Visa, Mastercard ve PayPal gibi geleneksel finans sisteminin devlerinin on binlerce çalışan istihdam ettiği bir dünyada, en büyük kripto para Bitcoin (BTC) sadece birkaç düzine aktif geliştiriciden oluşan sıkı bir ekip tarafından yönetilmeye devam ediyor. Yakın zaman önce yayımlanan bir raporda da bu gerçeklik açık bir şekilde ortaya konuşuyor.
14 Yıldır Herhangi Bir Aksaklık Olmadan Çalışıyor
Bitcoin odaklı bir yatırım şirketi olan New York Digital Investment Group (NYDIG), Eylül ayında en büyük kripto paranın 14 yıllık gelişimini yazılım geliştirme perspektifinden anlatan bir rapor yayımladı. “Bitcoin Geliştiricileri” başlıklı rapor, Bitcoin ağında yalnızca 40 ila 60 aktif geliştirici başka bir deyişle çalışan olduğunu ortaya koyuyor. Rapor, Bitcoin’in belirsiz bir teknolojik atılımdan dünya çapındaki hakimiyete nasıl istikrarlı bir şekilde ulaştığına ışık tutuyor ve tüm bunların gerçekleştirilmesinde en büyük para sahip yazılım geliştiricilerini ele alıyor.
Rapordaki en akıl almaz olan ise piyasa değeri şu anda yaklaşık 320 milyar dolar olan dünyanın en büyük kripto parasının, dünyanın dört bir yanına dağılmış tutkulu ama küçük bir grubun gözetimi altında neredeyse 14 yıldır herhangi bir aksaklık olmadan nasıl çalışması.
NYDIG’in küresel araştırma müdürü ve raporun ortak yazarı Greg Cipolaro, CoinDesk’e verdiği röportajda, “Raporun amacı insanların Bitcoin’in gelişim döngüsünü anlamalarına yardımcı olmaktı: Bir mail grubunda dolaşan bir fikirden bugün herkesin bildiği bir teknolojiye nasıl evrildiği. Ve ardından Bitcoin protokolünü geliştirmeye devam eden insanların kimler olduğunu ele almaktı.” ifadeleri ile raporun yayımlanmasındaki amaca açıklık getirdi.
Satoshi Dönemi Bitcoin
Bitcoin’in anonim kurucusu Satoshi Nakamoto, 31 Ekim 2008 tarihinde teknik belgesini (whitepaper) yayımlamış, ardından 3 Ocak 2009 tarihinde Bitcoin ağını başlattı. Bundan kısa bir süre sonra Satoshi’nin yanına beş kişi daha katıldı. Bu kişilerden en bilinen isimler özellikle ilk Bitcoin transfericinin alıcısı (Satoshi’nin izniyle) olan yazılım geliştiricisi ve kripto para savunucusu Hal Finney ve iki pizza için 10 bin BTC (bugün neredeyse 170 milyon dolar) ödeyen ünlü programcı Laszlo Hanyec.
O dönemde Satoshi’nin dümende olduğu bir topluluk oluştu, ancak 2010 yılına gelindiğinde bu topluluk kurucusunu aşmayı başardı. Bunu fark eden Satoshi, Gavin Andresen‘e krallığın anahtarlarını verdi. O zamanlar projeye aktif olarak katkıda bulunan Andresen, Bitcoin’in “baş geliştiricisi” oldu ve projeyi açık kaynak işbirliği platformu GitHub’a taşıyarak gerçek merkeziyetsizliğin önünü açtı.
Satoshi, geliştirici Mike Hearn‘e gönderdiği son e-postada, “Başka şeylerle uğraşmaya başladım. Bitcoin, Gavin ve diğer herkesle birlikte emin ellerde” diyerek adeta yer yarılmış, içine girmiş ve sessizliğe bürünmüştü. O zamandan beri de Satoshi’den herhangi bir ses çıkmadı, haber alınmadı.
Günümüzde Bitcoin’in Gelişimi
Günümüzde dünyanın dört bir yanından Bitcoin geliştiricileri olduğu görülüyor. GitHub’da önerilen yazılım değişikliklerinin yaklaşık yüzde 84’ü 20 farklı ülkeden geliyor.
