Sims de 9 saat boyunca elektriksiz kaldı. Sims, Bitcoin madencilik tesisinin hız kesmeden çalışmaya devam ederken kendisinin elektriksiz kalmasına çok sinirlendi. Genel olarak, tesisin yarattığı gürültü kirliliği nedeniyle yaşam kalitesinin kötüleştiğini söylüyor. “Oturma odamda otururken yüksek bir uğultu duyabiliyorum. Gerçekten rahatsızız.” diyor.
Çare Aranıyor
Wolf Hollow’u işleten Constellation Energy şirketinin bir temsilcisi, elektrik kesintilerinin tesisteki herhangi bir sorundan kaynaklanmadığını, daha ziyade yerel iletim veya dağıtım seviyesinden kaynaklandığını belirtti. Greenpeace ABD’nin kıdemli İklim Araştırma Uzmanı Erik Kojola, ülke genelinde yeni Bitcoin madencilik tesislerinin yakınında yaşayanlardan gelen benzer şikâyetleri izlediğini söylüyor. Ayrıca Bitcoin madenciliğinin çevre için çok daha büyük bir tehdit oluşturduğunu iddia ediyor ve şöyle diyor:
“Bitcoin madenciliği aslında fosil yakıtlar için bir yaşam hattıdır. Sonuçta enerji kullanımımızı azaltmamız gereken bir zamanda enerji için yeni bir endüstriyel ölçekte talep yaratıyor.”
Granbury’ye dönecek olursak, tesisin neden olduğu rahatsızlık, büyük ölçüde sanayi yanlısı ve düzenleme karşıtı olmakla övünen bir bölge için bazı şaşkınlıklara da neden oluyor. Granbury sakini Wolf, “Yasa dışı ya da ahlak dışı olmadığı sürece insanların iş sahibi olma hakkına sahip olmalarına katılıyorum. Ancak bir grup insana zarar veriyorsanız, bunun bir tür çaresi olmalı.” diyor.
