Kripto dünyasında yaşanan gelişmeler her sene değişkenlik göstermeye devam ediyor ve 2023 yılı yaşanan olaylar açısından çok çarpıcı gelişmelere tanık oldu. Özellikle kripto şirketlerinde yaşanan iflas süreçleri ve ardından gelen yasal düzenlemeler bu yılki sürece yön verdi. İşte Sam Bankman-Fried ve FTX’ten BlackRock, CZ ve Binance’e kadar uzanan süreçte 2023 yılına yön veren 12 olay.
Circle’ın Büyük Hatası
Mart ayında stablecoin projesi USDC, Circle’ın iflas bayrağını çeken Silikon Valley Bank’da 3,3 milyar dolarlık rezerv tuttuğunu açıklamasının ardından 0,88 dolar seviyelerine kadar düşerek ABD dolarından önemli ölçüde ayrıştı.
Bu açıklamanın ardından yatırımcılar Tether‘in USDT ürünü gibi diğer stablecoin projelerine yönelmesi ya da kripto piyasasından tamamen fiat’a geçmesiyle önemli bir USDC satışına neden oldu ve USDC’nin piyasa değerinde sadece 24 saat içinde %15’lik bir düşüşe yol açtı. Coinbase ve Binance gibi büyük borsaların kargaşanın ortasında USDC işlemlerini durdurması ise durumu daha da karmaşık hale getirdi.
2023 Yılının En Büyük Hack Saldırısı
Mart ayında merkezi olmayan borç verme protokolü Euler Finance bir flash-loan hack saldırısına maruz kaldı ve 136 milyon dolar değerinde olan stake edilmiş Ethereum, 34 milyon dolar değerinde USDC, 19 milyon dolar değerinde Bitcoin ve 8,7 milyon dolar değerinde DAI dahil olmak üzere 197 milyon dolarlık bir kayıpla sonuçlandı.
Saldırı, beyaz şapkalı bir hacker’ın raporunun ardından uygulanan bir hata düzeltmesiyle bağlantılı güvenlik açıklarından yararlandı ve yaşanan süreç Euler token fiyatının yaklaşık %70 düşmesine neden oldu. Kankodu adlı beyaz şapkalı hacker, keşif için 50.000 dolar ile ödüllendirildi ancak hata düzeltmesi yanlışlıkla saldırıya yol açan yeni bir güvenlik açığı yarattı.
Yaşanan kayba rağmen, saldırganın proje tarafından sunulan bir ödülü kabul etmesinin ardından, boşaltılan fonların çoğu daha sonra Euler Finance tarafından geri alındı. Zincirler arası yönlendirici Multichain ve kripto borsası Poloniex’te yaşanan hack saldırıları da yılın en büyükleri arasındaydı.
FTX’in Reklam Anlaşmaları Dikkat Çekti
İflas eden FTX’in ünlü destekçilerine karşı 5 milyar dolarlık bir toplu davaya liderlik eden Avukat Adam Moskowitz, Frank Chaparro ile The Scoop podcast’inin Nisan bölümünde Taylor Swift’in kripto borsasıyla ilişkilerindeki temkinli yaklaşımını dikkat çekti.
Swift’in FTX platformu üzerinden kayıtsız menkul kıymetler satıp satmadığını sorguladığı; Shaquille O’Neal ve Tom Brady de dahil olmak üzere diğer ünlülerin çoğunun atmadığı bir adım olduğu bildirildi. Moskowitz’in davası, FTX aracılığı ile kayıtsız menkul kıymetleri tanıttıkları için çok sayıda yüksek profilli kişiyi hedef alıyor ve çoğu etkileyicinin gerekli özeni göstermemesine şaşırdığını ifade ediyor.
Ancak New York Magazine daha sonra Swift’in FTX sponsoru olmak için imza attığını ve Swift’in ekibinin hayal kırıklığına uğramasıyla anlaşmayı iptal etmeye karar verenin gözden düşmüş eski CEO Sam Bankman-Fried’ın kendisi olduğunu açıkladı.
BlackRock’tan Bitcoin Hamlesi
Haziran ayında BlackRock, spot Bitcoin ETF başvurusu için ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’na bir kayıt beyanı sundu. iShares Bitcoin Trust olarak bilinen Delaware yasal fon ürünü, öncelikle Coinbase Custody Trust Company olarak belirlenen bir saklama kuruluşu tarafından tutulan Bitcoin varlıkları tutacak.
ETF, Kraken’in bir iştiraki olan FCA onaylı kripto endeksi yöneticisi CF Benchmarks’ın CME CF Bitcoin Referans Oranı ile kıyaslanarak Bitcoin yatırımı için daha erişilebilir bir seçenek sunmayı amaçlıyor.
Bu hamle, BlackRock’ın 2022 yılında kurumsal Bitcoin yatırımı için özel bir fon hizmeti başlatmasının ardından birkaç yatırım firmasının devam eden girişimlerine rağmen SEC’in spot Bitcoin ETF başvurularını onaylama konusundaki tereddütlerinin devam ettiği bir ortamda geldi.
