2022 yılına dair geçtiğimiz yıl bugünlerde oldukça huzur veren tahminler okuyorduk. Dev facialar iyi beklentileri yok etti. Daha da kötüsü 2022 itibariyle Fed tarihinde az rastlanır hızda faizleri artırmaya başladı. Geçmişte birkaç yılda yaptığı toplam artışı sadece 7-8 ay gibi bir sürede yaptı. Kripto paralar bu da yetmezmiş gibi yüz milyarlarca dolarlık iflaslarla karşı karşıya kaldı. Peki 2023 bize ne vadediyor?
Bitcoin (BTC) Alınır Mı?
Önce neden burada olduğumuza bakalım. Geçtiğimiz yılın üçün çeyreği dahil Fed Başkanı Powell enflasyonun geçici olduğundan bahsediyordu. Bugün ise 180 derece dönüş yaptı. Faizlerin artırılıyor olması ana akıma dahil olan Bitcoin 
$101,762.8 ve diğerlerinin düşmesi anlamına geliyor. Çünkü ABD faiz artışları doların diğer para birimlerine karşı güçlenmesini doğal olarak DXY’nin artmasını sağlar. Güçlü dolar insanların riskli varlıklardan uzaklaşmasına neden olur. Kurumsalların kripto paralara yoğun girişine kadar Bitcoin makro ekonomik gelişmelerden bu denli etkilenmiyordu. Ancak artık bir teknoloji hisse senedi ETF’i gibi davranıyor.
Geleceğin teknolojisi ve evet bir bakıma tokenize edilmiş hisse senedi diyebiliriz. Sonuçta borsalardaki şirketlerin hisselerine benzer şekilde kripto para projelerinin tokenlerini/hisselerini alıp/satıyorsunuz. Meta ve diğerleri gelecekte güçlü bir konumda olacakları tahmin edilmesine rağmen değer kaybediyorsa kripto paralar da düşebilir.
Ancak kriptoyu aşağıya çeken daha fazla sorun gördük. Yıla Ronin hack vakasıyla başladık ve yüz milyarlarca dolar Kuzey Kore’nin nükleer çalışmalarına aktı. Bu korkunçtu, aylar sonra Tornado Cash’in yasaklanmasına kadar giden bir süreci başlattı. Sonrasın hack vakaları devam etti, LUNA çöktü ve peşinde zincirleme iflaslar gördük. Jump, Cidatel ve Alameda gibi devlerin LUNA iflasının tetiklediği ve LUNA-UST mekanizmasındaki mantık hatasını istismar ettiği iddia edildi. Şimdilik Terra’nın milyarlarca Bitcoin’inin Jump’a gittiği ve Alameda’nın 3CA, LUNA için açığa satış pozisyonları açtığını biliyoruz. LUNA iflası bir kuyu kazan olarak Alameda’nın çöküşünü tetikledi. Ve bugün kendi kendini iflasa götüren FTX-Alameda nedeniyle Bitcoin tarihi 15.000 dolar dibine yakın seyrediyor. Kolay değil en sonra 2 sene önce bu fiyatlardan BTC alınabiliyordu. Geçtiğimiz yıla dair ufak bir not, son yaşadığımız boğa sezonu bugün iflas eden veya potansiyeli olan devlerin (Genesis, Alameda vs) kripto kredi çılgınlığıyla beslendi. Ne garip, bugün onların iflasıyla tam tersi günler yaşıyoruz.
Peki bundan sonra Bitcoin alınır mı? Kendi risk profilinize göre bunun kararını verebilirsiniz biz 2023’e dair beklentileri ele alırken bunu yapabilirsiniz.
Bitcoin Geleceği 2023
Aşağıdaki grafikte yükselen enflasyona Bitcoin fiyatının nasıl tepki verdiğini görüyorsunuz. Son ABD TÜFE ve ÜFE (Tüketici fiyat endeksi ve üretici fiyat endeksi, enflasyonu) beklentinin altında geldi. Bu durum dolar endeksinin düşmesine ve hisse senetlerinin yükselmesine neden oldu. Kripto ise FTX nedeniyle düşüyor. Konumuza dönecek olursak henüz enflasyon için net bir zirve yaptı diyemeyiz. Ancak sonsuza kadar yükselen bir enflasyon da görmeyeceğiz.
Fed son birkaç haftadır hızlı faiz artış temposunun zayıflaması gerektiğini söylüyor. Üyeler bu konuda iyimser açıklamalar yapıyor. Aralık ayındaki faiz artışı muhtemelen 50bp veya altında olacak. Önümüzdeki yıl ise faiz artış temposunu gelen enflasyon verileri belirleyecek. Peki enflasyonun zirvesini yakında görür müyüz? Bu Rusya savaşının artık nihayete ermesiyle daha erkene çekilebilir. Ancak ABD’nin mevcut faiz politikası Birleşik Krallık ve AB bölgesinin %10 civarı enflasyonla yüzleşmesine neden oldu. Son işten çıkarmaları da düşünürsek dev şirketler yaklaşan resesyonun kokusunu aldı.
Olayı sadeleştirelim. Henüz zirve yapmamış bir enflasyon ve ABD’nin sıkı para politikası nedeniyle yaklaşan bir resesyonumuz var. Resesyon insanların işsiz kaldığı bir hikaye ve enflasyondan daha acı verici. İnsanların daha az para harcadığı bir ortamda kripto paralara yatırım yapması ne denli mantıklı olur? Mantıklı olmaz zaten kripto paralardaki fiyatlandırma da her zaman mantığa göre olmuyor.
Enflasyondan koruma aracı olarak Bitcoin berbat olduğunu ispatladı mı? Evet, yani enflasyon artışı devam ederse önümüzdeki yıl da Bitcoin’in iyi bir performans gösterdiğini görmeyeceğiz.
Peki resesyon? Dev şirketler hisse senetleri ve diğer riskli piyasalarda kazanç elde edemediği için döngünün ayı dibine yaklaşan kripto paralara yönelir mi? Eğer FTX çöküşü ABD’de kripto paraların regüle edilmesini hızlandırırsa buna zemin hazırlanır. Kurumsalların kripto paralara daha da ilgi göstermesi kriptoda bahar havasını başlatır ve enflasyon altında ezilen, resesyonla işsiz kalma tehlikesi yaşayan insanlar kendilerini bir süre idare edecek parayı kriptoda arayabilir.
Sonuç, önümüzdeki bir yıl için hazırlanan projeksiyonlar bir sürpriz olmazsa kripto paraların bugünlerde olduğu gibi yatay ve düşüş yönlü hareket edeceğini söylüyor. Ancak kripto paraların geleceğinin olduğuna inanıyorsanız ve yatırım yapmak istiyorsanız bunu Bitcoin 3.000 dolara düştüğünde yapmalıydınız. Zamanı geri saramadığımız için bunu yapamayız, o halde Bitcoin 20.000 doların altına düştüğü için bugünlerde değerlendirebilirsiniz. Bu BTC yeniden 60.000 doları aştığınızda yapacağınız yatırımdan daha mantıklı olabilir. Fakat şunu da unutmayı BTC varlığını büyük ihtimalle sürdürürken piyasadaki altcoinlerin önemli kısmının bir sonraki boğa dönemine sağ çıkamayacağını bilmelisiniz, geçmişte hep böyle oldu.
