Dün akşam kripto paralar için son derece kritik olan faiz kararı açıklandı. Daha da önemlisi Powell’ın indirim rotasına dair önemli sinyaller verdiğini gördük. Nihayetinde Bitcoin 
$93,287 tekrar 63.000 doların üzerine çıktı ve kripto paralar yeşile döndü. Peki Fed toplantısında duyduğumuz şeyleri nasıl değerlendirmemiz gerekiyor?
Fed ve Bundan Sonrası
Tarihsel veriler 2000 ve 2007 sonundaki faiz indirimlerinden sonra yaşadığımız risk piyasası çöküşüne benzer bir şeyden endişelenmemiz gerektiğini söylüyordu. Haftalardır dikkat çektiğimiz şey çöküşün o dönemlerde faiz indirimlerinden dolayı değil ekonomik durgunluk kaynaklı yaşanmış olmasıydı. Mesela son büyük krizi hatırlayalım. 2007 ile bugün arasındaki fark 2007 indirimleriyle gördüğümüz krizde büyük bir borç balonunun patlamasıydı.
Bugünün şartlarında ABD ekonomisinde hane halkı ve iş yerlerinin harcamalarındaki büyüme gelir artışıyla doğru orantılı. Yani resesyonu tetikleyecek tarzda bir tablo yok karşımızda. Hane halkları son bir yıl içinde artan gelirlerinin daha fazlasını harcamış olsalar da bu harcama daha fazla borçlanmak yerine daha az tasarruf yapmaktan kaynaklanıyor.
Bu aynı zamanda hane halkının bilançolarının son zamanların en iyi seviyelerinde olduğunu gösteriyor. Neredeyse tüm döngüler kendi kendini güçlendiren unsurlara sahip olsa da ağırlıklı olarak borç kaynaklı olanlar, gelir artışı ve beklenti değişimleri kaynaklı olanlardan çok daha şiddetlidir. Özetle bugünün koşullarında Fed’in faiz indirimleriyle büyük bir resesyon riskinin aynı döneme denk geldiğini görmeyebiliriz.
Şimdi tekrar dün akşama dönelim. Fed dün yayınlanan Bloomberg anketindeki verilerden farklı bir karar açıkladı. Piyasa beklentisi son günlerde 50 baz puan indirime dönmüş olsa da ankete katılan 114 ekonomistin sadece 9’u 50 baz puan indirim bekliyordu. Bunun sebebi Fed’in aceleci davranmayacağı mesajını piyasalara vereceği varsayımıydı.
Ancak Powell dün yaptığı açıklamada “50bp indirim yapmış olsak da bunun bir trend, tempo olduğunu düşünmeyin” dedi. Yani muhtemelen sonraki toplantılarda 25bp indirimleri daha rahat yapabilmek için böyle büyük bir adım atıyorlar. En son 25bp üzerinde indirimi 1980’den bu yana 2000 ve 2007 yıllarında yapmışlardı. Yani o dönemlerde büyük sorunları ortasında böylesine büyük bir adım atma gereği hissetmişlerdi. Ekonomistlerin 25bp beklentisinin bir sebebi de böylesi kötü bir ortamda olmadığımız gerçeğiydi.
Fed akşamının en önemli detaylarından biri yenisi yayınlanan nokta grafiğiydi. Bu bize Fed üyelerinin faiz indirimlerine dair önümüzdeki 3 yıl için beklentilerini gösteriyor. Haziran ayındaki toplantıda Fed üyeleri 2024 sonu için faizlerin %5,1 seviyesine çekilebileceğini tahmin ediyordu. Şimdiyse %4,4 hedefleniyor. 2025 sonu için medyan tahmin %3,4 ve Haziran tahmini %4,1 seviyesindeydi. Yani büyük ölçüde aşağı revize var.
İşsizlik ortanı için 2024 ve 2025 tavan tahminleri %4,4 ancak bu oran şimdiden %4,2 ve Powell gerekirse ek destekleyici adımlar atarız dedi. Gayri safi yurt içi hasıla için 202 tahmini %2,1’den %2’ye çekildi.
Powell gayet net mesajlar verdi ve işgücü piyasalarındaki sağlamlığın daha fazla zedelenmeyeceğine güvendikleri için bu adımı attıklarını açıkladı. Aynı zamanda gerektiği noktada faiz indirimlerini hızlandırabilir, yavaşlatabilir ve hatta duraklatabiliriz de dedi. Yani önümüzdeki toplantılarda 25bp indirimlerde devam ederken ekonomi alarm verirse 50bp indirimler de devreye girebilir.
Dünkü mesajlardaki temel sorun bilançoda genişleme için isteksizlikti. Halen rezervleri bol gören Powell büyük ihtimalle istihdam, harcamalar tarafında daha büyük sorunlar gördüğünde daha fazla genişleme alanının cepte kalmasını istiyor.
Kripto Paralar İçin Beklentiler
Kripto paralar mevcut şartlarda artık paranın ucuzlamaya başladığı ortamda bariz resesyon alarmları da görmediğimiz için yükselmeli. Son çeyrek için sürekli tartıştığımız şey yükseliş olacağı yönündeydi ve Ekim ayına yaklaşırken Fed 50bp gibi ciddi bir indirimle buna zemin hazırladı. Risk piyasalarındaki iştahın artık yeniden artmaya başlaması gerekiyor.
Bitcoin ve altcoinler özelinde tarihsel olarak düşük faizlere geçiş dönemleri pozitiftir. Diğer tarafta ABD borsalarına bakarsak yeni rekorlar görüyoruz. Hisse senedi piyasaları da faiz indirim döngüsünün başlaması heyecanıyla ciddi talep çekti.
Mevcut şartlarda önümüzdeki riskler tamamen ortadan kalkmış değil. Jeopolitik riskler, Avrupa Merkez Bankasının son çeyrek için enflasyonda yeniden yükseliş beklentisi gibi potansiyel duvarlar boğaların önünü kesebilir. Ama biz şunu biliyoruz 2022 yılında Fed faizleri artırmaya başladığında piyasa buna uyumlu biçimde çöküş yaşamaya başladı. Şimdi tam tersi oluyor ve piyasaların artık tam tersi yöne ilerlemesi gerekiyor.
İstihdam, PMI, enflasyon verileri halen önemli ancak faizler düşürülmeye başladığı için 1 hatta 2 aylık sürpriz verilerin çok büyük bir etki doğurması beklenmemeli. Fed bu kadar bekledi ve faizleri indirdi çünkü indirimden sonra tekrar artış yapmak istemiyor en fazla duraklatma şansı var. Bu da bize tünelin sonundaki ışıkla kavuştuğumuzu 2 çeyrektir devam eden kabusun artık bitmiş olabileceğini söylüyor. Ve elbette geleceği görüp paylaşılan görüşler değil bunlar hepsi tahminden ibaret ve kripto paralar her zaman sürprizlerle dolu.
