Trump göreve gelmeden önce tarifelerle ilgili planını erteleyeceği iddia edildi. Ardından Ocak ayında Meksika ve Kanada için açıklamalar geldi. Şubat ayında karşılıklı vergi artışlarıyla birlikte Mart ayına işaret edildi. Mart ayında 2 Nisan tarihine işaret edildi ve 2 Nisan Kurtuluş Gününde beklentilerin üzerinde oranlar açıklandı. Son birkaç haftadır da anlaşmalar görüyoruz. Peki bitti mi?
Küresel Ticaret Savaşı
Nisan başındaki devasa tarife oranlarının ardından geçtiğimiz günlerde İngiltere ile ilk anlaşma imzalandı. Cumartesi günü de Çin ile geçici uzlaşıya varıldı. 200 ülkeyle pazarlık sürse de Çin ile sürecin çok hızlı biçimde ilerletilebilmesi piyasalarda tarife sorununun ortadan kalkabileceğine dair beklentileri tetikledi. Ve bugün geldiğimiz noktadayız. BTC 104 bin dolar sınırında ve altcoinler yaralarını satıyor.
12 Mayıs’ta Cenevre’de yapılan ABD-Çin Ekonomi ve Ticaret Toplantısı Ortak Bildirisi’nin iki ülke arasında önemli ilerleme kaydedildiğinden bahsettiğini gördük. Fakat halen kalıcı bir anlaşma yok ve Fitch Ratings bunun belirsizliği beslemeye devam ettiğini sölüyor.
“ABD’nin 2 Nisan’da Çin ithalatına uyguladığı %34’lük mütekabiliyet oranını 90 gün süreyle askıya alıyor ve 8-9 Nisan’da açıkladığı mütekabiliyet oranını %125’e yükseltme kararını iptal ediyor. ABD ve Çin hükümetleri toplam ikili gümrük vergilerini (sektöre özel tarifeler ve istisnalar için düzeltilmemiş) 115 puan azaltacak. Böylece ABD’nin bu yıl Çin’den ithal ettiği mallara uyguladığı gümrük vergisi %30’a (%10’luk karşılıklı oran ve %20’lik fentanil ile ilgili gümrük vergisi dâhil) ve Çin’in ABD’den ithal ettiği mallara uyguladığı gümrük vergisi %10’a düşecek.”
Çin bugünkü duyurusunda yeni oranların yarın resmen devreye alınacağını söyledi. Üç haneli tarife oranları ticaretin tamamen durmasına neden olmuştu ve son oranlar pazarlık sürecinde kabul edilebilir görülüyor.
Ticaret Savaşı Bitti Mi?
Nisan ayındaki oranların ardından 2025 küresel GSYH tahmini %1,9’a kadar gerilemişti. Son anlaşmalarsa ABD’nin efektif tarife oranını %23’ten %13’e çekti. 2024 yılında bu oran %2,3 seviyesindeydi. Yani mevcut haliyle birlikte ABD’nin efektif tarife oranı (ETR) önemli ölçüde yüksek. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent oranlarda sıfırlamadan bahsetmiyor.
Yani ticaret savaşı bitti diyerek kastedilen şey oranların sıfırlanmasıysa bu olmayacak. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent Çin ithalatına ABD bağımlılığının azaltılması için ekonomik ayrışma anlamında oranların iyi olduğunu söyledi.
O halde düşürülen oranlar iki ülke arasında pazarlık konusu olmaya devam ederken küresel ticaret zarar görse bile öldürücü darbe almayacaktır. Bu da, ikinci dünya savaşının ardından küresel ticaret hikayesinin sona ereceği hikayelerini boşa düşürüyor. Kripto paralar için mevcut durum son derece destekleyici ve daha fazla için Çin, ABD’de de yoğun üretim tesisleri kurma sözü vermeli.
Trump yazı hazırlandığı sırada yeniden faiz indirim çağrısında bulunuyor;
“Enflasyon Yok ve Benzin, Enerji, Market Ürünleri ve hemen hemen diğer her şeyin fiyatları düştü!!! Fed, Avrupa ve Çin’in yaptığı gibi faiz oranlarını düşürmelidir. ‘Sürekli Geciken Powell’ın’ nesi var? Çiçek açmaya hazır olan Amerika için adil değil.”
