Devrimci parasal sistem olarak görülen kripto paraların öngörülemeyen bir geleceği var. Bitcoin’in kutuplaştırıcı etkisi, insanlarda Bitcoin değerinin ya sıfıra gideceği ya da çok fazla yükseleceği hissiyatını uyandırıyor. Fakat son zamanlarda bu piyasayı takip eden bazı insanlar, Bitcoin’in sıfıra doğru gittiğini düşünüyor.
Bitcoin’in son zamanlardaki düşüşüyle ortaya çıkan birkaç yorumcu, yatırımcıların canını sıkacak sözler söylemeye başladı. Bu yorumculara göre, yatırımcıların yaptıkları yatırımlar ve güvendikleri kripto paralar yakın zamanda tamamen değersiz olacak.
Bitcoin henüz 10 yaşında ve bu süre içerisinde sıfırdan 20.000 dolara kadar çıktı. Peki, tekrar sıfıra düşeceği tahminleri çok zayıf tahminler mi?
“Düşüyor…”
Finans ve para sektöründe faaliyet gösteren eşi benzeri görülmemiş, yeni bir ekosistem olarak volatil bir varlığın ilerleyişini izlemek gerçekten büyüleyici. Peki, fiyat açısından sürekli iniş çıkış yaşayan böyle bir varlığın bir gün tamamen değersiz olacağını düşündüren ne?
Bitcoin’in 6.000 dolara kadar düştüğü şubat ayı başlarında, Roubini Macro Associates’in yöneticisi ve kötümser ekonomik öngörüleri sebebiyle Dr. Doom olarak bilinen Nouriel Roubini, “Beklendiği gibi Bitcoin 6.000 doların altına düşüyor. Sırada 5.000 dolar seviyesi var. Ayrıca ABD’deki kripto dolandırıcılıkları hakkındaki kongre sesleri de çok uzakta değil. Balinalar ve dolandırıcılar teker teker çöplüğe giderken, HODL çılgınlarının elindeki Bitcoin’ler de sıfırlanacak.” sözleriyle ciddi bir iddia ortaya attı.
Ayrıca Dr. Doom bu yorumunda yalnız değildi. Vanguard’ın küresel baş ekonomisti ve yatırım stratejisi grup başkanı Joe Davis, Dr. Doom’u destekleyen fikirlerini bir blog yazısında şu sözlerle dile getiriyor:
Fiyatın sıfıra inmesini kabul edilebilir bir tahmin olarak görüyorum.
Davis, bu olumsuz görüşünün yanında Blockchain teknolojisine karşı iyimser olduğunu iddia ediyor. Ancak Bitcoin ve Blockchain’in bu şekilde ayrılması, yatırımcılar ve kurumsallaşmış para devleri için sürekli ve yanlış bir biçimde “Blockchain, Bitcoin’in üzerinde” algısını yaratıyor.
Bunların yanı sıra kripto para birimleri hakkında söz sahibi sayılabilecek kurumlardan Goldman Sachs, bazı kripto paraların değerinin sıfıra düşebileceğini, ancak güçlü ve büyük kripto paraların gelişeceğini ve hayatta kalacağını savunuyor. Goldman Sachs yatırım araştırmaları yöneticisi Steve Strongin konuyla ilgili şunları dile getiriyor:
Bazılarının gelişeceğini ve kurtulacağını düşünsem de bugün var olan kripto paraların çoğunun uzun vadede hayatta kalması benim için pek olası görünmüyor. İçsel değer eksikliğinden dolayı hayatta kalamayan kripto paraların değeri büyük olasılıkla sıfırlanacak.
Olumsuz yorumlar yapan bu kişilere göre, Bitcoin’in sıfıra yaklaşma nedenleri arasında piyasa manipülasyonları, varlık balonları ve içsel değerlerin eksikliği gibi birçok neden yer alıyor. Ancak bu örneklerin ve nedenlerin çoğunun modası geçti. Hızla hareket eden kripto para dünyası, Joe Davis’in de favori benzetmelerinden biri olan “lale” benzetmesi de dahil birçok kırılma noktasını geride bıraktı.
Blockchain devrimi
Bitcoin ve diğer kripto paralar finansal birer fenomen olsalar da temellerinde yatan Blockchain teknolojisi sayesinde teknolojik birer ilerleme olarak sınıflandırılıyor. Bu da Blockchain ve kripto para birimlerini kullanan farklı sektörlerde bir benimseme dalgasının oluşabileceği anlamına geliyor. Son zamanlarda bu benimseme dalgası bankalarda, büyük şirketlerde ve bazı hükümetlerde en üst düzeyde görülüyor.
Bazı büyük küresel bankalar müşterilerine kripto para alım-satımı yapabilecekleri çeşitli hizmetler sunmaya başladı bile. Çünkü müşterilerinin bu alana ilgisi çok büyük ve bankalar bu yüksek talebi değerlendirmek istiyor.
Rand Merchant Bank’in Blockchain biriminin eski başkanı olan ve şu anda VALR’ın kurucu ortağı ve CEO’su olarak görev yapan Farzam Ehsani bu konuyla ilgili şu yorumu yapıyor:
Pek çok banka, hareket etmeye hazır olan bu Blockchain gemisini kaçırmaması gerektiğinin farkında. Ancak bu geminin nereye gittiğini bildiklerini sanmıyorum. Yine de bunun kaçırılmaması gereken bir fırsat olduğunu biliyorlar.
