Donald Trump enteresan bir karakter ve geldiği gibi piyasaları alt üst etmeyi başardı. Gümrük tarifeleri konusundaki agresif açıklamaları kararlılığı vurgulasa da son gelen enflasyon ve öncü göstergeler ona karşı şüpheleri artırıyor. Enflasyonun arttığını görüyorsunuz ve kısa vadede onu daha da artıracak ek gümrük vergileri getiriyorsunuz. Tüm bunları üstüne faizlerin düşmesini istiyorum dediğinizde insanlar size şunu soruyor “nasıl olacak?”.
Trump Faizleri Düşürecek
En azından kendi açıklamaları bu yönde. Bunu yaparken neredeyse tüm ticaret ortaklarına gümrük vergileri vadediyor. Çin’den 1 dolara gelen ürün 1,1 dolara ek gümrükle gelecek ve Amerikalı işletme bunu 1,2 dolara satacak. Fiyat doğal olarak artacak çünkü tüm ithal kalemlerin yerli üretimden karşılanması hem de ithalattan daha ucuz maliyete iç pazara sunulması hikayesi kısa vadede çok inandırıcı değil. İşgücü maliyetlerinden hammaddeye kadar birçok sebebi var.
Fed yokmuş gibi davranalım ve Trump’ın faizlerin inmesini istiyorum dediğinde indiğini varsayalım. Trump bunu neye göre söylüyor? Elbette hükümet harcamalarını kısarak ve enerji arzını artırıp fiyatları aşağı çekerek bunu başaracağını savunuyor. Diğer yandan Rusya ile Ukrayna savaşını bitirerek küresel ölçekte de enerji fiyatlarını destekleyecek çabalara giriyor.
Faizler Düşer Mi?
Uzun vadeli ev kredilerden şirket tahvillerine kadar hemen her şeyin faizleri için ölçüt olarak kullanılan şey ABD’nin 10 yıllık hazine tahvil faizi. Bu önemli bir gösterge ve ABD dışındaki faktörlerden de etkilenen bir şey.
Bütçe açığı daraltılır ve tahvil fiyatları artırılırken doğal olarak talep aşağı çekilebilirse faizlerin de düşmesi beklenir. Bu da hükümetin daha az borçlandığı senaryoda tahvilleri dengeler. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent bu konuya son açıklamasında değindi ve Musk’ın D.O.G.E. (Hükümet Verimlilik Departmanı) ile verdiği mücadeleden bahsetti. Musk her gün gereksiz yapılan harcamaların birini ortadan kaldırdıklarından bahsediyor binlerce kamu çalışanının işine son verildiğini ilan ediyor.
Trump’ın elindeki en güçlü silah gibi görünen enerji arzı artışıyla vatandaşlara daha ucuza enerji sunma ve enflasyonu aşağı çekme hikayesinin negatif bir yönü de var. Enflasyonist olmayan büyüme için bu destekleyici olur, CPI için düşüşe yardımcı da olabilir ancak Fed (aşırı değişken olduğundan) enerji fiyatlarını hariç tutan enflasyon ölçüsüne odaklanırken yine de bu işe yarar mı?
Tahvil yatırımcıları gelir ile hükümet harcamaları arasındaki makasın daha da artacağını düşünüyor. Hatta Trump’ın zaferine giden yolda yaşanan artışın sebeplerinden biri bu olmakla birlikte D.O.G.E devasa biçimde harcamaları kısabilmiş değil. Daha büyük bir şeylere ihtiyaç var çünkü geçen yıl günlük ortalama 18,63 milyar dolar harcama yapılıyor. Trump belki de Çin’e askeri harcamaları yarı yarıya düşürelim teklifi yaparken düşündüğü şeylerden biri buydu.
Temsilciler Meclisi Bütçe Komitesi geçtiğimiz hafta 10 yıl için 4,5 trilyon dolarlık vergi indirimini hedefleyen yasayı onayladı. Orduya halen yüz milyar dolarlık yeni harcama planlamaları yapılıyor, Musk’ın gereksiz departmanlarda yanan gereksiz ampulleri söndürmesi pek yeterli olacak gibi görünmüyor.
Üstelik enerji fiyatları global ölçekte pek düşecek gibi değil. Suud gibi büyük ihraççılar petrol arzını artırmaya istekli değil.
