Crypto Venture Capitalist, Terra UST sonrasında farklı projelerin de çökme riski olduğuna dikkat çekiyor. Peki bu nasıl önlenir? Kripto para piyasalarında ciddi kayıplara sebebiyet veren Terra olayı, Bitcoin’in uzun süredir görmediği seviyelere çekilmesine sebep oldu. Altcoinlerde ise son 16 ayın en düşük fiyatına ulaşanlar oldu.
Kriptoda Büyük Çöküş
Başarılı kripto odaklı girişim kapitalisti Arthur Cheong, merkezi olmayan finans (DeFi) dünyasının Terra (LUNA) gibi başka bir dev projenin çökmemesi için atması gereken adımları sıraladı. DeFiance Capital’in kurucusu Cheong, firması genel olarak piyasanın düşüş yönünü doğru olarak adlandırmasına rağmen, geçen haftanın “zor bir olay” olduğunu söyledi.
“Kişisel olarak, bu inanılmaz derecede zor bir olaydı. Genelde düşüş yönünü doğru bulduk, bu yüzden çok daha temkinli davrandık, ancak varsayımlarımızın çoğu sorgulandı ve geçersiz kılındı. Bunu önlemek için çok daha fazlasını yapabilirdik”.
Etkileri ve Alınacak Önlemler
Terra çöküşünün kripto para piyasalarını birkaç yıl geriye götüreceğini söyleyen Cheong, dünya çapında DeFi’nin “artan ve haklı” düzenleyici baskısının hızla artacağını düşünüyor. Risk sermayedarı, endüstriyi daha profesyonel davranmaya çağırıyor.
“Bence DeFi için daha kapsamlı bir bilgilendirme çerçevesi desteklenmeli, bu nedenle geleneksel finans dünyası gibi zorunlu bir KYC/AML (müşterini tanı/kara para aklamayı önleme) kabusu yerine maksimum farkındalık için çabalamalıyız. DeFi kullanımını ve erişimi teşvik etmeden önce eğitime ve bilgilendirmeye emek harcanmalıdır”.
Benzer şekilde FTX CEO’su da Terra’nın bir dolandırıcılık vakası olmadığını ancak eksik bilgilendirmeden dolayı insanları (belki de istemeden) aldatmış olabileceğini söyledi. Cheong, tek çözümün yatırımcıyı bilinçlendirmek olduğunu söylüyor. Eğer yatırımcılar yeterince bilgilendirilirse aldığı riskleri daha iyi analiz edebilir ve risk profiline uymayan adımlar atmaz.
Kaldıraçlı işlemlerde bile uzun zaman sonra gelen bu zorunlu bilgilendirmelerin artık “gönüllü” bilgilendirmelere dönüşmesi gerekiyor. Daha fazla kazanç için pazarlama hilelerine saklanmanın ne gibi risklerini daha iyi anladık.
Piyasada işlem yapan yatırımcıların hepsi aynı seviyede değil. Hatta önemli bir kısmı neredeyse daha sıfırda bulunuyor. Bir canlı örnek vereceğim ve tam olarak ne demek istediğimi anlayacaksınız.
Geçtiğimiz günlerde yerli bir borsada LUNA alan yeni bir kripto para yatırımcısına denk geldim. Türk borsasına yeni LUNA girişi ağdaki sorunlar sebebiyle (tahminimce) yoktu. Bu sebepten fiyat global borsada olması gerekenin yaklaşık 1000 kat daha üzerindeydi. Bu yeni yatırımcı global borsalardaki güncel fiyatın ne olduğunu bilmediği/araştırmadığı için 20 TL’den 0,70 TL’ye düşen LUNA’dan kabaca 30 bin TL’lik almış. Saat 19:00’da kurtarma planı açıklanmıştı ve sosyal medyada LUNA’nın yükselebileceğine dair yorumlar görmüş, onu alıma iten şey tam olarak buydu. Fakat yerli borsada alım yaptığı fiyat LUNA’nın gerçek değerini yansıtmıyordu. Alım yaptıktan yaklaşık 1 saat sonra büyük ihtimal yeni giren LUNA’lar borsada satılmaya başlandı ve fiyat aniden 0,007 TL’ye düştü.
İşte bu örnekteki olaylardan bilmediğimiz binlercesi yaşandı. Netlik, gönüllü bilgilendirme tam da bu yüzden önemlidir. İlgili borsa bir uyarı yayınladı fakat global fiyatı kontrol etmesi gerektiğini bilmeyen yatırımcıları hesaba katmadı.
