FTX dünyanın hacim bakımından en büyük üç kripto para borsası arasındaydı ve özellikle türev işlemlerde güçlüydü. Yatırımcılar kaldıraçlı işlemler için daha kullanışlı olduğu için FTX’i fazlasıyla kullanıyordu. Kurumsal yatırımcılar ise FTX ve Alameda’nın “regüle edilmiş” maskesine kolay aldandığı içim milyarlarca dolar kaybetti. Peki sıradaki iflas edecek borsa hangisi? Rezerv kanıtları yeterli mi?
Kripto Borsalarının Rezerv Kanıtı
FTX çöküşünden sonra ayakta kalabilen bazı borsalar rezerv kanıtı göstermek için acele etti. Uzmanlar, bunun güzel bir gösteri olduğunu ve yeterli olmadığını söylüyor. Rezerv kanıtı iflas eden FTX’in aksine piyasaya daha fazla şeffaflık getiriyor. Geçen hafta başarısız olan borsanın çöküşünün ardından müşterilere güven vermek için Binance, OKX ve Cryptocom gibi borsalar, sosyal medyada rezervlerini paylaştılar. Görünüşe bakılırsa, şeffaflık memnuniyet verici bir hamle. Ancak uzmanlar, rezervlerin kanıtının sadece tek bir anlık görüntü olduğunu ve resmin tamamını göstermediğini söylüyor.
Bank of America, 17 Kasım tarihli bir notunda rezervlerin kanıtlanmasıyla ilgili olarak, varlıkların zaman içinde sabit bir noktada gösterildiğini ve bunun da manipülasyon için fırsatlar sunduğunu yazdı. Ufak bir parantez açalım Binance CEO’su kısa süre önce rezerv kanıtı sırasında Binance borsasından 200 milyon dolar çeken Cryptocom’u eleştirmiş ve mini bir bankrun başlamasına neden olmuştu.
Borsa OSL’nin CEO’su Wayne Trench şunları söyledi;
“Denetlenmiş fiat rezervlerini, müşteri ve şirket yükümlülüklerini, şirket kredilerini veya bir firmanın mali sağlığını tespit etmek için gerekli diğer bilgilerin çoğunu ortaya koymuyorlar”.
CoinShares CFO’su Richard Nash konuyla ilgili şunları söyledi;
“Dijital varlık alanında son iki haftadır hiç olmadığı kadar önemli olan iki kavram olan güven ve şeffaflığı duyuyoruz. Rezerv kanıtı tam bir bilanço görünümü olmadığında, saklama varlıklarını elinde tutan kuruluşun mali sağlığı hakkında net bilgiler vermeyebilir. Ancak çabaları iyi”.
Hangi Kripto Para Borsası Güvenli?
Binance CEO’su rezerv kanıtı konusunda gerçek bir adım için Vitalik Buterin dahil birçok isimle görüşüyor. Canlı rezerv kanıtı ve hatta kullanıcılara özel izlenebilir veriler sunulması “gerçekten güven” ve “gerçekten şeffaflık” iddialarına karşılık gelebilir.
Tek tek hızlı biçimde hangi borsa ne kadar rezerv açıklamıştı bakalım.
- Binance, rezerv anlamında zirvede. 11 Kasım itibariyle toplam rezervleri arasında 475.000 BTC, 4,8 milyon ETH, 17,6 milyar USDT, 21,7 milyar BUSD, 601 milyon USDC ve 58 milyon BNB bulunuyor. Binance, rezervlerinin önemli bir kısmını yaklaşık 35 milyar dolar değerinde BUSD ve BNB’de tutmaktadır. Binance stablecoin’i BUSD, borsanın kendisi tarafından değil Paxos tarafından çıkarılmaktadır.
- Cryptocom, Defi Llama’ya göre 2,46 milyar dolarlık rezervinin %25’i Bitcoin’den oluşuyor. Tether’in USDT’si ve ETH sırasıyla %5 ve %18’i oluşturuyor. Borsa, rezervlerinin %21’ini spekülatif fiyat dalgalanmalarına duyarlı bir meme token olan Shiba Inu’dan oluşuyor.
- OKX‘in rezervlerinin çoğunluğu 2,43 milyar USDT ve 195 milyon USDC ile stablecoinlerden oluşuyor. Defi Llama’ya göre, Seyşeller merkezli borsa ayrıca 91.000 BTC rezervine sahip. OKX’in rezervlerinin %62’si Ethereum’da, %27’si ise Bitcoin’de tutuluyor. Tron ve Arbitrum sırasıyla %5 ve %3’ünü oluşturuyor.
- Bitfinex, 3,26 milyar doları Bitcoin olmak üzere 5,06 milyar dolarlık rezerv bildirdi. Borsanın kalan rezervleri 1,49 milyar dolar değerinde eter, 88 milyon USDT ve 55 milyon USDC idi.
- Defi Llama’ya göre Huobi 3,11 milyar doların üzerinde rezerv bildirdi. Borsanın rezervleri arasında 43.200 BTC, 274.000 ETH, 820 milyon USDT ve 9,7 milyar TRX bulunmaktadır. Tron kurucusu Justin Sun borsanın yeni hakim ortağıdır ve TRX, Tron ekosisteminin yerel tokenidir.
Yukarıda detaylı bahsettiğimiz gibi bu rezerv kanıtının başlangıcı için iyi bir hamle olsa da yatırımcılara tam bir güven sağlamıyor. Gemini borsasının Genesis hareketinden önce açtığı short pozisyon, AAX’ın para çekmeleri durdurması ve daha onlarca şey bu endüstrideki kötü oyunculara işaret ediyor. Şimdilik varlıklarınızın bir kısmını “nasıl kullanacağınızı iyice öğrendikten sonra” soğuk cüzdanlar ve merkezi olmayan cüzdanlarda tutmanız iyi bir seçenek olabilir. TrustWallet özelinde bir parantez açalım. Cüzdan açık kaynak yani Binance borsasının bunu satın alması varlıklarınızın yine Binance borsasının korumasında olduğu anlamına gelmez. Diğer merkezi olmayan cüzdanlarla aynı kategoride değerlendirebilirsiniz. Sosyal medyada merkezi olmayan cüzdan kullanıcılarını hedefleyen birçok dolandırıcı bot hesaplar kullanıyor. Daha önce yaptığımız dikkat etmeniz gereken şeylere bugünlerde daha da odaklanmalısınız. Hatta hemen kripto para cüzdan güvenliği makalemize göz atabilirsiniz.
