Fed’in Eylül ayı faiz kararına saatler kaldı ve Bitcoin $91,409 fiyatındaki dalgalanmadan işlerin pek de yolunda olmadığını görüyoruz. ABD Senatörü Warren bugün Fed Başkanı Powell’a mektup yazdı. Faizleri daha hızlı biçimde düşürmesini istiyor ve gerekçesini açıklıyor. Öte yandan bir de verilerin ortaya koyduğu gerçekler var. Faiz kararı öncesin bilmeniz gerekenleri ele alıyoruz.
Fed Başkanına Mektup
Senatör Warren bugün Fed Başkanı Powell’a gönderdiği mektupta faizleri 75bp indirmesini istiyor. Son 10 yılın en yüksek seviyesine ulaşan faizlerin düşmeye devam eden enflasyon göz önünde bulundurulduğunda daha hızlı gevşetilmesi gerektiğini söyleyen Senatör özet olarak şunları yazdı;
“Fed’in enflasyonun düşeceğine dair güveni göz önüne alındığında yüzde 2’lik hedefine doğru ilerlerken istihdam artışının yavaşladığını gösteren veriler harekete geçmeniz gerektiğini söylüyor. Aylardır federal fon oranını düşürmeniz için size çağrıda bulunuyoruz. Haziran ayında yazdığımız gibi, Fed’in faiz oranlarını yükseltmesi, ekonomik krizin geri kalan nedenlerini ortadan kaldırmıyor.
Konut maliyetleri yüksek faizler nedeniyle daha da kötüleşiyor. Geçtiğimiz ay artık zamanının geldiğini söylemeniz bizi cesaretlendirdi ancak geç olmadan ekonomimiz üzerindeki tehdidi sonlandırmalısınız. Enflasyon yüzde 2,5’e düşerek 2022 ortasındaki yüzde 7’lik zirvenin oldukça altında ve hedefin çok az üzerinde.”
ABD Konut Kredileri
Warren tarafından dikkat çekilen şey konut enflasyonunda inşa maliyetlerinden kaynaklı kabustur. İşte aşağıda harika bir grafik. Bugün The Kobeissi Letter ABD’de konut inşaat kredileri 2024’ün 2. çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre %10 azalarak 92 milyar dolara gerilediğini yazdı. Bu son 10 yılın en büyük düşüşü.
İnşaat kredilerinde 5 çeyrektir yaşanan düşüşün yanında bakmamız gereken şey yeni konut başlangıçları. Yeni arz olmazsa konut enflasyonu büyüyen nüfus karşısında artar. Burada durum ne? ABD’de konut başlangıçları Temmuz ayında yıllık %16 düşüşle 1,24 milyona geriledi. Bu da son 50 ayın en düşük seviyesi. Tüm yıl için konut başlangıçlarının düşmeye devam etmesinden endişeleniyor.
Tüm bunlar konut piyasasındaki çatlağın büyümesi ve enflasyonu kötü etkilemesi anlamına gelir.
2007 ve 2024 Ekonomik Çöküş
Fed 2007 yılının 18 Eylül’ünde ilk faiz indirimi yaptı. İşsizlik oranı %4,7 (bugün %4,2), enflasyon %2,5 seviyesindeydi. Bugüne ait birçok veri 2007 ile neredeyse aynı. Grafikteyse S&P 500’ün faiz indirimi sonrası yaşadığı kayıpları görüyorsunuz. Kripto analisti Brett geçmiş performansın tekrarı riskine dikkat çekse de bunun yine olmasının garanti olmadığını da söylüyor.
Eğer tarih tekerrür ederse kripto paralar S&P 500’ün izini takip edecektir.