Scam diğer bir deyişle dolandırıcılık, kişileri aldatmak ve yanıltmak amacıyla kullanılan hileli veya aldatıcı eylemlerin tamamı için kullanılır. Dolandırıcılar, çeşitli yöntemlerle insanları maddi kazanç sağlamak veya kişisel avantaj elde etmek için kandırır. Bu taktikler çevrimiçi, telefonla veya yüz yüze gerçekleşebilir ve manipülasyon, yanlış bilgilendirme ve vaatler gibi unsurları içerir. Bitcoin ve kriptopara scam’leri ise özellikle kripto para dünyasında yer alan bireyleri hedef alan dolandırıcılık türleridir. Bu yazımızda scam nedir, Bitcoin ve kriptopara scam’leri nelerdir başta olmak üzere scam (sahtekarlık) nedir ile ilgili hemen hemen her konuyu ele alacağız.
Scam Nedir?
Scam, kişisel kazanç için bireyleri veya kuruluşları kandırmak veya aldatmak için tasarlanmış hileli veya aldatıcı bir plan veya eylem anlamına gelmektedir. Scam’ler çevrimiçi, telefonla veya şahsen olmak üzere çeşitli şekillerde gerçekleşebilir. Dolandırıcılar genellikle kurbanlarını istismar etmek için manipülatif taktikler, yanlış bilgiler veya yanıltıcı vaatlere sarılırlar.
Dolandırıcılar bireyleri, işletmeleri ve hatta toplumları hedef alırlar ve genellikle kurbanlarından paralarını, hassas bilgilerini veya değerli eşyalarını ele geçirmeyi amaçlarlar. Yaygın scam türleri şunlardır:
- Kimlik Avı Dolandırıcılığı: Bu scam türünde, meşru kişi veya kuruluşların kimliğine bürünerek kurbanlarını kandırıp şifreleri, kredi kartı bilgileri veya vatandaşlık numaraları gibi kişisel bilgilerin ele geçirilmesi hedeflenmektedir.
- Yatırım ve Finansal Dolandırıcılıklar: Bu scam türünde dolandıcılar, yüksek getiri veya hızlı kar vaadi ile hileli yatırım fırsatları veya finansal hizmetler sunar. Bunlar arasında saadet zinciri, piramit şemaları veya sahte kripto para şemaları yer alabilir.
- Romantik / Flört Dolandırıcılığı: Bu scam türünde dolandırıcılar genellikle arkadaşlık siteleri veya sosyal medya platformları aracılığıyla bireylerle sahte online ilişkiler kurarak onları para göndermeleri veya finansal destek sağlamaları için duygusal olarak manipüle ederler.
- Çekiliş veya Ödül Dolandırıcılığı: Bu scam türünde dolandırıcılar kurbanlara bir çekilişi veya ödül kazandıklarını ve kazançlarını talep etmek için para ödemeleri veya kişisel bilgilerini vermeleri gerektiğini bildiren mesajlar gönderirler. Gerçekte ortada yasal bir ödül yoktur ve dolandırıcıların amacı kurban veya kurbanları parasını veya kişisel bilgilerini çalmaktır.
- Teknik Destek Dolandırıcılığı: Bu scam türünde dolandırıcılar teknik destek temsilcisi gibi davranarak kurbanların bilgisayarında bir sorun olduğunu veya kötü amaçlı yazılım bulaştığını iddia ederler. Kurbanlara, cihazlarına uzaktan erişim izni vermeleri veya gereksiz hizmetler için ödeme yapmaları için kandırırlar.
- Kimlik Avı Dolandırıcılığı: Bu scam türünde dolandırıcılar, bir devlet görevlisi, banka temsilcisi veya güvenilir bir şirket veya gerçekte olmadıkları biri gibi davranarak kurbanları kişisel veya finansal bilgilerini vermeleri için kandırırlar.
Scam’lerden korunmak için, özellikle varlıklarınız, kişisel bilgileriniz veya hassas veri taleplerinde bulunan istenmeyen mesajlara karşı dikkatli ve şüpheci olmak gerekmektedir. Herhangi bir bilgi paylaşmadan veya finansal taahhütte bulunmadan önce her zaman kişi veya kuruluşların gerçekliği doğrulanmalıdır. Bir şey gerçek olamayacak kadar iyi görünüyorsa veya şüpheli geliyorsa, dikkatli olunmalı ve güvenilir kaynaklardan tavsiye almak yerinde bir hamle olacaktır.
Bitcoin ve Kriptopara Scam’leri Nelerdir?
