Kripto para ekosisteminin önemli bir bölümü NFT’leri halen birer resimden başka bir şey olarak görmüyor. Peki durum gerçekten de böyle mi? NFT kavramının henüz hayatımıza yeni girmiş olması zaten yeniliklere geç adapte olan bir kesim yatırımcıyı kolayca şaşırttı. Bugün iki önemli konuyu ele alacağız. Birincisi NFT koleksiyonlarının JPG denilerek küçümsenmesi, ikincisi ise NFT’lerin 12 farklı alanda üretebileceği faydalar olacak.
NFT Sadece JPG Mi?
Kesinlikle değil, en azından önemli bir kısmının kesinlikle JPG denilerek küçümsenmemesi gerektiğini söyleyebiliriz. Özellikle geçtiğimiz yılın Ağustos ayında bu bakış açısı daha popülerdi, insanlar NFT koleksiyonların ekran görüntülerini alarak galerilerinde tutabildiklerini ve NFT’lerin bir değere sahip olmadığını savunuyorlardı.
Bu tıpkı şunlara benzer;
- Birinin mobil bankacılık hesabının ekran görüntüsünü alarak aynı paraya sahip olduğunu iddia etmek.
- Milyon dolarlık bir tablonun klonunu yaparak sanat galerilerinde bunu aynı fiyata satmaya çalışmak.
- Arkadaşınızın ehliyet resmini çekerek ikinci bir ehliyet sahibi olduğunuzu iddia etmek.
- Facebook’un bir klonunu tasarlayarak milyar dolarlık yatırım beklemek.
- ERC-20 tabanlı BTC isimli bir token basarak bunu insanlara güncel BTC fiyatından satmaya çalışmak.
Yukarıdaki örnekler ne kadar saçma ise NFT = JPG demek de aynı derece de saçmadır. NFT’lerin değerini belirleyen birkaç özelliği vardır.
- NFT koleksiyonlarının (en azından kayda değer olanların) oluşmuş toplulukları vardır. Bu topluluklar projenin değerine katkı sağlar.
- Koleksiyon özelinde eşsiz tasarımsal veya fikirsel kimlikler vardır. Örneğin CryptoPunks bir ilk olduğunu için ciddi anlamda değerlidir. Veya Ninja Squad zaten yıllardır kendi topluluklarında kullandıkları “Ninja” kavramından doğmuştur. Arka planda oluşan bu manevi değer deposu, NFT parçalarının maddi gücünü de belirler.
- NFT’ler en az 12 ayrı alanda birer kimlik, ayrıcalık anahtarı gibi kullanılabilir. Buna zaten birazdan detaylarıyla değineceğiz.
Fakat tüm bunlara şunu da eklemek gerekir. Hiçbir anlam ifade etmeyen, manevi ve maddi karşılığı olmayan bazı koleksiyonlarla da karşılaşabilirsiniz. Bunlar NFT’nin = JPG olduğu anlamına gelmez. ERC-20 veya BEP-20 tabanlı binlerce çöp token bulunuyor, çünkü insanlar dilerse token basabilir. Bu özgürlük tokenlerin çöp olduğu anlamına gelir mi? Kesinlikle gelmez.
12 Kullanım Örneği ile Sağlayabileceği Faydalar!
Eğer NFT’lerin JPG olmadığı konusunda halen ikna olmadıysanız spor, müzik, oylama, biletleme, gayrimenkul, tedarik zinciri, sanat eseri takibi, fikri mülkiyet, okul ve dereceler, hastanın sağlık öyküsü ve gıda/ilaçların öyküsü dahil 12 farklı senaryoda nasıl kullanılabileceğini görmelisiniz. Unutmayın 2013 yılında Bitcoin 
$91,403 almayanlar onun değersiz bir çöp olacağını düşündüğü için almadı ve eğer gelecekte NFT’ler yer alacaksa (ki muhtemeldir) 2033 yılına geldiğimizde bu sefer de NFT yatırımı yapmadığınıza pişman olabilirsiniz.
Spor
Bazı özel anlar NFT olarak satılabilir ve bir hayran için paha biçilmez olabilir. Amerika’da 1960’tan eski oyuncu kartları binlerce dolar ediyor. Sebebi ne? Bir kağıt parçası değil mi? Sınırlı adette basılan hatıra parçaları takım hayranlarının yoğun ilgisini çekebilir.
NBA zaten bunu şu an yapıyor. Taraftarlar buna yoğun ilgi de gösteriyor.
Müzik
Bazı sanatçılar, NFT’leri kullanarak para kazanmanın yeni yollarını bularak, onları belirli etkinlikler veya benzersiz anlarla ilişkilendirerek hayranlarıyla etkileşime girmeye başladı bile. Hatta Türkiye’den Emre Aydın daha önce yayınlanmayan bir şarkısını NFT olarak satışa bile çıkardı. Bu alan daha da büyüyecek gibi görünüyor.
Oylama/Seçimler
NFT’ler, seçmen kimliği ve seçmen sahtekarlığı sorununu ortadan kaldırarak oylama sürecini basitleştirebilir. Blockchain izlenebilir ve böyle bir dünyada oyların çalınma ihtimali diye bir şey olmaz. Demokrasi için ne kadar da faydalı bir şey olur değil mi?
