Kripto para yatırımcıları için bugün ayın en önemli günlerinden biriydi. ABD enflasyon verisi nihayet açıklandı. Bitcoin fiyatı ve genel olarak kripto paraların bütünü 2022 başından bu yana Fed kararlarını yakından izliyor. Başlatılan sıkı para politikası dönemi risk piyasalarını geçtiğimiz yıldan bu yana alt üst etti.
Bu yazıda kripto paralar için Fed kararlarının neden önemli olduğunu, enflasyon verisinin Fed kararlarında etkisini ele alacağız. Bununla birlikte biraz önce gelen enflasyon verisini incelerken önce ay gelen Haziran enflasyon raporunun detaylarına iniyoruz. Tüm bunlar 20 Eylül tarihinde ve sonraki dönemde Fed’in yol haritasını anlamamız için önemli.
Kripto İçin Fed Neden Önemli?
Fed’in politikaları genişlemeci ve sıkı olarak ikiye ayrılıyor. Son 1,5 yılı aşkın süredir yaşadığımız şey faiz artışlarıyla birlikte para politikasının sıkılaşmasından ibaret. Pandemi döneminde dağıtılan yardımlar ve basılan dolar balyaları enflasyonda ciddi bir yükseliş dönemini başlattığı için Fed faizleri artırmaya başladı.
Faiz artışları nakde ulaşımı zorlaştırdığı için talep enflasyonunun önünü keser. Aynı zamanda bol para döneminin bitmesi ABD vatandaşlarının yüksek riskli varlıklardan kaçışına da neden oldu. Borsadaki, kripto paralardaki düşüşün de sebebi buydu. Kriptonun kendine özgü sorunları bir yana ayı piyasalarının temel tetikleyicisi faiz artışlarıdır.
Fed şimdi faizleri kendi tabirleriyle “sıkılaştırıcı” bir noktaya getirdi. Bundan sonrası için 25bp daha artış yapılabilir ancak güncel durum enflasyonun çok üzerindeki faiz oranıyla yeterince uzun vadede %2 enflasyon hedefine ulaşılmasını mümkün hale getirecek.
Kripto paralar için para arzını Fed politikaları direkt olarak etkilediğinden dolayı Fed kararları direkt etkilidir. Kripto paralar için Fed bu yüzden son derece önemli.
Temmuz Ayı Enflasyon Raporu
Fed’in 20 Eylül tarihinde alacağı faiz kararıyla ilgili beklentilere ve biraz önce açıklanan Temmuz ayı enflasyon verisinin detaylarına inmeden önce başka bir şeye bakmalıyız. Elbette ilk odaklanacağımız şey geçtiğimiz ay gelen Haziran enflasyon verisiydi. Her ay bir önceki ayın verileri açıklanır ve enflasyondaki durum bu yüzden gecikmeli şekilde raporlanır.
ABD enflasyonu Haziran raporunda %3 oranında (yıllık) artmıştı. Barınma endeksi, aylık tüm kalemlerdeki artışa en büyük katkıyı yapan endeks oldu. Motorlu taşıt sigortası endeksindeki artış toplam enflasyon artışı içinde önemli bir payı temsil etti. Ev içi gıda endeksi ay boyunca değişmezken, ev dışı gıda endeksi yükseldi.
Gıda ve enerji dışı tüm kalemler endeksi Haziran ayında yüzde 0,2 ile son 1 ayın en düşük artışını gösterdi. Ağustos 2021’den bu yana en düşük artış görüldü. Haziran ayında artış gösteren endeksler arasında barınma, motorlu taşıtlar araç sigortası, giyim, eğlence ve kişisel bakım giderleri başı çekti. Diğer taraftan iletişim, kullanılmış otomobil ve kamyonlar ile ev eşyaları da düşüşü destekleyen kalemler arasındaydı.
Enerji endeksi Mayıs ayında yüzde 3,6 düştükten sonra Haziran ayında yüzde 0,6 yükseldi. Haziran ayında, bir önceki aydaki yüzde 5,6’lık düşüşün ardından yüzde 1,0 oranındaki artış dikkat çekiciydi.
ABD Enflasyon Verisi
Veri biraz önce açıklandı ve beklenti yukarıda açıkladığımız geçtiğimiz ayki %3’e karşın %3,3 seviyesindeydi. Yani enflasyon verisinde ilk defa yükseliş görmeyi bekliyorduk. Bu durum kripto para yatırımcılarını da endişelendirdiği için fiyatların dün itibariyle düşmeye başladığını gördük.
Enflasyon verisi yıllıkta %3,2 olarak açıklandı. Çekirdek TÜFE ise %4,7 oldu. İşsizlik haklarından yararlanma verisi de 231K ile neredeyse beklenti seviyesinde geldi. Barınma endeksi aylık tüm kalemlerdeki artışa en büyük katkıyı yapan kalem oldu, artışın yüzde 90’ından fazlasını oluştururken, motorlu taşıt sigortası endeksi de tıpkı geçen ay olduğu gibi artışı destekledi.
Ev içi gıda endeksi bir önceki aya göre yüzde 0,3 artarken, ev dışı gıda endeksi Temmuz ayında yüzde 0,2 arttı. Enerji endeksi Temmuz ayında başlıca enerji sektörlerinin etkisiyle yüzde 0,1 arttı.
Yukarıdaki tablodan da göreceğiniz üzere akaryakıt fiyatları uzun süredir devam eden düşüşünü tersine çevirdi. Yüzde 3 oranında artan akaryakıt fiyatları son 12 ayda totalde %26,5 oranında düştü. Kullanılmış otomobiller ve kamyonlar iki aydır düşüşü destekliyor ve 12 aylık dönemde %5,6 oranında azaldı.
20 Eylül Fed Faiz Kararı
Ağustos ayında Fed toplantısı olmayacak. Ayın sonunda Jackson Hole toplantısı kritik olsa da önümüzdeki ilk Fed toplantısı 20 Eylül tarihinde. Son gelen veri artmaya devam eden enerji fiyatlarından dolayı pek sürpriz olmadı. Bununla birlikte Fed’in son enflasyon verisine dair “geçici” artış yorumu yapması da muhtemeldir. Doğal olarak Fed bu enflasyon verisine bağlı olarak 50bp artışı düşünmeyecektir. Şahin üyelerin görüşü 25bp daha artış yapılarak aşırı sıkılaşma riskine rağmen enflasyonun kesin biçimde kontrol altına alınması yönündedir.
Enflasyon verisinden yarım saat önce FedWatch %84,5 ihtimalle faizlerin Eylül toplantısında sabit bırakılacağını söylüyordu.
Enflasyon verisi açıklandıktan sonraysa aşağıdaki gibi oldu.
Buna göre faizlerin sabit bırakılma ihtimali son veriyle artış gösterdi. Fed önümüzdeki toplantıda akaryakıt fiyatlarındaki artışla desteklenen enflasyon yükselişinin geçiciliğinden bahsedebilir. Eğer enerji fiyatlarında orta vadede düşüş beklemiyorsa 25bp artışla kripto paraların daha büyük kayıplar yaşamasını sağlayabilirler. Önümüzdeki günlerde Fed üyelerinin son verilerle ilgili yapacağı yorumlar kripto para piyasalarında her iki yönde volatiliteyi artırabilecek güçtedir.
Bitcoin fiyatı 29.952 dolarlık kritik eşiği kalıcı olarak geri alamadığı sürece 28.500 dolara kadar düşüş ihtimali devam edecek.
