Rusya 30 Haziran’da ICO’larla ilgili ilk kripto para yatırım bankasını açtı. Hükümetin de bu hafta içerisinde ana kripto paralar ve Blockchain ile ilgili düzenleyici yasaları onaylaması bekleniyor.
Rusya’nın dışında kripto para düzenlemeleriyle ilgili Doğu Avrupa’dan haberler gelmeye de devam ediyor. Örneğin Polonya Bitcoin Derneği (PBS), kripto para platformlarına hizmet vermeyi kasten kestikleri ve banka hesaplarını kapatarak endüstrinin gelişmesini engelledikleri için 15 finans kurumunu hükümete şikayet etti.
Biz de bu yazı dizimizle sizlere, Rusya’dan Makedonya’ya Doğu Avrupa’da kripto paraların ve Blockchain’in nasıl düzenlendiğine ilişkin kapsamlı bir kaynak sunacağız. Bu kaynak geniş araştırmalar sonucu hazırlanmış olsa da eksiksiz olduğunu düşünmemek gerekir. Sizlerin de eklemek istediği noktalar varsa yorumlarda bizlerle paylaşabilirsiniz…
Rusya
Düzenleme
Rus hükümeti en başından beri kripto paralar konusunda karmaşık bir duruş sergiliyor. Rusya’da öncelikle kripto paraları tamamen yasaklayan düzenlemeler önerildi, ancak sonrasında geri çekildi. Bununla birlikte Vladimir Putin kripto paraları düzenleme kararını önemli bir yasa tasarısıyla beraber açıkladı ve bu tasarı ilk okumada Duma’da kabul edildi. Tasarının 1 Temmuz’da yürürlüğe girmesi bekleniyordu. Ancak resmi onayın daha yeni geldiği bildirildi.
Pavel Krasheninnikov’a göre bu tasarının amacı, dijital varlıkların düzenlenmemiş ortamda gerçekleşen transfer işlemlerinde kullanımında ortaya çıkan haksız kazanç, terörizmi fonlama ve kara para aklama gibi suçları en aza indirmek.
Ancak ilk okumada kabul edilen bu tasarı yerel uzmanlar tarafından eleştirildi. Nitekim Duma’nın dijital ekonomi ve Blockchain uzman panelinin bir üyesi olan Igor Sudets, tasarının tamamen yürürlüğe girmesinin ardından Rusya’da kimsenin bir daha ICO düzenlemek istemeyeceğini iddia etti. Tasarının ilk halinde, tek bir ICO’da 50.000 rubleden fazla yatırım yapılamayacağı öne sürülmüştü. Bu madde güncel tasarıdan çıkarıldı, ancak Rusya’daki ICO’ların geleceği hala belirsiz. 24 Mayıs’ta Rusya’nın en büyük devlet bankası Sberbank ve Ulusal Ödeme Mevzuatı (NSD), ülkenin ilk resmi ICO’su için pilot uygulama başlattıklarını açıkladı.
Benzer şekilde 30 Haziran’da Rusya’nın önde gelen ödeme hizmeti sağlayıcısı Qiwi’nin bir yan kuruluşu olan Qiwi Blockchain Teknolojileri (QBT), ICO’lar için hizmet verecek ve “HASH” adını verdikleri kripto para yatırım bankası için çalışmalara başladıklarını bildirdi. QBT’nin Finans Direktörüne göre şirket, 100 milyon dolarlık ciroya sahip on kadar fon ile çalışıyor ve gerekli lisansları aldıktan sonra gelecek yıldan itibaren kripto para yatırım hizmetleri sunmaya başlayacak.
Eğer yukarıda bahsedilen yasa tasarısı tamamen yürürlüğe girerse kripto para birimleri ve token’lar mülk olarak sayılacak. Ayrıca madenciler için hedefler de belirlenecek: Eğer elektrik faturası normal kullanımı aşarsa madencilik işletmesi, ilgili makamlarca tescil edilmesi gereken bir işletme olarak görülecek. Son olarak tasarı şunu belirtiyor:
Dijital finansal varlıklar, Rusya Federasyonu sınırları içinde yasal bir ödeme yöntemi değildir.
