Girişimci ve Akademisyen Cemil Şinasi Türün‘ün CoinTürk için özel olarak hazırladığı bu değerli makaleyi okurlarımız için yayınlıyoruz.
Tufan, insanlığın en eski yazılı kaynaklarında ismi geçen travmatik bir doğa olayının adı. Durmaksızın sürekli, aylarca yağan bir yağmur, evleri, tarlaları, köyleri boğan bir sele dönüşür. Bu dramatik hadisenin eski kaynaklardaki anlatımlarından anlarız ki, bu hikayede biz insanlar için alınması gereken dersler vardır. Tufan hikayesinde, ahlaken ipin ucunu kaçırmış olan insanlık ve tanrının (ya da doğanın) yakarışını işiten, onun verdiği cezadan kendisini ve çevresindeki inananları koruyan Nuh isimli aydınlanmış kişi anlatılır.
Bugün pek çok akil insan, ne zaman, nasıl gerçekleşeceği bilinmeyen bir Mali Tufan tehlikesiyle karşı karşıya olduğumuzu yazıyorlar, söylüyorlar. Bu modern senaryoda elbette metaforik bir yağmurdan bahsediliyor; aslında bahsedilen bulutlar, tepemize kabus gibi toplanmış olan ağır borç yükü. Bu borç için sözü geçen sayılar 700 trilyon dolardan başlıyor ve bunun iki katına kadar giden değerler yayınlanıyor.
Ne var ki, bu felaketin ne zaman olacağı bilinmediği gibi, tam ne şekilde gerçekleşeceği de bilinmiyor, elimizde birbiri ile bağlantılı iki zorlu mesele var:
- 700 trilyonluk bir borç yükü insanlığın tepesinde bir kılıç gibi sallanmakta. Bu borcun ne vadede, nasıl ödeneceği bir muamma. (global Mali Tufan)
- ABD’nin milli parası olan dolar aynı zamanda global olarak kullanılan bir “reserve currency” yani ihtiyat akçesi. Bu durum, yani hem küresel bir ihtiyat akçesi hem de bir ülkenin milli parası olması, doların üzerinde bir kriz baskısı yaratmış durumda (buna da Kasırga diyelim).