Bitcoin piyasaya çıktığında doğan bir çocuk bu yıl 13 yaşına girdi. Kripto paralar bu 13 yılda etkileyici bir büyüme yaşadı. Alternatif yatırım araçlarına kıyasla kripto paraların bu denli kısa bir sürede böylesi büyüme yaşaması görülmüş şey değil. Bundan yıllar sonra piyasaların nereye gidebileceğini de geçmiş performansına bakarak anlayabiliriz. Son anketin sonuçları da bu fikri destekliyor.
Kripto Para Anketi
Amerika Birleşik Devletleri’nde 800’den fazla ebeveyn ve 200 üniversite mezununu kapsayan bir anket yapıldı. Bu anket bize kripto para eğitiminin değeriyle ilgili daha geniş bir bakış açısı sunuyor. Eğitim portalı Studycom tarafından yürütülen anketin sonuçlarına göre Amerikalı ebeveynlerin yüzde 60’ından fazlası çocuklarının lisede Bitcoin ve diğer kripto paralarla ilgili eğitim programlarına katılmasını istiyor.
Anketin sonucuna göre, 884 Amerikalı ebeveynin yüzde 64’ü ve 210 Amerikan üniversite mezununun yüzde 67’si kripto paranın okullarda zorunlu müfredatta olması gerektiğine inanıyor. Görüşme yapılan tüm kişiler, kripto para birimleri, blockchain ve metaverse hakkında en azından temel bir anlayışa sahip olduklarından emin olmak için incelendi. Amerikan eğitim sistemi sürekli olarak yeni yeniliklere uyum sağlamakta ve gelişen bir ekonominin taleplerini karşılamak için uyum sağlamaktadır.
Araştırmaya katılan üniversite öğrencilerinin yüzde altmış yedisi, kripto varlıklara sahip olduğunu ve bunlar sayesinde eğitimlerine ortalama 1.086 dolar katkıda bulunduklarını söylediler. Bir Investopedia anketinin sonuçlarına dayanarak, öğrencilerin kripto para birimlerine artan ilgisi bu eğilimle tutarlıdır. Her beş üniversite öğrencisinden birinin, öğrenci kredisi fonlarını günlük harçlık ve diğer temel ihtiyaçlar yerine kripto para birimine yatırım yapmak için kullandığı keşfedildi.
Tersine, Amerika Birleşik Devletleri’nin önde gelen enstitülerinden bazıları, müfredatlarına blockchain ve kripto para birimini dahil etti. Harvard Üniversitesi, Oxford Üniversitesi ve MIT gibi prestijli üniversiteler listenin başında geliyor. Hatta şimdiki SEC Başkanı Gensler, 2018 yılında MIT’de Bitcoin ve Blockchain teknolojisinin konu alan dersler de vermişti. Yüzlerce saat süren bu derslere halen internetten ulaşılabiliyor.
Kripto Paralar Kumar Mı?
Bu soruya aynı anda evet ve hayır cevabı verilebilir. Ülkemizdeki yatırımcılardan örnek verelim. Birçok yatırımcı ne işe yaradığını bile bilmediği kripto paralara yatırım yapıyor. Hiçbir işe yaramayan projeleri 3-5 yıllık uzun vadeli hedeflerle satın alıyor. Sonuç ne olacak? Bundan birkaç yıl sonra yatırım yaptıkları bu projelerin fiyatı kesinlikle sıfıra gidecek. Sadece fayda üreten ve doğru ekipler tarafından yönetilen projeler ayakta kalabilecek. Peki bunu nereden biliyorum veya nasıl bu kadar emin konuşabiliyorum? Çünkü yıllardır bunu yaşıyorum, tecrübe ediyorum. 2017 yılında ilk 100 kripto para arasında yer alan altcoinlerin çoğu bugün yok. Günlük işlem hacimleri birkaç bin dolara kadar düştü.
Instagram üzerinden “metaverse uzmanı olun” eğitimlerine halen başvuranlar var. Hiçbir işe yaramayan ve hatta topluluğu botlardan oluşan kripto para projelerine halen yatırım yapanlar var. Teknik, temel analiz bilmediği halde 10-20x kaldıraçlarla marjin işlem yapanlar var. Bunların %99’u tüm parasını kaybedecek ve binlerce lira ödeyerek çok büyük ders alacaklar. Eğer siz de bunlardansanız gelecekten gelip sizi uyaran birinin tavsiyelerini dinleyin. Çünkü gelecekte sizi bunlar bekliyor.
Peki kripto paralardan anlamayan, proje inceleyemeyen veya bu kadar vakti olmayıp kripto paralara yatırım yapmak isteyenler ne yapmalı? Yapacakları şey çok basit, sosyal medyadaki 1000x hedef veren analistlerden uzak durarak yıllarca bu piyasada ayakta kalabilmiş projelere uzun vadeli yatırım yapabilirler. Elbette burada da para kaybedebilirler ancak geçmiş verilere bakarsak ETH, BTC gibi güçlü kripto paralar yeterince uzun vadede hep yükseldi. Bundan sonra da kripto paralar diye bir şey olacaksa muhtemelen listenin başını yine bunlar çekecek. Kendinize bir hedef belirleyin ve buraya geldiğinde daha fazla aç gözlülük yapmadan satın, eğer yeniden almak isterseniz sattığınız fiyatın altına alın. Ne kadar saçma geliyor değil mi? Elbette sattığımız fiyatın altına almamız lazım dediğinizi duyabiliyorum. Fakat birçok yatırımcı bunu yapmıyor, fiyat düştüğünde satıp, çıktığında alarak tüm sermayesini eritiyor. Çevrenizde mutlaka bu örnekler vardır, eğer yoksa muhtemelen bu örnek sizsinizdir.
Şimdi soruyu tekrar cevaplayalım. Kripto paralar ona kumar gibi davrananlar için evet çok tehlikeli bir kumardır. Ancak onu yatırım aracı olarak görenlere ciddi kazançlar getirir ve onlar için kumar değildir. Elbette bunlar yatırım tavsiyesi değildir ve elbette kripto para piyasaları a’dan z’ye ciddi riskler barındırır. Sadece kaybetmeyi göze alabilecek miktarda bir yatırım yapın ve yatırım tavsiyesi almayın. Gelişmeleri takip edin, güncel kalın, doğru projelere yatırım yapın ve inandığınız hedeflerinize sadık olun.
