ABD bankacılık sistemi daha önce birçok kez krizler yaşadı. Ancak hiçbirinde internet ve özellikle sosyal medya bu denli yaygın değildi. Sosyal medya, küçük olayların yangına döndüğü büyük olayların daha da büyütüldüğü ve eğer kontrol sizdeyse dev fiyaskoların (Biden ekibinin eski yönetime Twitter talimatları vs) unutturulduğu bir yere dönüştü. Bankalarınız iflas riskiyle karşı karşıyayken sosyal medyada FUD’ın büyümesi işinize gelmez.
ABD Bankacılık Krizi Büyüyor
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki büyük bankaların son dönemde çöküşü ve federal müdahaleye duyulan ihtiyaç, çökmekte olan ekonomileri korumanın en etkili yollarını belirlemeye yönelik tartışmaları yeniden alevlendirdi. Bu olayı 2008’deki mali krizle karşılaştıran tanınmış ekonomist Peter Schiff, artan bankacılık düzenlemelerinin kötüleşen mali krize katkıda bulunduğunu tespit etti. Uzmanlar SVB ve diğer bankaların iflas etmesine neden olan şeyin merkez bankası politikaları olduğunu düşünüyor.
2008 krizine dönersek bu finansal kriz konut piyasasındaki çöküşten kaynaklanmıştı. Ancak Schiff krize “çok fazla hükümet düzenlemesinin” neden olduğuna inanıyordu. Schiff, ABD hükümetinin 2008 finansal çöküşünün ardından yeni bankacılık düzenlemeleri getirirken “şu anda yaşananların bir daha asla yaşanmayacağı” sözünü verdiğini vurguladı. Şöyle ekledi:
“Ancak 2008 Finansal krizini yaşamamızın bir nedeni de çok fazla hükümet düzenlemesiydi. Bu yüzden bu kriz daha kötü olacak.”
Yani devam eden bankacılık krizinin çok daha başka bir yere evrileceğini tahmin ediyor. Bu da merkez bankalarının zorunlu olarak genişlemeye gitmesi anlamına gelebilir. Aksi taktirde ABD ekonomisi ve onunla bağlantılı ekonomiler bu çöküşün direkt diğer devletler dolaylı sonuçlarını görecek.
Kripto Paralara Kaçış
Schiff’e Twitter’daki kripto para topluluğu dünya çapında milyonlarca insanın neden Bitcoin‘e güvendiğini sordu. Son 2 yıldır eğer fark ettiyseniz kripto paralar her kritik olayda kendine bir pay çıkarabiliyor. Örneğin Rusya yaptırımından etkilenen insanlar kripto paraları kullanarak paralarını hareket ettirmeye çalıştı. Veya Ukrayna’da bankalara erişim sorunlu olduğu için kripto ile bağış yapıldı. Diğer tarafta bugün insanlar bankaya güvenemediği için birikimleriniz kripto parada saklamayı düşünüyor veya saklamaya başlıyor.
Peki ya geleneksek finans? 2008 yılında bir daha böyle bir kriz yaşamayacağız diyen ABD şimdi çok daha büyüğünü yaşıyor. Üstelik bunu;
- Riskini doğru ayarlayamayan yüzlerce banka
- Bu bankaları yeterince iyi denetleyemeyen düzenleyiciler
- Ve son olarak 40 yılın en hızlı faiz artışını tahvil piyasalarına vereceği zararı hesaplamadan veya umursamadan yapan Fed nedeniyle yaşıyor.
Bu krizi çözmek içinse zor durumdaki bankalarda tutulan tüm mevduatların güvende olduğunu taahhüt ediyor. Peki tüm müşteriler parasını çekmek istediğinde Fed kaç trilyon dolar basacak? Veya bankalara kaç trilyon dolarlık kredi verip bilançosunu şişirecek? Daha 1 haftada bilanço 300 milyar dolar şişti ve şu an muhtemelen zor durumdaki bankalar krediler kullanmaya devam ediyor. Peki artık zamanı gelmedi mi? Kağıttan para artık alev alıyor, birkaç ay sonra bu krizin sonuçlarını daha iyi kestirebiliriz ancak eğer önüne geçilmezse dolar küresel çapta ciddi bir darbe alabilir. Hatta dünyanın para birimi unvanını bile kaybedebilir. Tüm bunlar kripto paraların işine yarayacak gibi görünüyor.
