Bu yazıya o kadar çok farklı başlık seçilebilir ki, tam olarak hangisini seçeceğimi bilemedim.. Belki şunlar da güzel olabilirdi; “Bitcoin’de Değer Düşüşünün Nedenleri”, “Küresel Krizde Kripto Paraların Rölü”, “Bitcoin Fiyatı Nereye Doğru Gidiyor”..
Bitcoin Düşüyor Çünkü Bunun Sebebi Sensin..
Neden mi? Aslında bunun cevabını vermek büyük resmi görenler için (görece) çok kolay olmalı.. Bildiğiniz gibi zaman zaman Bitcoin veya diğer kripto para değerleri hakkında makaleler yazıyorum ve elimden geldiğince yatırımcıları uyarmaya çalışıyorum.
17 Aralık 2015 tarihinde Bitcoin fiyatı 350-450 dolar aralığında gidip gelirken şöyle bir yazı kaleme almıştım: “Bitcoin Fiyatı Açık Denizlere Giriyor: 2016’da 1 Bitcoin 1000 Dolar“. Bu makale ile BTC değerinin neden 1000 doları geçmesi gerektiğini anlatmıştım. Nitekim de tahminlerim beni yanıltmadı ve kısa bir süre içerisinde 1000 USD geçildi. Bununla birlikte 2016 yılında başlayan yükseliş dalgası 2017 sonuna kadar artarak devam etti. Yazıda belirttiğim ve çok önemsediğim kripto paralara olan ilginin artması meselesi ise öngörülerimin de üzerine çıkarak patlama yaptı. 7’den 70’e her kesimden kişi bir anda Bitcoin ve kripto para uzmanı oldu. Kimisi henüz daha sistemi anlamadan fakat şans eseri tam zamanında girerek yatırımını katlarken, kimisi de büyük paralar kaybetti. Ama asıl mesele para kazanmak veya kaybetmek değil büyük resmi görebilmekti.
Her şey yükselirken doğal olarak kimse çok fazla irdelemez ve temel dinamikleri göremez. Çünkü sürekli yükseliş vardır ve kazanç iyidir..
2017 son çeyreğinde yaşanan çılgın artışlar aslında bir şeylerin ters gittiğini (büyük resmi görebilenler için) gözler önüne seriyordu. 22 Aralık 2017 tarihinde kaleme aldığım “Kısa Yoldan Para Kazanmak İsteyen Herkes Batacak!” adlı yazıda genel durumu açık olarak ifade ettiğimi düşünüyorum. Bu yazıya çeşitli mecralardan tepki gösteren sayısı azımsanmayacak kadar fazla oldu. Çoğu kişi bir umudun peşinde olduğundan gerçekleri görmeleri zor olabiliyor. Bu yazıda belirtiğim her şeyin halen arkasındayım, yazıdan şöyle bir alıntı yaparak devam edelim:
Bitcoin 2017 yılı başlarında 1,000 dolar civarlarında seyrediyordu, yıl sonuna doğru ise 20,000 dolar sınırına kadar çıktı. İştah kabartan bu durum, yukarıdaki bahsettiğim kişiler için aslında bir tuzak olabilir. Kişisel görüşüm, eğer Bitcoin doğal seyrinde gitseydi değerinin ancak 2000-3000 dolar civarında olması gerektiği yönünde ağır basıyor. Şu anki durum ise dudak uçaklatan cinsten..
Denge her şeydir! Bir anda yükseldiği gibi bir anda da düşmesi muhtemeldir. Belki Bitcoin’in gerçek değeri 100,000 dolar veya çok daha üstü olabilir; fakat bunun için zaman gereklidir. 1 yıl gibi kısa bir sürede 20 katına çıkması dengesiz ve düzensiz bir durumdur. Hatta bu durum yüksek volatiliteye sahip kripto paralar için bile fazladır.
