Son 2 yılda Ethereum büyük değişim, dönüşümlerden geçti ve bu devam edecek. Fiyattan bağımsız olarak gelişimini sürdürüyor. Negatif enflasyona geçiş, fiyatın geleceğini oldukça etkileyecek. Ancak bir bugün ağın performans ve fayda anlamında daha iyiye gitmek için neler yapacağından bahsedeceğiz.
Özet: Ethereum Geçmişi
Ethereum 2.0, Ethereum ağının performansını çeşitli yönlerden geliştirmek için tasarlanmış bir dizi yükseltmedir. Yolculuk, Ethereum’a Proof of Stake (PoS) mutabakat mekanizmasının girişine işaret eden Beacon Chain’in Aralık 2020’de piyasaya sürülmesiyle başladı. Zaman ne kadar hızlı akıyor, ayı piyasasının en şiddetli döneminde herkes Merge heyecanıyla saat sayıyordu. Şimdi milyar dolarlık Ether bu geçişin meyvesi olarak kalıcı biçimde dolaşımdan kaldırıldı.
Aralık 2020’de Beacon Chain’in piyasaya sürülmesinin ardından birçok önemli gelişme oldu. Örneğin Ethereum Improvement Proposal 1559’u (EIP-1559) tanıtan Berlin ve Londra yükseltmeleri oldukça kritikti ve işlem ücretlerinde büyük bir yeniliğe imza atıldı. Altair ve Arrow Glacier yükseltmeleri Beacon Chain’in işlevselliğini daha da geliştirdi.
Bu yükseltmelerin ardından, 2022’de toplu olarak ‘Merge’ olarak bilinen Gray Glacier, Bellatrix ve Paris yükseltmeleri yapıldı. Bu Ethereum‘u Proof of Work’ten (PoW), madenciler yerine ETH stake eden doğrulayıcıların blok üretmekten sorumlu olduğu PoS’a başarıyla geçirdi.
Ethereum’un yol haritasındaki en son güncelleme Nisan 2023’teki Şangay Yükseltmesiydi. EIP-4895’i içeren bu güncelleme, ETH doğrulayıcılarının ağ içinde stake edilmiş ETH’lerinin kilidini açmasına izin verdi. Sonuç olarak, stake edilmiş ETH ve ilgili ödüller erişilebilir hale geldi ve kripto para piyasasında ETH likiditesini önemli ölçüde artırdı.
Ethereum Şangay güncellemesi sırasında, Beacon Chain de bir Capella yükseltmesi aldı ve bu da stake edilmiş ETH’ye sahip doğrulayıcı düğümlerin para çekme anahtarlarını güncelleyerek ve Beacon Chain’in Capella yükseltmesini takiben bu bilgileri yayınlayarak Şangay Yükseltmesine tam olarak hazırlanmalarını sağladı.
Gelecek: Ethereum Ne Olur?
Danksharding, Ethereum 2.0’da yatay veri tabanı ölçeklendirmesine odaklanan üçüncü önemli yükseltme aşamasıdır. Bu geliştirme, Layer-2 rollup’ları tarafından üretilen büyük verilerin yönetilmesi sorumluluğunu dağıtacaktır. Geleneksel parçalama modelinden farklı olarak Danksharding, Ethereum’u daha ölçeklenebilir hale getirmek, veri depolama maliyetlerini azaltmak ve herkesin doğrulayıcı olmasını sağlamak için bloblar arasında dağıtılmış veri örneklemesi kullanacaktır. Bu artan erişilebilirlik, daha fazla ademi merkeziyetçiliğe ve gelişmiş güvenliğe yol açacaktır.
EIP-4844 veya Proto-Danksharding, tam Danksharding’e ulaşmanın ilk adımıdır. Blok boyutunu 2 MB’a kadar artırmak için geçici bir çözümle ağdaki işlem hacmini genişleterek Ethereum’un ölçeklenebilirlik sorunlarını ele almayı, böylece kullanıcılar için gas ücretlerini azaltmayı ve ağı daha verimli hale getirmeyi amaçlamaktadır.
Proto-Danksharding, sorunsuz bir şekilde iletilebilen ve bloklara bağlanabilen geçici veri blobları sunar. Bu bloblar, Ethereum Sanal Makinesine (EVM) erişilemez veriler sağlayarak belirli bir zaman dilimi içinde (bir ila üç ay) otomatik olarak silinmesini sağlar. Bu güncelleme, toplama maliyetlerini önemli ölçüde azaltacak ve nihayetinde son kullanıcılara daha uygun fiyatlı işlem seçenekleri sunacaktır.
Tam Danksharding, Proto-Danksharding’den kaynaklanan rollup ölçeklendirmenin nihai evrimidir. Bu aşama, Proto-Danksharding’de bloklara eklenen blobları 1’den 64’e çıkaracak ve rollup’ların sıkıştırılmış işlem verilerini zahmetsizce depolamaları için devasa bir depolama alanı sağlayacaktır. Bu yükseltme aynı zamanda yüzlerce ayrı rollup için sorunsuz destek sunacak ve saniyede milyonlarca işlemi (tps) Ethereum ağında somut bir gerçeklik haline getirecektir.
Danksharding‘in tam olarak uygulanması birkaç yıl alabilecek olsa da Proto-Danksharding daha erken gelebilir. EIP-4844, üzerinde anlaşmaya varılmış spesifikasyonlar ve istemci tarafında halihazırda uygulanmış prototiplerle olgun bir aşamadadır. Şangay güncellemesinin başarıyla sonuçlanmasının ardından, bu değişiklikler halka açık bir test ağında uygulanabilir. Bazı uzmanlar Ethereum’un 2023’ün sonunda veya 2024’ün başlarında sharding yetenekleri kazanabileceğine inanıyor.
Sonuç
Cryptocom (CRO) uzmanları bu güncellemelerin ağın daha hızlı benimsenmesine yardımcı olacağını düşünüyor. Ethereum’un geleceği, ağı daha ölçeklenebilir, güvenli ve sürdürülebilir hale getirmeyi amaçlayan heyecan verici gelişmeler ve yükseltmelerle dolu. Ethereum 2.0 yol haritası, yaklaşan Danksharding yükseltmeleriyle birlikte, Ethereum ağını geliştiriciler, kullanıcılar ve traderlar için daha cazip hale getirecek.
Token enflasyonunun eksiye düşmesi ve ağ aktifliği arttıkça yakımların katlanmasıyla daha iyi noktaya gelecek olması önemli bir detay. Bu yüzden uzun vadeli yatırımcılar ETH için güzel bir gelecek öngörüyor.