Blockchain
Rusya’nın bu teknolojiyle ilgili büyük planları olduğu açık. 2017’de Petersburg Uluslararası Ekonomi Forumu’nda konuşan Başkan Yardımcısı Igor Shuvalov, ülkenin Blockchain ile ilgili hedeflerini şu şekilde açıkladı:
Blockchain artık bir numaralı görevimiz. Başkan, önemli büyüme oranlarının dijital ekonomi ve teknolojik liderliğe dayandığını biliyor.
Rusya, hükümet düzeyinde ilk Blockchain uygulamasını 2017 sonunda resmen tamamladı. Devlet tarafından işletilen Sberbank da Blockchain’le belge transferi ve depolama yapabilmek için Federal Antimonopoly Service ile işbirliği yaptı.
16 Mayıs’ta ise Sberbank, ülkedeki ilk Blockchain temelli ticari bono işlemini gerçekleştirdiğini açıkladı. İşlem, büyük Rus Telekom operatörü MTS ve NSD ile işbirliği içerisinde gerçekleşti.
Polonya
Düzenleme
Polonya kripto para yatırımlarını ve madenciliği resmen tanıyor. Bununla birlikte sosyal medyada başlatılan devlet destekli anti-kripto kampanyalarıyla beraber kripto paralar hakkındaki olumlu düşünceler “şüpheci” tarafa kaymaya başladı.
Polonya’nın kripto paralarla ilişkisi 2013 yılında Varşova Ekonomi Okulu’nda Bitcoin’in ele alınmasıyla başladı. Burada düzenlenen seminerde Polonya Maliye Bakanlığı şu açıklamayı yaptı:
Yasak olmayan şeylere izin verilir. Ancak Bitcoin’in yasal bir para birimi olduğunu düşünmüyoruz.
2015 yılında Polonya Maliye Bakanlığı ülkedeki potansiyel kripto para düzenlemeleriyle ilgili bir bildiri yayımladı. Bildiride, durumun acil bir hal alması halinde değişikliklerin AB ile senkronize halde yapılabileceği gibi ayrı ayrı da yapılabileceği ima edildi.
2016 yılına geldiğimizde ise hükümetin olumlu bakış açısına yöneldiğini görüyoruz. Polonya Merkez İstatistik Bürosu (GUS), kripto para işlemlerinin ve madenciliğin artık “resmi bir ekonomik faaliyet” olarak görüldüğünü ve bu alanda çalışan şirketlerin resmi olarak kayıt yaptırabileceğini belirtti.
Ancak 15 Şubat’ta NBP (Polonya Merkez Bankası), şüpheli bir “eğitim kampanyasını” finanse etmeyi kabul etti ve anti-kripto skeci çekmek için yerel bir YouTuber ile anlaştı. Ülkedeki bir diğer mali gözlemci Finansal Denetim Otoritesi de (KNF) bu sosyal medya kampanyalarının çoğuna sponsor oldu.
Buna rağmen son zamanlarda Polonya Maliye Bakanlığı daha “akıllı” bir düzenleme ile borsalardaki kripto para vergilendirmelerini düşürecekleri sözünü verdi.
Blockchain
Polonya Blockchain uzmanı olduğunu kanıtladı. Nitekim Ocak 2018’de Polonya Blockchain Teknoloji Hızlandırıcısı (PATB), ekiplerinden birinin kripto para birimi Zloty dPLN’in geliştirilmesi için çalıştığını ortaya koydu. dPLN’in kurucusu Krzysztof Piech de projelerinin Blockchain’e dayandığını doğruladı.
Öte yandan mart ayında en büyük Polonya bankalarından PKO Bank Polski, banka belgelerini saklamak ve doğrulamak için bu alanda çalışan Blockchain şirketi Confirm ile ortaklık kurduklarını açıkladı. Son olarak Mayıs ayında Polonya Kredi Ofisi, müşteri verilerini depolamak amacıyla Blockchain teknolojisini kullanmak için İngiltere fintech firması Billion ile işbirliği yaptı.
