Kripto para endüstrisindeki en önemli isimleri sayalım dersek Satoshi’den sonra ilk üçe Vitalik Buterin’i eklememiz gerekir. Ethereum kurucusu sadece kriptonun değil Web3’ün de altın çocuğu ve geleceği dair tahminleri son derece önemli. Kısa süre önce FTX çöküşünden 10 yıl içinde kripto paralarda yaşanacak şeylere dahil önemli birçok açıklamada bulundu.
zk-STARK ve zk-SNARK
Taipei Blockchain Haftası’nın ardından NFT Taipei bugün Sanchuang Life Park’ta başladı. Etkinliğin ilk programında Ether’in kurucusu Vitalik Buterin ve Mask Network’ün kurucusu Suji Yan ile Zero Proof of Knowledge (ZK) teknolojisi, FTX çöküşü ve kriptonun geleceğine dair bir sohbet gerçekleştirildi. Görüşme sırasında Vitalik, zk-STARK’ın teknolojisinin önümüzdeki 10-20 yıl içinde sadece blockchain uygulamalarının sorunlarını çözmekle kalmayıp aynı zamanda merkezi sistem kullanıcılarına daha iyi güvenlik sağlayan güçlü bir gizlilik teknolojisi olarak blockchain kadar önemli hale geleceğini söyledi.
Açıklığına, sansüre karşı direncine ve geliştiriciler tarafından belirlenen kurallara bağlılığına rağmen, blockchain ölçeklenebilirlik ve gizlilikten de ödün vermektedir. Ancak zk-STARK’ın teknolojisi ile bu eksikliklerin her ikisi de giderilebilir. Vitalik, zk-STARK’ın gizlilik sorununu nasıl ele aldığına ilişkin olarak, bunun uygulamaya bağlı olduğunu ve her uygulamanın farklı olduğunu söyledi. Bununla birlikte, ölçeklenebilirlik açısından, zk-EVM teknolojisi gelişmeye devam ettikçe, işlemlerin doğrulanması artık Ethereum bloklarıyla sınırlı olmayacak ve bu da ölçeklenebilirliği artırmaya yardımcı olacaktır.
Ethereum İşlem Ücretleri
Peki Ethereum gas ücretleri düşecek mi? Vitalik bunun bir “ölçeklenebilirlik” sorunu olduğunu söylüyor ve The Merge’den sonra Ether, Layer2 aracılığıyla tüm Ether ağının ölçeklenebilirliğini geliştirmeyi amaçlayan The Surge aşamasına giriyor. Vitalik, Layer2 ekibinin önümüzdeki yıl daha fazla ilgi göreceğine ve hem zk-EVM hem de Optimistic Rollup’taki ilerlemelerin Gas maliyetini daha da düşürmeye yardımcı olacağına inanıyor.
Vitalik daha önce de defalarca Merge sonrasında hızla ücretlerin düşmeyeceğini bunun uzun bir süreç olduğunu söylemişti. Merge ile Ethereum deflasyonist bir dönüşüm yaşadı ve birçok kez üretilenden daha az ETH ödülü dağıtıldığı için ağ deflasyonist günler yaşadı.
Kripto Paraların Geleceği
Vitalik, kripto endüstrisinde işe yarayan şeyin pratik ve kripto para birimlerinin değerine uygun olması gerektiğini söyledi. Bazı insanlar merkezileşmenin daha iyi ve daha verimli olduğuna inanırken, âdem-i merkeziyetçilik sadece düzenlemeden kaçınmak için vardır. En azından bugünlerde bu amaçla kullanılıyor. Vitalik, “FTX’in başarısızlığı sayısız kullanıcının birikimini yuttu ancak Uniswap dört yıldır mükemmel çalışıyor ve MakerDao son dört yıldır oldukça iyi çalışıyor” dedi.
Vitalik Buterin insanların gelecekte soğuk cüzdanlara daha fazla ilgi göstereceğini düşünüyor.
“2025 yılında, bir Coin hesabı yerine zincir üzerinde kullanılan kripto para birimleri ve finansal olmayan blockchain uygulamaları için evrensel bir ihtiyaç görmeyi umuyorum.”
Vitalik ayrıca önemi nedeniyle insanların blockchain teknolojisini kullanacağını umuyor. Örneğin, varlıkları transfer etmek, DAO’yu organize etmenin ve iletişim kurmanın bir yolu olarak kullanmak gibi blockchain tabanlı çözümlerin yayınlaşacağını düşünüyor.