Ayrıca Microsoft, IBM ve Amazon gibi büyük ölçekli şirketler, devrim niteliğinde bir ürünle müşterileri etkileyen ilk şirket olabilmek için kripto para birimlerine bağlı ve müşteri odaklı Blockchain çözümleri geliştiriyor.
Son olarak hükümetler Blockchain’i benimsemeye başladı. Örneğin Hollanda hükümeti, geçtiğimiz ay Ekonomik İşler ve Bölge Politikası kapsamında, teknoloji alanında Blockchain’e daha çok yer verilmesini amaçlayan bir birim oluşturdu.
Peki, tüm bunlar Bitcoin ve sıfıra gidebileceği fikri için ne anlam ifade ediyor?
Yukarıdaki görüşlerin hepsi kripto paraların ve Blockchain’in birbirinden ayrılabileceğine işaret ediyor. Hükümetler ve şirketler Blockchain’i benimsemek ve geliştirmek için büyük çaba harcarken, aynısını Bitcoin ve kripto paralar için söylemek çok zor.
Ancak bir başka bakış açısına göre Blockchain ve kripto para birimleri birbiriyle büyük ölçüde bağlantılı. Blockchain ve kripto para alanına dışarıdan bakanlar, iki olgunun birbirinden ayrı düşünülemeyeceğini; Blockchain benimseniyorsa kripto paraların da mutlaka bundan etkileneceğini savunuyor. Küresel bankalar, büyük şirketler ve hatta hükümetler Blockchain ile ilgili çalışmalar yaparken, bu kurumların kripto paraları yok saymaları zor görünüyor.
Uyarlanabilir kripto paralar
Cornell Üniversitesi’nde doçent olarak görev yapan Emin Gün Sirer, kripto paraların gücü ve tamamen kaybolamayacakları hakkında şu sözleri dile getiriyor:
Bu teknolojinin oldukça sağlam olduğunu görüyoruz. Zincirler öylece ortadan kaybolmaz, kendilerini çabuk toplayabilir ve tutunabilirler. Birçoğumuz bu teknolojiler ve özellikle Bitcoin için yıllarını verdi. Sonuç olarak Bitcoin’in bir marka değeri var. Bu yüzden Bitcoin her zaman, Blockchain’in ilerlemesini sağlayan bir topluluk olacak.
Sirer’e göre özellikle Bitcoin ve Blockchain birbirine bağlı ve büyük kitleler tarafından benimseniyorlar. Dolayısıyla bunu durdurmak artık çok zor.
Doğası gereği durdurulamaz
Bitcoin kripto paralar ve Blockchain her geçen gün daha fazla kabul görüyor. Bu kavramlar aynı zamanda bir finans sistemi olarak gün geçtikçe yerini sağlamlaştırıyor. Yani bunlardan herhangi birini yok saymak söz konusu olmaktan çıkıyor.
Yine de Bitcoin’in değeri sıfıra gidiyor diye yatırım yapmaktan vazgeçen birçok şirket ve hisse senediyle karşılaşacağız. Ancak Bitcoin’in merkezsiz ve özerk olduğunu unutmamak gerek. Yani Bitcoin’in değerini aniden yerle bir edecek bir kişi, şirket ya da hükümet yok. Ayrıca düzenleyicilerin de anlamaya başladığı gibi, BTC’yi durdurmak ya da engellemek de imkansız. Çin gibi Bitcoin’i yasaklamaya çalışan devletler, somut bir şey ile karşı karşıya olmadıklarını daha yeni yeni anlıyor.
Öte yandan Bitcoin kendi içsel değerlerine dayanarak gelişme ve uyum sağlama konusunda da oldukça usta. Kullanıcıların çoğunluğu ne istiyorsa o olur. İşler değişir ve bir meydan okuma gerçekleşirse topluluk yine hayatta kalmak için en iyi yolu bulur. Yol boyunca çatışmalar yaşanabilir, ancak bunların tümü Bitcoin’in gelişmesi ve hayatta kalması için gerçekleşir.
Blockchain teknolojisnin benimsenmesi için çalışmalar yapan Kenetic Capital’in kurucusu Jehan Chu’nun bu konuyla ilgili yorumu şöyle:
Bitcoin’in değeri hiçbir zaman sıfır olmayacak. Çünkü Bitcoin, düşen para birimlerine, verimsiz ekonomilere ve giderek artan sistem eşitsizliğine karşı bir önlemdir. Bitcoin, toplum için daha iyi bir geleceğin para birimini temsil eder ve insanlar her zaman geleceğe yatırım yapar.
Bitcoin, kripto paralar ve Blockchain… Bu parçaların tümü birbirine bağlı ve toplumda farklı ekosistemlerde gün geçtikçe kendilerine yer buluyorlar. Aynı zamanda edindikleri yerleri de günden güne sağlamlaştırıyorlar. Öte yandan düzenleyiciler ilk etapta kripto paraları yasaklamayı denese de bunu yapamayacaklarını fark ettiler. Bu da geleneksel sektörlerin piyasaya girmesini sağladı.
Merkezi olmayan, uyum sağlayabilen, özerk ve demokratik kripto para sistemi çok fazla taraftar kazandı. Yani mevcut durumda bunlardan herhangi birini birbirinden ayırmak ve ortadan kaldırmak neredeyse imkansız hale geldi.