Bitcoin ve kriptopara scam’leri diğer bir deyişle Bitcoin ve kriptopara dolandırıcılıkları, özellikle kripto para dünyasında yer alan bireyleri hedef alan dolandırıcılıklardır. Bu scam’lerde, kurbanların para göndermeleri veya hassas bilgilerini paylaşmaları için kandırmak amacıyla kripto paralara yönelik artan popülerlik ve ilgiden faydalanılır. Bitcoin ve kriptopara scam’lerinde sıklıkla başvurulan yöntemler şunlardır:
- Sahte Borsalar: Dolandırıcılar, kurbanlarını para yatırmaları konusunda kandırmak için meşru görünen ancak aslında sahte olan kripto para borsaları kurarlar. Kurbanları cezbetmek için cazip kampanyalar, çekilişler veya düşük işlem ücretleri sunulur. Kurbanlar para yatırıldıktan sonra dolandırıcılar ortadan kaybolur ve kurbanların paralarını geri almasının hiçbir yolunu bırakmazlar.
- Ponzi Şemaları: Saadet zinciri, yeni yatırımcılardan gelen fonları önceki yatırımcılara ödeme yapmak için kullanarak yatırımlardan yüksek getiri vaat eder. Ödemelerin sürdürülmesi için yeterli sayıda yeni yatırımcı olmalıdır. Olmadığında şema çöker. Kripto para tabanlı saadet zincirleri genellikle kurbanları cezbedip kendilerine çekmek için sofistike ticaret algoritmalarına veya yatırım stratejilerine sahip olduklarını iddia ederler.
- İlk Para Arzı (ICO) Dolandırıcılığı: 2017 ve 2018 yıllarındaki ICO patlaması sırasında, dolandırıcılar büyük oranda düzenlemelerin yoksunluğundan yararlandı ve hileli ICO’lar gerçekleştirdiler. Kurbanlardan fon çekmek için sahte projeler yaratarak ya da mevcut projelerin potansiyelini abartarak ağlarına düşürdüler. Bu dolandırıcılar önemli miktarlarda para topladıktan sonra, vaatlerini yerine getirmeden ortadan kayboluyordu.
- Kimlik Avı Saldırıları: Kimlik avı saldırıları, meşru kripto para platformlarını, kripto para cüzdanlarını veya kripto para borsalarını taklit ederek kullanıcıları özel anahtarlarını, şifrelerini veya hassas bilgilerini paylaşmaları için kandırmayı içerir. Dolandırıcılar, oturum açma bilgilerini çalmak ve kurbanların hesaplarına yetkisiz erişim sağlamak için sahte web siteleri oluşturur veya aldatıcı e-postalar gönderirler.
- Pump and Dump Şemaları: Pump and Dump, diğer bir deyişle Pompala ve Boşalt şemasında, dolandırıcılar yanlış bilgi veya söylentiler yayarak düşük hacimli kripto paraların fiyatını yapay olarak şişirirler. Dolandıcılar, fiyat pump’landıktan sonra ellerindekileri kripto paraları satarak fiyatın düşmesine ve kurbanların önemli kayıplar vermesine neden olurlar.
- Kötü Amaçlı Yazılım ve Fidye Yazılımı: Dolandırıcılar, kurbanların bilgisayarları veya mobil cihazları üzerinde kontrol sahibi olmak için kötü amaçlı yazılım veya fidye yazılımı kullanır. Kurbanın cihazlarındaki dosyaları şifrelerler ve dosyaların kilidini açmak için kripto para cinsinden fidye talep ederler. Diğer kötü amaçlı yazılım türlerinde ise hedef kurbanların kripto paralarına erişmek ve onları çalmak için kripto para cüzdanı bilgilerini veya özel anahtarlarını ele geçirmektir.
Özellikle Bitcoin ve kripto para scamleri‘nden korunmak için maksimum özen gösterilmelidir. Bu tür scam’lerden korunmak için aşağıda sıralanan maddelere dikkat edilmesi faydalı olacaktır:
- Herhangi bir kripto para projesine yatırım yapmadan veya bir ICO’ya katılmadan önce kapsamlı bir araştırma yapılmalı.
- Saygın ve güvenli kripto para borsaları ve kripto para cüzdanları kullanılmalı.
- Talep edilmeyen yatırım fırsatlarına ve gerçek olamayacak kadar iyi görünen tekliflere karşı dikkatli olunmalı.
- Girilen web sitesinin bağlatnısı (URL’sini) iki kez kontrol edilmeli ve etkileşimde bulunan platformların gerçekliği teyit edilmeli.
- Bilgisayar ve diğer cihazlar güncel antivirüs yazılımlarıyla korunmalı.
- Hassas bilgiler online veya bilinmeyen kişilerle veya platformlarla paylaşılmamalı.
Her zaman olduğu gibi, meşru kripto para yatırımlarının riskler içerdiği ve gerekli özeni göstermenin ve bilinçli kararlar vermenin önemli olduğu unutulmamalıdır. Potansiyel bir dolandırıcılık veya şüpheli bir durumla karşılaşıldığında bu ilgili makamlara bildirilmeli veya siber suçlar konusunda uzmanlaşmış kolluk kuvvetlerinden yardım alınmalıdır.