Cipolaro, “Raporda ortaya çıkardığımızı düşündüğüm ilginç şeylerden biri de geliştiricilerin coğrafi konumlarıydı. Bu, bu yazılım parçasına kimin katkıda bulunduğu ve güncellediği konusunda endişe duyabilecek yatırımcılar için son derece faydalı. Kim olduklarını biliyoruz ve bunların çoğu Kuzey Amerika, Batı Avrupa ve bu tür coğrafyalardan.” sözleriyle Bitcoin ağının geliştirilmesi noktasında katkı sağlayan geliştiricilerin coğrafi konumlarının çeşitliliğine dikkat çekti.
Satoshi döneminin ardından Bitcoin’in gelişiminde görülen bir başka değişim de, lider geliştirici/bakımcı rolünün yakın zamanda rafa kaldırılması ve bunun yerine bir grup bakımcının seçildiği daha eşitlikçi bir modelin tercih edilmesi oldu. “Bakımcı” aslında diğer geliştiriciler tarafından önerilen yazılım değişikliklerini onaylama iznine sahip bir GitHub yöneticisidir.
Öte yandan bu yılın başında Gloria Zhao’nun ilk kadın Bitcoin sorumlusu olarak topluluğa dahil olduğu görüldü.
Rakamlarla Bitcoin
Rapora göre, geliştiricilerinin Bitcoin ağının koduna yaptıkları katkı aylık 200 ila 400 arasında değişikliğe ulaşıyor. Raporda bunun ağ için istikrarlı ve ölçülü bir ilerleme olduğuna dikkat çekiliyor. Bitcoin’in çekirdek protokolü aylık ortalama 40 ila 60 aktif geliştiriciye sahip olsa da, kuruluşundan bu yana bin 140 geliştirici projeye katkıda bulundu ve her ay 5 ila 20 yeni geliştirici ağın gelişimine katkı sağlıyor.
Daha geniş çaptaki ekosistem (Bitcoin ile ilgili uygulamalar üzerinde çalışan geliştiriciler) de benzer bir model izliyor, ancak elbette daha yüksek sayılarla. NYDIG, bu daha geniş topluluktaki aylık aktif geliştirici sayısının 600 ila bin arasında olduğunu ve başlangıçtan beri ağa katkıda bulunanların toplam sayısının 13 binin üzerinde olduğunu tahmin ediyor.
Rakip ağlarla kıyaslandığında, Bitcoin’in her zaman daha küçük bir geliştirici grubuyla, ancak daha verimli bir şekilde ilerlediği görülüyor. Örneğin, girişim şirketi Electric Capital’in 2021 yılı geliştirici raporuna göre Ethereum‘un daha geniş çaptaki ekosisteminde aylık 4 binden fazla aktif geliştirici bulunsa da Bitcoin’in 600 ila bin arasında geliştiricisi olmasına rağmen altcoin projesinin mevcut piyasa değeri BTC’nin yarısından daha az.
Benzer şekilde, Visa ve Mastercard gibi piyasa değerleri Bitcoin ile kıyaslanabilecek geleneksel ödeme şirketleri on binlerce tam zamanlı çalışan tarafından yönetiliyor (Bitcoin geliştiricilerinin tamamı gönüllüdür ve birçoğu yarı zamanlı çalışmaktadır). Bu rakamlar sadece Bitcoin ağının “ultra yalın” doğasını değil, aynı zamanda ona katkıda bulunanların amaç odaklı yönelimini de gösteriyor. Bu konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Cipolaro, “Misyonerleri mi yoksa paralı askerleri mi istiyorsunuz? Bir şeyler inşa etmek için gelip para bitince giden kiralık katiller mi istersiniz, yoksa bir amaç için burada olan misyonerler mi? Bence felsefi ya da ideolojik nedenlerle burada olan insanlar, sadece para için burada olanlara kıyasla daha uzun süre kalmaya ve daha fazla katkıda bulunmaya meyilliler.” diyerek Bitcoin geliştiricilerinin tutumuna önemli bir vurgu yaptı.
