Uluslararası Para Fonu (IMF), Merkez Bankası Dijital Para Birimlerinin (CBDC) potansiyel faydaları konusunda araştırmalarını sürdürüyor. Bilindiği üzere CBDC’ler uzun zamandır ülkelerin gündemini megul etmeye devam ediyor. Bu çerçevede IMF CBDC konusu değerlendirmek üzere Orta Doğu ve Orta Asya’daki (ME&CA) 19 merkez bankası arasında bir anket gerçekleştirdi. Anketin sonuçlarında çarpıcı detaylar var.
Anket Hangi Sonuca Vardı?
IMF tarafından gerçekleştirilen ankete baktığımızda CBDC’lerin finansal katılımı artırabileceği ve finansal hizmetlerin maliyetini düşürebileceği sonucuna varılmış durumda. Ancak IMF bu hedeflere ulaşmak için CBDC’lerin gerekliliğin bir kesinlik olmadığını da dile getirdi. IMF, finansal sistemdeki diğer engellerin ele alınmasının daha pratik bir yaklaşım olabileceğini de vurguladı.
Ankette yer alan hususlardan biri de CBDC’ler için sağlam bir dijital altyapı gereksinimlerinin olmadı. Bu durum beraberinde dijital okuryazarlık, kimlik belirleme sistemleri, finansal kurumlara güven ve genel refah gibi diğer sorunların ortaya çıkarıyor.
IMF bu sorunların giderilmesi halinde CBDC’nin faydalar sağlayabileceğini ifade ediyor. Ayrıca CBDC’lerin gerçek potansiyelinin güvenilir bir finansal ekosistem içerisinde destekleyici bir ortama bağlı olacağı da IMF tarafından vurgulandı.
IMF CBDC’leri Araştırıyor
IMF, CBDC’leri aktif olarak araştırdığını ve üye ülkelere bunların para sistemlerine entegrasyonu konusunda danışmanlık yaptığını da belirtti. Üst düzey bir IMF yetkilisi tarafından yapılan açıklamada, küresel bir CBDC platformunun sermaye kontrollerine izin vererek ödeme maliyetlerini önemli ölçüde azaltabileceği öne sürüldü.
Suudi Arabistan da dahil olmak üzere ME&CA bölgesindeki birçok ülke halihazırda CBDC’ler için araştırmalarına devam ediyor. Örneğin, Suudi Arabistan Merkez Bankası kısa bir süre önce uluslararası ticareti kolaylaştırmak için BIS ile sınır ötesi bir CBDC pilot uygulamasına katıldı. IMF Genel Müdürü Kristalina Georgieva da CBDC’lerin bazı ada ekonomilerinde nakit paranın yerini alma potansiyeline sahip olduğunu belirtmişti.
Karmaşık ve Uzun Bir Süreç
IMF, CBDC’lerin uygulamaya konulmasının dikkatli bir değerlendirme gerektiren karmaşık ve uzun bir sürecin bir parçası olduğunu belirtti. IMF, politika yapıcıların, bir CBDC’nin ülkelerinin hedefleriyle uyumlu olup olmadığını ve beklenen faydaların potansiyel maliyet ve risklerden daha ağır basıp basmadığını değerlendirmeleri gerektiğini de belirtti.
IMF’e göre bu riskler arasında finansal sistem istikrarı ve merkez bankaları için operasyonel zorluklar yer alıyor. Ayrıca, bölgedeki bankalar için fonlamanın yaklaşık %83’ü mevduatlardan geldiğinden, CBDC’lerin piyasaya sürülmesi bu mevduatlarla rekabet edebilir ve potansiyel olarak banka karlarını, kredi verme kapasitelerini ve genel finansal istikrarı etkileyebilir.