21Shares/Ark Invest, Bitwise, VanEck, WisdomTree, Invesco/Galaxy, Fidelity, Valkyrie, Global X, Hashdex ve Franklin Templeton da spot Bitcoin ETF başvurusu için onay arayanlar arasında yer alıyor. Ekim ayında, ABD DC Temyiz Mahkemesi de SEC’in Grayscale Investments’ın amiral gemisi GBTC fonunu spot Bitcoin ETF ürününe dönüştürme teklifini yeniden değerlendirmesi gerektiğine dair Ağustos kararını savunmak için resmi bir yetki verdi.
SEC ve Kripto Şirketlerin Hukuk Mücadelesi
SEC, Haziran ayında Binance ve eski CEO’su Changpeng Zhao aleyhine menkul kıymetler yasası ihlalleri iddiasıyla dava açtı. Kurum ayrıca Binance davasından bir gün sonra Coinbase’e dava açarak kripto borsasını benzer ihlallerle suçladı: Uygun kayıtlar olmadan faaliyet göstermek ve geleneksel menkul kıymetler piyasalarında tipik olarak ayrılmış üç işlevi birleştirmek; komisyoncular, borsalar ve takas kurumları.
Davalarda ayrıca SOL, ADA, MATIC, FIL, SAND, AXS, CHZ, FLOW, ICP, NEAR, VGX, DASH ve NEXO dahil olmak üzere çeşitli kripto para varlıklar menkul kıymet olarak adlandırıldı. SEC daha önce Mart ayında Coinbase’e bir Wells bildirimi yayınlamıştı. Bu bildiri, kurumun kendilerine karşı bir yaptırım davası açma niyetinde olduğunu bireylere veya şirketlere bildiren resmi bir bildirim olarak biliniyor.
Ajans ayrıca Kasım ayında kayıt olmadan çevrimiçi bir trade platformu işlettiği iddiasıyla Kraken’e karşı yeni bir dava açtı.
Ripple Labs’in SEC Zaferi
Temmuz ayında bir federal bölge yargıcı; SEC ve Ripple arasında devam eden davayı duruşmaya göndererek XRP token’in kayıtsız bir menkul kıymet olarak statüsü hakkında özet bir karar vermeyi reddetti.
Yargıç Analisa Torres, XRP’ın ikincil piyasada bir menkul kıymet olmadığına ancak kurumsal yatırımcılara bir yatırım sözleşmesinin parçası olarak satıldığında bir menkul kıymet olacağına karar verdi. Torres, Ripple’ın XRP token’i borsalarda otomatik olarak satmak için kullandığı programatik satışları, alıcılar Ripple’a yatırım yapmadıkları için menkul kıymet teklifi oluşturmadığını düşündü.
Yargıç Torres, SEC’in Ekim ayında davanın temyizi için yaptığı başvuruyu reddetti ve bunun davanın nihai olarak sona ermesini önemli ölçüde ilerletmeyeceğini açıkladı.
Three Arrows Capital’in Kurucu Ortağı Tutuklandı
İflas eden kripto hedge fonu Three Arrows Capital’in kurucu ortağı Su Zhu, tasfiye soruşturmasına uymadığı gerekçesiyle Eylül ayında Singapur’un Changi Havalimanı’nda tutuklandı. Three Arrows Capital, 2022 kripto piyasasında yaşanan kriz ortasında iflas başvurusunda bulundu ve alacaklılara 3,5 milyar doların üzerinde borcu olduğu açıklandı.
Fonun tasfiye memuru Teneo, 29 Eylül’de yaptığı açıklamada daha önce Singapur mahkemesinin kendisini buna zorlayan kararına rağmen firmanın tasfiye soruşturmasında işbirliği yapmaması üzerine Zhu aleyhinde bir mahkumiyet kararı aldığını söyledi. Karar Zhu’yu dört ay hapis cezasına mahkum etti.
28 Kasım’da cezasının geri kalanını ev hapsinde geçirmesine izin verildi. Cezasının üçte ikisini çektikten sonra 20 Aralık’ta serbest bırakıldı. Zhu’nun diğer kurucu ortağı Kyle Davies’in nerede olduğu bilinmiyor.
Sam Bankman-Fried Suçlu Bulundu
FTX’in eski CEO’su Sam Bankman-Fried, 2 Kasım’da FTX platformunun müşterilerini, kredi verenlerini ve yatırımcılarını dolandırmakla ilgili yedi suçtan mahkum edildi. Karar, Bankman-Fried’in kripto borsası ve iştiraki trade firması Alameda Research yönetimini mercek altına alan bir duruşmanın ardından geldi. Bankman-Fried’in ifadesi; gözetim eksiklikleri ve iş hataları iddialarına rağmen jüriyi etkilemeyi başaramadı.
