Analist Mike Jenkins kripto paraların geleceğinde CBDC çalışmalarının muhtemel etkilerine değindi. Dünya genelinde hızlanan CBDC çalışmaları birçok küresel örgüt tarafından da destekleniyor. Yakın zamanda IMF, Dünya Bankası ve BIS ülkelere çağrıda bulunarak bu konuda birleşmelerini ve daha hızlı hareket etmelerini tavsiye etmişti.
Dünyada CBDC Çalışmaları
Merkez Bankalarının ülkelerindeki finansal gücünü daha da artıracak CBDC projeleri, mevcut yerel para birimlerini daha işlevsel hale getirecek. Üstelik banka hesabı kullanmayan vatandaşların ulusal ekonomiye katkısını da artıracak dijital para birimleri IMF, Dünya Bankası ve BIS tarafından da destekleniyor.
Jenkins merkez bankaları tarafından çıkarılan/çıkarılacak tüm dijital para birimlerini (CBDC) “shitcoin” olarak isimlendiriyor. Sebebini ise kullanım alanının sadece ilgili ülke sınırları içinde olması ve diğer para birimleriyle takas gibi konuların zorluğu olarak açıklıyor. Peki dünyada CBDC çalışmaları ne aşamada, kimler ne yapıyor?
Bahamalar
Dünyadaki en eski CBDC uygulamalarından biri burada başladı. Pilot uygulamasına 2019 Aralık’ta başlanan CBDC çalışması “Kum Doları” halini aldı. Bahama dolarının dijital versiyonu olan bu “Kum Doları” yaklaşık 1 yıl önce piyasaya sürüldü ve ülkede kullanılıyor. Telefonlara yüklenebilen dijital cüzdan veya çipli kart ile harcanabilen dijital kum doları son derece pratik çalışıyor. Üstelik vatandaşların kredilendirme aşamasında da buradaki verileri dikkate alınıyor.
Kamboçya
Kamboçya Merkez Bankası 2018 yılının Haziran ayından bu yana CBDC çalışmalarına devam ediyor. Ulusal 11 bankanın kendi arasında kullanabildiği bu dijital para, sınır ötesi ödemeler için de kullanılıyor. Malezya merkezli Maybank ile sınır ötesi ödemelerin testleri halen devam ediyor.
Üstelik vatandaşlar da dijital para birimine alışmaya başladı, çok daha ucuza transfer yapabilen Kamboçyalılar sınır ötesi ödemelerin başlamasını bekliyor.
Çin
Elbette en kapsamlı çalışmalara burada devam ediyor. Teknoloji ve nitelikli eleman imkanları ülkenin çok kısa sürede ciddi yol almasını sağlıyor. Geçtiğimiz yıl 4 büyük şehirde başlayan pilot uygulama dijital yuan’ın işlevselliğini ortaya koydu.
Üstelik sürekli piyango veya farklı etkinliklerle ülke genelinde testler yapılmaya devam ediliyor. Vatandaşlar bedava dijital yuan dağıtılıyor ve harcama yapmaları isteniyor. Hali hazırda 2 Milyara yakın dijital yuan bulunuyor. Çin 2022 kış olimpiyatlarına kadar projenin büyük ölçüde tamamlanmasını hedefliyor. Ülkeye gelen yabancı sporcuların da dijital yuan kullanması istenecek.
Vatandaşlarını izlemeye bayılan Çin için dijital yuan harika bir şey oldu. Elbette CBDC çalışması belli bir seviyeye geldiği için proje için potansiyel risk içeren kripto paralar büyük bir öfkeyle ülkeden kovuldu. Böylece büyük Bitcoin düşüşü de başlamış oldu.
Diğer Ülkeler
Ukrayna hali hazırda Stellar Vakfı ile bu konuda anlaştı. CBDC konusunda vakfın ülkeye destek olması bekleniyor. Ancak Ukrayna CBDC projesini Stellar’ın halka açık ağında çalıştırmayacak.
Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere gibi ülkeler temkinli davranmayı tercih ediyor. Ülkede özel şirketler pilot uygulamalara başladı ancak henüz ortada net bir şey yok. Ayrıca FED yaklaşık 17 ay önce CBDC çalışmalarını öncelikler listesine aldı.
Öte yandan Türkiye’de ön hazırlık ve araştırma süreçlerini devam ettiriyor. Diğer dünya ülkelerinin neredeyse tamamı bu konuda ön hazırlık ve regülasyon çalışmalarını sürdürüyor. Çin’in resmen CBDC kullanmaya başlaması diğer dünya ülkelerinin de hızlanmasını sağlayabilir. Çünkü Çin dijital yuan ile küresel anlamda bir finansal hakimiyet hedefliyor.
