Gündelik fiyat hareketlerinin ötesinde kripto paraların özellikle Bitcoin öncülüğünde daha fazla kitlelere, yatırımcıya ulaşmasını bir yolu var. Bu da onun uluslar tarafından benimsenmesidir. Bitcoin’i yasal para birimi olarak tanıyan El Salvador ve Orta Afrika Cumhuriyeti dışında bir devlet yok. Peki neden diğer devletler El Salvador’un izinden gitmiyor? Kripto paraların önündeki engel nasıl kalkacak?
IMF Kripto Para
Uluslararası Para Fonu geçtiğimiz hafta 190 ülkeye çağrıda bulunup kripto paraları yasal para birimi olarak kabul etmemelerini istedi. Bu taleplerinin sebebi ise parasal egemenliği ve istikrarı korumak olarak gösterildi. Peki IMF bu uyarıyı yapmakta gerçekten haklı mıydı? Veya gerekçesi neydi? Herkesin aklına gelen ilk şey yüksek volatilitedir. Bu konuda haklı olabilirler ancak kitlesel benimseme ile artan likiditenin ardından bu volatilite azalamaz mı?
Liverpool Üniversitesi’nde finansal teknoloji alanında doçent olan Gavin Brown şunları söyledi;
“IMF’nin görevi küresel ekonomik istikrarı ve büyümeyi teşvik etmektir. Bu nedenle, IMF’nin son zamanlarda ülkelere, tasarım gereği genellikle yıkıcı nitelikte olan kripto varlıklara yasal ihale statüsü vermekten kaçınmalarını tavsiye etmesi mantıklıdır”.
Ancak Georgetown Üniversitesi McDonough İşletme Fakültesi’nde doçent olan James Angel çok daha başka düşünüyor.
“Çoğu ülkenin BTC gibi kripto para birimlerini yerel para birimi olarak kabul etmek istememesinin çok iyi ekonomik nedenleri var. Kendi paralarını basarak elde ettikleri kârı ya da itibari para birimlerinin ekonomi üzerinde sağladığı ekonomik kontrolü kaybetmek istemiyorlar.”
İstikrar ve Bitcoin
Batı için ekonomik istikrarsızlık pek alışılmış bir şey değil. Enflasyonun çift haneye çıkması batı için ciddi bir sorun ve rezerv para birimlerini basabildikleri için Bitcoin’e yönelmek onlar için mantıklı görünmeyebilir. Peki dünyanın diğer yüzü? Paxful’un kurucu ortağı ve CEO’su bu konuda şunları söyledi;
“Batı’da Bitcoin’in şüpheli volatilitesine çok dikkat ediliyor. Bunun nedeni dünyanın dolar üzerinden işlemesi ve Batı’nın küresel enflasyondan korunuyor olması. Şu anda Türkiye’de enflasyon oranı %50’nin üzerinde, Nijerya’da ise %20’nin üzerinde”.
Orta Afrika Cumhuriyeti Nisan 2022’de kriptoyu yasal para birimi olarak kabul etti. El Salvador bunu zaten daha önce yapmıştı. Belki de yüksek enflasyon ve ciddi ekonomik istikrarsızlıklarla mücadele eden bu ülkelerin kaybedecek az şeyi olduğu için bu adımı attılar. En azından havale ve swift ücretleri sıfıra yakın hale geldi. Üstelik erken dönemde Bitcoin’i benimsedikleri için teknoloji şirketlerini de kendilerine çekebilirler.
IMF ve diğer küresel finans otoritelerinin uyarılarına rağmen yeni El Salvador’lar görmeye devam edeceğiz. Üç haneli enflasyonla mücadele eden insanların Batıdaki %9 enflasyon korkusuyla uyuyamayanlar tarafından anlaşılması beklenemez. Devalüasyon ile her 20 yılda bir servetini kaybedenleri de anlayamayacaklar. Çünkü onlar başta dolar olmak üzere rezerv para birimlerini özgürce basarak güçlü kalmaya devam ediyorlar. Bitcoin bugünlerde dünyanın nispeten talihsiz kısmındaki insanlara tarafından kurtarıcı olarak görülüyor. Benimseme arttıkça dünyanın daha talihli vatandaşları ve ülkeleri de arzı sınırlı, kontrollü, dijital bir para biriminin iyi bir fikir olduğunu düşünmeye başlayacak. Şimdilik volatilitenin azalacağı döneme kadar Bitcoin benimsemesinin büyümesi gerekiyor. Kripto paraların ve Bitcoin’in önündeki en büyük engel olan volatilite zamanla artan likiditeyle ortadan kalktığında belki bundan on yıl sonra bambaşka şeyleri konuşuyor olacağız.