Şu anda en fazla 115 yıl hapis cezasıyla karşı karşıya olan Bankman-Fried için Yargıç Lewis Kaplan 28 Mart’ta bir ceza duruşması planlıyor. Bankman-Fried ayrıca Mart ayında yapılması planlanan duruşmada banka dolandırıcılığı ve ruhsatsız para aktarma işi yürütmek de dahil olmak üzere beş ayrı suçlamayla daha karşı karşıya.
ABD Adalet Bakanlığı’nın Binance Kararı
ABD Adalet Bakanlığı, Kasım ayında kripto borsası Binance ile anlaşarak kara para aklama ve yaptırım ihlalleri iddialarına yönelik bir ceza soruşturmasını sonuçlandırdı ve ABD tarihindeki en büyük kurumsal anlaşmalardan birine imza attı.
Anlaşma 4,3 milyar dolarlık cezayı içeriyor ve CEO Changpeng Zhao’ya karşı cezai suçlamaları da kapsıyor. Adalet Bakanlığı, kara para aklama ve yaptırım ihlallerine ilişkin endişeler nedeniyle en az Aralık 2022’den bu yana Binance ve yöneticilerini soruşturuyordu ve 2023 boyunca ek mali düzenleyici kurumların firma üzerindeki incelemeleri arttı.
Chanpeng Zhao’nun İstifası Şok Etkisi Yarattı
Binance’in kurucu ortağı olan ve CZ olarak bilinen Changpeng Zhao, Adalet Bakanlığı ile yapılan savunma anlaşmasının bir parçası olarak CEO’luk görevinden istifa etmeyi kabul etti. CEO’luk görevine ise düzenleyici sektörde geniş deneyime sahip Binance emektarı Richard Teng seçildi.
Zhao, Banka Gizlilik Yasası’nı ihlal etmekten suçlu bulundu ve 50 milyon dolar para cezası ödenmesine karar verildi. Zhao ayrıca 175 milyon dolarlık şahsi kefalet senedi imzaladı ve 18 aya kadar hapis cezasıyla karşı karşıya kalabilir.
Zhao’nun cezasının Şubat 2024’te verilmesi planlanıyor ve en azından yeni bir inceleme yapılana kadar duruşma öncesinde ABD’de kalması gerekiyor. Zhao; Şubat 2024’te mahkemeye gelmezse, dava belgesinde belirtildiği gibi 10 yıla kadar hapis ve 250.000 dolar para cezası ile karşı karşıya kalacak. Zhao ayrıca Binance US yönetim kurulu başkanlığından da istifa etti.
Do Kwon’a Yönelik Süreç Devam Ediyor
Karadağ Yüksek Mahkemesi, Terraform Labs kurucu ortağı Do Kwon’un Kasım ayında Güney Kore ya da ABD’ye iadesini onayladı; iade edilecek ülkeye ilişkin nihai karar ise Karadağ Adalet Bakanı tarafından verilecek. Halen Karadağ’da evrakta sahtecilik suçundan dört aylık hapis cezasını çekmekte olan Kwon, 2022’de Terra ekosisteminin yerel kripto para birimi Luna ve algoritmik stablecoin TerraUSD de dahil olmak üzere iflasın ardından her iki ülkede de mali suçlarla ilgili suçlamalarla karşı karşıya kaldı.
Karadağ’daki Temyiz Mahkemesi daha sonra Do Kwon’un iadesinin onaylanmasını iptal ederek Terraform Labs kurucu ortağının savunma avukatlarının itirazını kabul etti ve Yüksek Mahkeme’nin 17 Kasım tarihli kararını iptal etti. Dava yeniden görülmek üzere ilk mahkemeye geri gönderildi.
2023 Yılını Yatırımcılar Mutlu Bitiriyor
Kripto piyasası için olaylı bir 2022 yılının denemeleri ve sıkıntılarından sonra 2023 yılı yatırımcılar için çok daha iyi bir yerde bitiriyor. Fiyat verilerine göre Bitcoin, yıla yaklaşık 16.600 dolar seviyesinden başladığından bu yana %160’ın üzerinde artış gösterdi. Ethereum, piyasa değerine göre Bitcoin’in gerisinde kaldı ancak yıla 1.200 dolardan başladıktan sonra %90’ın üzerinde artış yaşamayı başardı. Geçen yıl taşınan Bitcoin ve Ethereum arzı da rekor kırarak en düşük seviyeye geriledi.
Solana, Ocak ayındaki 9,80 dolar seviyesinden %1.000’in üzerinde artışla piyasa değerine göre ilk on kripto para varlıklar arasında en büyük kazananı oldu. Spot bir Bitcoin ETF onayı, Bitcoin halving etkinliği ve potansiyel yeni bir kripto boğa döngüsü beklentisi ile 2024 yılının hem kripto yatırımcılar hem de kurumsal yatırımcılar için kazançlı olabilir.
