Türk Lirası geçtiğimiz yıl %50, son 1 ayda ise %30 değer kaybetti. Yani bir yıl önce 2 iPhone alacağınız parayla artık 1 iPhone alabiliyorsunuz. Olaya daha geniş çerçeveden bakarsak durumun daha da kötüye gittiğini görürüz.
Birçok ekonomistin tahmin ettiği kriz beklenenden de geç geldi. Türk yatırımcıları ülkenin “ayı piyasasına” girdiğini fark etmeye başladı. TL’deki değer kaybından ötürü insanlar artık parasını dövizde tutmak istiyor. Eğer önümüzdeki 6 ayda her şey böyle giderse Türkler birikimlerinin çoğunu diğer para birimlerine çevirecek.
Bankaların engellemeleri sebebiyle döviz alışverişi de rahat bir şekilde yapılamıyor. Bu durumda insanlar altına yönelebilir. Altın uzun vadede mantıklı bir yatırım aracı olsa da önemli bir sorun barındırıyor: Herkese yetecek kadar olmadığı için küçük bir coğrafi bölgede aşırı değerleniyor. Bu manzarada yatırımcıların başka bir opsiyonu bulunuyor: Dijital altın Bitcoin.
Öyle görünüyor ki yeni bir BTC trendi başlıyor: Ocak ayından beri dünya borsaları hacim bakımından gerilerken Türk borsaları son aylarda artış gösteriyor. Zira bankalar yatırımcıların sinirini bozarken borsalar çözüm yolu sunuyor.
Bu trend devam ederse ne olabileceğine bakalım.
- Bitcoin 24 saatlik hacim 4 milyar dolar
- Ethereum 24 saatlik hacim 1,5 milyar dolar
- Türkiye’de kişi başına düşen gayrısafi yurtiçi hasıla 10,7 bin dolar
- Türkiye nüfusu 80 milyon
- Türkiye’deki internet kullanıcısı sayısı 53 milyon
Güney Koreli işçilerin %31’i ortalama olarak 3 maaşlarını kripto paralara yatırdı. Koreliler teknolojiyi çabuk benimsemesiyle bilinirken Türkler TL’yi diğer para birimlerine çevirmenin yöntemlerini çabuk öğreniyor. Bunun yanı sıra girişimci risk alma kültürüne sahip Türkler ponzi şeması gibi yollarla kolay yoldan para kazanmaya oldukça hevesli. Dahası, Türkler yastık altında 200 milyar dolar değerinde altın tutuyor. Yastık altında özel anahtar saklamak da bu geleneğin dijitalleşmiş hali. INGBank araştırması ise genç Türklerin %18’inin Bitcoin sahibi olduğunu gösteriyor.
Türkiye’deki internet kullanıcılarının %20’si Bitcoin’e 3 maaş değerinde yatırım yaptıysa zamanla kripto para piyasasına 28,3 milyar dolar girmiş demektir. 111 milyar dolarlık BTC piyasasına giren 28 milyar dolar piyasa değerini 100 ila 500 milyar dolar artırır. Bitcoin’lerin yaklaşık %10’u (10 milyar dolar) aktif olarak işlem görüyor. 10 milyar dolarlık piyasaya 25 milyar dolar giriyorsa fiyat üçe katlanıp piyasa değeri 350 milyar dolara çıkabilir. Bunun sebebi piyasaya giren parayla piyasa değeri arasındaki boşluk.
Eğer Türkler kripto para kullanmaya başlarsa BTC ve altcoin’lerin fiyatı önemli ölçüde artacaktır. Bu, teknik analizlerin ve işlem algoritmalarının boğa sinyali vermesine yol açar ve yatırımı tetikler. Bu da tüm dünyada medyanın dikkatinin tekrar Bitcoin’e çevrilmesine ve yeni yatırımcıların piyasaya girmesine sebep olur. ICO’lar, youtuber’lar ve blogger’lar daha çok bütçeyle marketing kampanyası yapar ve çok daha fazla insana ulaşır.
Bu olaylar döngüsü en nihayetinde insanlık tarihinin gördüğü en büyük ekonomik balona sebep olabilir.
Ya da Türk hükümeti yatırımcıları kripto para satın almaktan uzaklaştırma çalışmalarına başlayabileceği için bütün bunların hiçbiri gerçekleşmez. Durum, zaten bu çalışmalara çoktan başlamışlar bile.
Belki de ülkelerin ekonomilerini berbat edip kendi vatandaşlarının parasını kilit altında tutma lüksüne sahip olmasına izin vermememiz gerekiyor. Sosyal medya bize iletişim özgürlüğü verdi, kripto paralar da finansal özgürlük verecek. Buna dört kolla sarılalım.
Hackernoon’da Goktug Yilmaz’ın kaleme aldığı yazıdan alıntıdır.
