Kripto para piyasalarında dolandırıcılara fazlasıyla aşinayız, art niyetli kişiler yatırımcıların cebindeki parayı almak için sayısız yöntemi bugüne kadar denedi. Fakat NFT’ler kripto paralara göre çok daha yeni ve her geçen gün farklı yöntemler deneyen dolandırıcılar karşımıza çıkıyor. Sektörün karanlık yüzüne yeniden merhaba diyoruz.
NFT Kalpazanları
Değerli bir şeyin sahtesinden kazanç elde etme fikri insanların zihninde yüz yıllardır var. Fakat kripto para ve özellikle NFT’ler buna farklı bir kılıf bulunmasına sebep oldu. Peki bu nedir? Elbette “eğlence” yani ben eğlenmek için sahte para, NFT, token basıyorum diyen insanları görmeye başladık. Gerçek hayatta herhangi bir itibari para biriminin sahtesini üretirseniz bir sonraki durağınız cezaevi olur.
Aynı şekilde telifli bir ürünün eğlence için farklı bir kopyasını basıp satarsanız yine yasaları ihlal etmiş olursunuz. Gerçek hayatta kimse buna eğlence olarak bakmaz. Aynı bakış açısının kripto para ekosisteminde de yaygınlaşması ve gerekli düzenlemelerle fikri mülkiyet haklarının güvenceye alınması gerekiyor. Çünkü bir grup insan kalpazanlıkla zengin olurken herhangi bir yasayı ihlal etmiş olmamanın verdiği özgüvenle buna “eğlence” diyebiliyor.
Bored Ape Yacht Club Kalpazanları
Çarşamba günü, iki Bored Ape Yacht Club (BAYC) parodi projesi Twitter’da ivme kazandı. Her ikisi de “sahte” ve “BAYC” üzerine bir oyun olan PHAYC adlı iki koleksiyon, orijinal BAYC koleksiyonunun aynı kopyaları gibi görünüyor, ancak her bir maymunun profili karşı tarafa yansıtılmış.
Bir PHAYC koleksiyonunun Twitter biyografisinde şöyle yazıyor:
“Maymunlar tarihin sağ tarafında kaldı”.
Saatler içinde, sola bakan çizgi film primatlarıyla övünen profil resimleri, üyeleri kendi kendini küçümseyen NFT mizahını paylaşan hesaplar Twitter’ı işgal etti.
PHAYC‘nin bir üyesi olan Twitter kullanıcısı @rootslashbin (“root”), “Projenin, NFT pazarını biraz fazla ciddiye alabilecek NFT topluluklarının ve NFT topluluğunun şu anki durumuna hicivli bir yaklaşım olduğunu düşünüyorum” dedi.
Nisan 2021’deki lansmanından bu yana BAYC, önde gelen ünlüleri, sporcuları ve kripto-influencerları kendine çekti. Böylece hızla büyüdü ve büyük market değerine ulaştı. NFT pazaryeri OpenSea’de, Bored Ape’in taban fiyatı 220.000 doların üzerinde.
PHAYC projesi @phunkyApeYC Salı akşamı ilk 8.500 hak talebinde bulunanlara ücretsiz bir kopya NFT gönderdi. Kalan yaklaşık 1500 parçadan ise 60 ETH kazandı. Peki bu ne kadar eğlenceli? OpenSea bu vurguna dur diyerek koleksiyonları yasakladı ancak @phunkyApeYC şu anda Mintable’da, @phaycbot ise Rarible’da mevcuttur.
Başarılı NFT projelerinin, esasen kopyala-yapıştır işleri aracılığıyla taklit edilmesi alışılmadık bir durum değildir, ancak bu projelerin konuşulmayan bir “etik kuralları” ihlal edip etmediği, NFT topluluğunda hala bir çekişme noktasıdır. NFT’lerin felsefesine ve ekosistemin etiğine zarar veren bu art niyetli kişilerin zamanla dışlanması geleceğe dair oldukça iyimser bir beklentidir.
Bu tarz projelerin ücretli satışlarına katılarak ciddi maddi zararları göğüslemek zorunda kalabilirsiniz. Bu yüzden sahtelikten ve sahtekarlardan uzak durun. Etik kuralların ihlali eğlence olmamalıdır.