Büyük resmi görebilmek için küçük parçaları birleştirmek gerek. Tek başına teknik analizleri okumak veya sadece çıkan haberleri yorumlamak yetmez, devletlerin regülasyonlarını, kripto para tarihini, küresel ekonomiyi veya şirketlerin kripto paralara olan ilgisini, yada sadece kripto paraların yazılımsal sistem güncellemelerini takip etmek de yetmez. Bunlar sadece bütünü oluşturan küçük parçalardır. Ve bu parçaların bir puzzle gibi bir araya getirilmesi ve büyük resmin görülmesi gerekmektedir. Ancak o zaman doğruya en yakın sonuçlara ulaşılabilir.
Bence 2017 yılında yaşanan büyük yükseliş küresel olarak yaşanan yoğun ilgi neticesinde gerçekleşen bir balondu ve bu balon yavaş yavaş sönüyor. Ve bu balonun oluşmasının sebebi de sensin, o kadar çok araştırmadan, okumadan, bilmeden balıklama daldın ki bu sisteme, devasa bir okyanusu can simidi ile geçmeye kalkıştın, e tabi boğulmanda muhtemeldi. Peki bu Bitcoin ve kripto paraların sonunu mu getirecek? Tabi ki hayır.. Bu sadece doğal döngüdeki küçük bir ayar verme durumu. Her zaman ifade ettiğim gibi 1 Bitcoin’in gerçek değeri belki de yüzbinlerce dolar; fakat şu an bunun için çok erken.. Çünkü her ne kadar piyasada yapay müdahalelerle balon etkisi oluşsa da, Bitcoin doğal döngüsüne her zaman geri dönmüştür ve yine aynı şekilde devam edecektir. Çoğunun yaptığı hata gibi sürekli yükseliş veya sürekli düşüş beklemek yanlıştır. Bunu bir balans ayarı yapmak gibi düşünün; biraz aşağı, biraz yukarı..
Küresel Kriz
Yakın gelecekte kürsel bir kriz bekleniyor; ve bu krizin çok büyük olacağı tahmin ediliyor. Özellikle TL, USD veya EURO gibi itibari para birimleri büyük yaralar alabilir. Kriz durumlarında her zaman altın veya gümüş gibi değerli metaller rağbet görmüştür. Büyük olasılıkla küresel bir kriz anında kağıt para pula dönüşecek ve değerleri dramatik bir şekilde düşecek. Bu noktada, eğer beklenildiği gibi büyük bir küresel kriz yaşanırsa değerli metallerin yanında Bitcoin, ETH veya Ripple gibi kripto paralarda büyük değer artışları görmek sürpriz olmayacaktır. Bitcoin, ABD’de başlayan ve dünyaya yayılan 2008 krizinin artçıları daha devam ederken, 2009 yılının başında genesis blok ile ortaya çıktı ve bu tarihten sonra küresel bir kriz henüz yaşanmadı. Yani kripto paralar yakın gelecekte öngörülen krizde, ilk defa görücüye çıkacaklar. Bu nedenle neler olacağını kestirmek zor olsa da, kripto paraların rezerv para birimi olarak görülmesi çok muhtemel. Buradan karamsar bir tablo çizdiğim sonucu çıkmasın. Krizler her zaman olmuştur ve olmaya da devam edecektir. Çünkü krizler, aynı Bitcoin’de yaşanan dramatik dönemler gibi, küresel finans sisteminin balans ayarlarıdır. Belirli aralıklarla balans ayarı gerekmesi de normal bir durum. Bizim için asıl önemli olan, kriz çıkmadan önce önlemleri almak olmalı. Bu noktada kripto paraları bir değer saklama aracı olarak görmek gerekebilir. Çünkü devlet ekonomilerinin tepe taklak olacağı durumlarda özgürlükçü ve bağımsız bir yapıya sahip olan kripto paralar hiç olmadığı kadar ön plana çıkabilir.
Yazıyı özetleyecek olursak; kripto paralarda yaşanan balonun artık farkına vardığımızı düşünüyorum. Yatırımcıların bundan sonra yapması gereken sabırla fırsatın gelmesini beklemek olmalı. Aceleci davranmaktan ve panik yapmaktan uzak durmak gerek. Çünkü kripto para dünyasında fırsatlar bitmez; belki de en büyük fırsat bir sonraki küresel ekonomik krizin çıktığı dönemde de olabilir..
