Zehirli Birleşim: Network Marketing ve Kripto Paralar

İlk yayın tarihi: 30 Eylül 2016

CoinTürk kurulduğundan bu yana okurlarımızın ekosistemle ilgili farkındalığını arttırmaya çalıştık ve elimizden geldiğince kripto paraları ve blockchain teknolojilerini anlatmaya çalıştık. Çünkü sistemin kendi içerisinde barındırdığı özellikler kriptoları kötü niyetli kişiler tarafından kullanmaya yönlendiriyor ve suistimale açık hale getiriyor. Bu sistemin çok hızlı gelişmesiyle birlikte de ekosistemde çok sayıda dolandırıcılık faaliyeti yaşandı. Özellikle uluslar arası anlamda yaşanan bu tür dolandırıcılık vakaları Türkiye’ye de sıçrayarak bir çok mağdur kullanıcıyı beraberinde getirdi.

Kripto Para Dolandırıcılığı

Kripto paraların doğası anonimliği getirmesiyle beraber özgür ve bağımsız bir finans ortamı yaratsa da aslında bu özelliği ile suistimale çok açıktır. Çünkü kötü niyetli girişimler; bulut madencilik, paket satışı, ürün ve hizmet satışı veya networking gibi bir maske altına gizlenerek anonim olarak ödeme alabilir ve birden bire ortadan kaybolabilir. Bu konuyla ilgili henüz yasal bir düzenleme olmadığı ve bankalar veya kredi kartlarıyla ödeme yapılmadığı için de geriye neredeyse kanıt kalmaz. Bugüne kadar bunu bir çok kez gördük, ortadan kaybolan kişilerle birlikte yatırımcıların uçan paraları..

Network Marketing ve Kripto Paralar

Yukarıda anlattıklarımın belki de en tehlikelisi kripto paraların anonimliği ile birleşen network marketing uygulamaları. Temelde network marketing kendi içerisinde hiç bir üretime veya katma değere sahip olmayan bir iş. Piramitler halinde kurulan sistemler hep en yukarıdakine sistemi kuran bir kaç kişiye kazandırırken altta kalan kullanıcıların gözleri boyanarak referans sistemiyle yeni getirilen kişilerden para kazanmaya dönüşüyor. Tabi ki bu kişiler de getirdikleri ve sattıkları paketler karşılığında para kazanıyorlar; fakat burada temel sorun ortada elle tutulur bir ürün veya hizmetin olmamasıdır. Her ne kadar kozmetik malzemesi, bitkisel ilaçlar veya madencilik paketleri gibi ürünler satılıyor gibi görünse de aslında bu ürünler sadece bir paravan olarak kullanılıyor. Tabi burada gerçek olarak iyi ürün satıp katma değer yaratan networking işleri de var; ama bunların sayısı oldukça az ve iyiyle kötüyü birbirinden ayırmak neredeyse imkansız. Paravan olarak gösterilen ürünler yeni kullanıcılara satılarak referans olarak bonuslara veya direkt paraya dönüşebiliyor. Sistem her gün yeni kullanıcıların eklenmesiyle genişliyor, fakat, ta ki yeni müşteri kalmayana kadar. Yeni müşteri kalmayınca ya da pazar doyunca da sistem kitleniyor ve kurucular paralarla birlikte birden ortadan kayboluveriyorlar.

Zehirli Birleşimler

Bu işe öyle ya da böyle bir şekilde bulaşmış kişilerin banka veya kredi kartı ile ödeme yaparak paket satın almaları herhangi bir dolandırıcılık durumunda kanıt olarak kullanılabilir. Fakat başlıkta belirttiğim “Zehirli Birleşim” işte tam bu noktada başlıyor, eğer ödemeyi kripto paralar ile yaparsanız ödemeyi yaptığınıza dair yasal bir kanıt bulunmuyor. Yani sistemin çökmesi paranızın uçacağı anlamına gelebilir. Bu işin sadece bir yönü, bu zehirli birleşimin diğer bir yönü ise madencilik, bulut madencilik ve spekülasyonlar..

Bir çok şirket Bitcoin’in harikulade yükselişini ve tüm dünyada duyulmasını örnek göstererek kendi çıkardıkları kripto paraların da benzer şekilde yükseleceğini ifade ediyor, madencilik paketleri adı altında bu dijital paraları satıyorlar ve halka açık olmayan kapalı borsalarda umut simsarlığı yapıyorlar. Şimdiden söyleyeyim, bu kapalı borsalarda işlem gören ve bir yenilik veya katma değer yaratmayan bu dijital paraların değerleri hiç bir zaman yükselmeyecek. Umutla paket satın alıp bekleyen kişiler ise hayal kırıklığına uğrayacaklar. Çünkü, merkezi bir yerden yalnızca umut simsarlığı yapılarak çıkarılan ve paketler halinde satılan dijital paraların Kripto Para Felsefesiyle uzaktan yakından ilgisi yok ve bu tür sanal paralar sistemin tamamen dışındalar.

Önceden network marketing’de yukarıda da bahsettiğim gibi elle tutulur ürünler pazarlanmaktaydı, kripto paralarla beraber artık buna da gerek kalmadı, umut simsarları internet üzerinden kripto paraların tanınırlığı kullanılarak dolandırıcılık faaliyetlerini anonim olarak gerçekleştirebiliyorlar. Yani aslında size şunu söylüyorlar: Bitcoin 2010’da 0,0001 USD’idi, şimdi 600 USD, bizim çıkardığımız coin şimdi 0,001 Euro, ama ileri de Bitcoin gibi çok daha fazla değerlenecek bunu alın hatta tanıdıklarınız da satın almasını sağlayın ve onlar üstünden de para kazanın.

Buna benzer coin’leri uzun zamandır inceliyorum, ve teknik altyapısına baktığımda çok basit olduklarını ve yenilik getiremediklerini görüyorum. O kadar basit ve kafa yorulmadan tasarlanmışlar ki, şu anda deneyimli bir kaç arkadaşımla sabah çalışmaya başlasak akşama kadar bunlara benzer coin’leri tasarlar ve 1 günde üretmeye başlarız. Bu konuya hakim olmayan kişilere bu coin’ler bir mucize olarak anlatılıyor; ama gerçek maalesef bu şekilde..

2008 krizi başlamadan önce şüphe yok ki buna bir altyapı hazırlandı, mortgage kredileri onu ödeyemeyecek yüz binlerce kişiye verildi, dahası bu krediler farklı ve tehlikeli diğer yatırım enstrümanlarıyla birleştirilerek yatırımcılara paketler halinde satıldı. Satan ve pazarlayan kişiler daha fazla para kazanma hırsıyla tehlikeyi göremediler. Buda Amerika’da 2008’de patlayan krizin en önemli nedeni oldu. Ödenmeyen krediler kötü giden finansal yapıyı tetikleyerek bankaların ve finans kurumlarının batmasına neden olarak yüz binlerce yatırımcının ve dünya paralarının değer kaybetmesine neden oldu. Bu yatırım paketlerine ekonomistler zehirli birleşimler diyor. Bende bu olaya benzer olarak network marketing ve kripto paraların birleşime zehirli birleşim demeyi tercih ediyorum. Çünkü durum bu birleşimlerde bu kadar kötü ve daha da kötüye gidecek. Bu nedenle yatırımcıların ya da en azından bu yazıyı okuyan okurlarımızın bu tür girişimlere prim vermemelerini öneriyorum.