Püf noktası: İnternet siteleri verileri kendi veri tabanlarında saklar. Veri tabanları kullanıcılar tarafından izlenemez. Yani oylama için kimlik doğrulamasıyla girdiğiniz bir internet sitesi bile olsa bu veri tabanına manuel müdahale edilerek teknik olarak oylarınızın çalınması mümkündür. Fakat aynı şey blockchain de mümkün değildir. Blockchain şeffaftır, blockchain demokrasi dostudur.
Oyunlar
Oyun dünyasında birçok uygulama vardır: oyunu çapraz platform yapmak için oyuncunun durumunu kaydetmek, oyundaki değişim sürecini basitleştirmek. NFT’lere dayalı oyunlar da var, hatta Twitch kurusu Justin Kan yeni bir proje de duyurdu. Fractal isimli NFT marketi oyunlarla entegre çalışacak. Oyun nesnelerinizi NFT olarak satabileceksiniz. Gençliğini Metin2, Knight gibi oyunlar yemiş bitirmiş bir nesil item satışlarının ne kadar güzel paralar kazandırdığını halen hatırlıyordur. Belki gün gelir 60 ortalama nadir KDP’lerin NFT olarak satıldığı günleri de görürüz?
Biletler
Gelecekte, kağıt biletler ortadan kalkabilir ve bunların yerini, geçerliliklerini kanıtlayan ve kontrol etmeyi daha da kolaylaştıran NFT’ler alabilir. Şimdi bile QR olarak basılan sanal biletlerle birçok etkinliğe katılabiliyoruz. Ancak NFT’ler hatıra olarak da saklanabileceği için daha ilgi çekici olur. Aynı zamanda kombine kartların yerini de bu NFT taraftar kimlikleri alabilir.
Bundan dört gün önce Onur ATAM bunun güzel bir örneğini Twitter hesabından paylaşmıştı. Flyfish Club isimli restoran sadece NFT sahiplerine hizmet veriyor. Toplam 1520 NFT var ve 1200 kişi bu ayrıcalığa sahip. NFT taban fiyatı 3,2 ETH, düşünsenize sadece aidiyet hissettiğiniz bir toplulukla birliktesiniz. Eğlenirken ve yemek yerken özel bir yerde olduğunuzun farkındasınız.
Gayrimenkul
Fiziksel bir mülk veya arazi, Blockchain üzerinde bir NFT olarak temsil edilebilir. Bu şekilde hem gayrimenkulün mülkiyetini hem de maliklerinin tarihini takip etmek mümkündür. Böylece tapu dolandırıcılığı da ortadan kalkar. En bir tane böyle habere muhakkak denk gelmiş olmalısınız. “Köyün muhtarı dolandırıcılarla iş birliği yaptı, köylü tarlasını kaptırdı” usulsüzlükle malınıza “çökülmesi” gerçekten acı verici olabilir. Aynı durum miras süreçlerinde de fazlasıyla yaşanıyor. NFT bu konuya da çözüm getirebilir.
Tedarik Zinciri
NFT’ler, bir ürünün üretim durumunu ve nakliye teslimat durumunu anlamak için kullanılabilir. Bu gerçekten işleri kolaylaştırır ve işletmelere üst düzey takip yetenekleri kazandırır.
Sanat Eseri Takibi
Pek çok sanat eseri aslında taklittir ve eski sahiplerinin izini sürmek zordur. NFT‘lerle, tüm eski sahiplerin geçmişini (bu, nesnenin kendisinin değerini de artırabilir!) ve orijinalliğini kontrol edebilirsiniz.
Fikri Mülkiyet
NFT’ler, keşiflerin, yeniliklerin ve icatların fikri mülkiyetini kanıtlamak için kullanılabilir.
Okul ve Dereceler
Kağıt dereceleri gelecekte kaybolabilir. NFT’ler, bir öğrenci olarak sonuçları netleştirmek ve durumu ve hedeflere (derece) ulaşıldığını belgelemek için kullanılabilir.
Hastanın Sağlık Öyküsü
NFT’ler bir kişinin sağlık geçmişini kaydetmek için kullanılabilir. NFT defterleri, bu hassas verileri korumak için onları özel ve herkesin erişemeyeceği bir yöntem sağlar. Sadece gerekli yetkiye sahip kişiler bu verilere erişebilir. Bugün durum tam olarak böyle mi? Merkezi veri tabanlarında tutulan gizli bilgileriniz biri sunucu odasına girip veya sistemi hackleyip verilerinizi çalmadığı sürece güvendedir.
Gıda/İlaçların Orijinalliği
NFT’nin geçmişinin düzenlenemez olması sayesinde, örneğin gıda ve ilaç gibi bir nesnenin üretim sürecindeki tüm hareketlerini ve geçişlerini doğrulamak mümkündür.
Tüm bu örnekleri Twitter hesabında derlediği ve bize ilham kaynağı olduğu için Francesco Ciulla’a teşekkürler.
