FTX CEO’su Sam Bankman-Fried, dünya basınının gündeminde kalmaya devam ederken, 2008 krizi esnasında üst düzey yöneticilik yapan bir isim CNN’e çarpıcı açıklamalar yaptı.
‘ABD’nin En Büyük Dolandırıcısı ile Aynı Stratejiyi Kullandı’
Sam Bankman-Fried, sadece üç yıl içinde FTX’i önemli yatırımcılar tarafından desteklenen ve 32 milyar dolar değerinde devasa bir kripto para borsasına dönüştürdü. Borsanın iflas haberini açıklaması ve sonrasında yaşanan süreç ise Bitcoin (BTC) ve kripto para sektörünün geleceğinin sorgulanmasına yol açtı. 2008’deki ekonomik kriz sırasında üst düzey bir düzenleyici olan Sheila Bair, CNN‘e Bankman-Fried ve FTX’in gizemli yükselişi ve düşüşü ile saadet zinciri Bernie Madoff’unki arasında ürkütücü benzerlikler olduğunu söyledi. ABD tarihinin en büyük mali dolandırıcısı olarak kabul edilen Bernie Madoff, geçen sene tutuklu bulunduğu Federal Tıp Merkezinde doğal nedenlerden hayatını kaybetti. 2009’da, kurduğu devasa saadet zinciri ile binlerce kişiyi dolandırmaktan suçlu bulunan Madoff, 150 yıl hapis cezası almıştı. Dünya ekonomisini vuran 2008 krizi ile Madoff’un yatırımcıları 25 ila 63 milyar dolar dolandırdığı ortaya çıkmıştı. Bair, Madoff gibi 30 yaşındaki Bankman-Fried’in de yatırımcıları ve düzenleyicileri kandırmak için soyağacını ve bağlantılarını kullanmakta usta olduğunu söyledi.
FTX, Cuma günü iflas başvurusunda bulunarak kripto para endüstrisini kaosa sürükledi. Federal Mevduat Sigorta Şirketi’ne 2006’dan 2011’e kadar başkanlık eden Bair, Ponzi planı çökmeden çok önce Madoff’un Wall Street’te bir sihirbaz olarak bilindiğini belirtti. Madoff, Nasdaq Borsasının eski başkanıydı, Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu danışma kurullarında görev yaptı ve zenginler ve ünlüler için parayı yönetti. Bankman-Fried, 2022 seçimlerinde Demokratlara en çok bağış yapanlardan biriydi. CEO, FTX’te üst düzey pozisyonlarda görev yapması için çok sayıda eski ABD düzenleyicisini işe aldı. Sam’in anne ve babasının ikisi de Stanford Üniversitesi’nde hukuk profesörü. The Wall Street Journal’ın bildirdiğine göre, iflas başvurusuna kadar, FTX‘in türevleri temizlemek için federal düzenleyicilerle beklemede olan bir başvurusu bile vardı.
Devletin İçine Girdi: ‘Revolving Door Strategy’
Better Markets CEO’su Dennis Kelleher Pazartesi günü yaptığı açıklamada, FTX CEO’sunun İngilizcede ‘Revolving Door Strategy’ olarak bilinen yöntemi çok iyi kullandığını söylüyor. Sam, Emtia Vadeli İşlemler Ticaret Komisyonu(CFTC) başta olmak üzere devlet kurumlarında görev yapmış eski yöneticilere yüksek maaşlar vererek onların bilgilerinden, nüfuzlarından ve Washington’daki bağlantılarından faydalandı. Rakip kripto para borsası Coinbase‘in CEO’su Brian Armstrong Cuma günü bir telefon görüşmesinde CNN’e “İnsanlar kendilerini kandırılmış hissediyorlar” dedi. Yöneticiye göre, kısa zamanda böylesine büyük bir başarıdan zaten şüphe duyulmalıydı. FTX, BlackRock, SoftBank, Sequoia ve diğer üst düzey yatırımcıların yatırımlar ile 32 milyar dolarlık değerleme elde etti.
Bahamalar‘daki yetkililer, FTX krizini incelerken, olası suç teşkil eden suistimalleri araştırıyorlar. Ne FTX ne de Bankman-Fried’i temsil eden bir avukat, CNN’nin yorum taleplerine yanıt vermedi. Madoff, yatırımcılara, dikkate değer derecede tutarlı olan harikulade getiriler ve daha sonra mevcut müşterilerin yeni müşteri mevduatlarıyla geri ödenmesini içeren ayrıntılı bir programla mümkün kılındığı olasılık dışı bir sistem sunmuştu. Medya raporları göz önüne alındığında, FTX’in bilançosunun doğruluğu hakkında ciddi sorular gündeme geldi. FTX’in iflas başvurusu, başvuru sırasında 10 milyar ila 50 milyar dolar arasında borcu olduğunu gösteriyor.
Risk Devam Ediyor: ‘Zamanı Geldi’
Kaynakların Reuters’e verdiği bilgiye göre Bankman-Fried, FTX’ten yaklaşık 10 milyar dolarlık müşteri fonunu kendi şirketi Alameda Research’e gizlice aktardı. Bankman-Fried, Reuters’e gizlice para transfer ettiğini yalanladı. Bair, kripto para yatırımcılarını dikkatli olmaya ve şüpheci olmaya çağırdı. Uzmana göre, “Vaatler, kulağa gerçek olamayacak kadar iyi geliyorsa, muhtemelen yalandır,” dedi. İyi haber şu ki, eski FDIC başkanı, FTX’in 2008’deki Lehman Brothers’ın krizi gibi tüm finansal sistemi tehdit etmediğini belirtti.
Çünkü, kripto, daha geniş ekonomi ve finans piyasasının nispeten küçük bir parçası. Bair, “Reel ekonomi üzerinde sistemik bir etkisi yok,” dedi. Ancak kötü haber şu ki, kripto piyasası büyük ölçüde regüle edilmeden yoluna ilerliyor. Bu durum, onu finans dünyasının Vahşi Vahşi Batı’sı yapıyor ve yatırımcıları savunmasız bırakır. Bair, “Kripto paralar için bir düzenleyici rejim belirleme ve kimin neyi düzenlediğini çözme zamanı, çünkü insanlar zarar görüyor.” dedi. Uzmanlara göre, FTX krizinin etkileri Bitcoin üzerinde hissedilmeye devam edecek.
