Herkes bir süredir ABD’li düzenleyici kurumun agresif adımlarını konuşuyor ve birçok tartışma bu konu etrafında dönüyor. Kripto para topluluğu düzenleyici kurumun son yaklaşımına karşı tek ses olup tepkisini gösterdi. Peki bu yeterli mi? Kripto şirketlerini tek ses tepki vermeye iten şey neydi? Özetle SEC ne yapmaya çalışıyor ve bundan sonra ne olacak?
SEC Kripto Para Davası
Tüm bu soruların bir cevabı var. Ve cevap burada. Hadi başlayalım. Kripto para endüstrisini “vahşi batı” olarak gören SEC artık kolları sıvadı ve işin içinde girdi. Kuralsızlığın getirdiği geniş özgürlük alanları daraltılıyor ve gri alanlar temizleniyor. SEC, son haftalarda kuralları çiğnediğini düşündüğü kripto girişimlerine karşı harekete geçti. En önemli hareketlerden biri SEC’in felaketle sonuçlanan “Gemini Earn” programını kayıtsız menkul kıymet teklifi olmakla suçlamasının ardından başlattığı davaydı. Winklevoss ikizleri SEC ile karşı karşıya geldi.
Ardından dünyanın üçüncü büyük kripto borsası Kraken, geçen hafta SEC’e 30 milyon dolarlık bir ödeme yaptı ve yatırımcıların stake hizmetlerine erişimi durduruldu. Elbette bu durum ABD vatandaşları için geçerliydi. Ve bu hafta, kripto firması Paxos, New York Finansal Hizmetler Departmanı (NYDFS) tarafından, SEC’in kayıtsız menkul kıymet satışı nedeniyle açmayı planladığı davanın ardından Binance markalı stablecoin’ini basmayı durdurmaya zorlandı. Bu önceki stake davalarından biraz farklıydı.
SEC Şimdi Neden Bunu Yapıyor?
Peki SEC neden bu denli agresif şekilde harekete geçmeye başladı. Daha doğrusu neden şimdi başladı? Kasım ayında FTX’in çökmesi ve milyarlarca dolarlık müşteri mevduatının adeta yanması, Genesis ve Gemini borsası arasındaki kavga, daha da ötesinde devasa kripto endüstrisinin 2022 yılında birbirini boğmaya çalışması. Kripto şirketleri birbirleriyle sıkı biçimde ticari açıdan bağlıydı, LUNA’nın çöküşü bazı hedge fonları batırdı ve onlar da diğerlerini suyun altına çekip boğdu. Ardından diğerleri diğerlerini ve zincirleme bir iflas dalgası. Geçmiş yıllarda birçok borsanın hack, dolandırıcılık gibi sebeplerden kullanıcılarını mağdur ettiğini gördük. Ancak 2022 yılı son derece farklıydı. Bu dönem “kripto borç veren” şirketlerinin hep birlikte diz çöktükleri bir zaman dilimiydi.
2022 yılının ardından SEC’in harekete geçmesinin sebebi budur. Nitekim SEC Başkanı Gensler kripto boğasının zirvesinde de farklı düşünmüyordu. Ekim 2021’de SEC Başkanı Gary Gensler kripto sektöründen “Vahşi Batı” olarak bahsetti. Ortaya çıkan kanıtlar, stake etme gibi programların, kripto firmalarının tüketici fonlarını kullanarak varlıklarının değerini şişirmeleri için bir araç haline geldiğini gösteriyor. En azından bu süreci istismar edenler büyük bir kalabalığı oluşturduğu için öyle düşünülüyor. Bu gayet normal. O halde ilk iş stake hizmetleri olacaktı ve öyle de oldu.
Şu anda iflas etmiş olan kripto devi Celsius hakkında yapılan bir soruşturmada, şirketin yatırımcılara yüksek getiri sağlamak amacıyla kendi tokeni CEL Tokenin değerinin şişirmek için müşteri varlıklarını kullandığı ortaya çıktı.
Kayıtsız Menkul Kıymet Nedir?
Menkul kıymet, en basit tanımıyla, kâr amacıyla alınıp satılan bir finansal araçtır. Hisse senetleri, borç ve türevler gibi yatırım sözleşmelerinin temelini oluştururlar. SEC, bir varlığın menkul kıymet olarak sınıflandırılıp sınıflandırılamayacağını belirlemek için Howey Testine işaret eder. Bu testin, bir menkul kıymet olarak belirlenebilmesi için hepsinin geçilmesi gereken dört ayağı vardır.
- Başkalarının çabalarından elde edilecek bir kâr beklentisi
- Ortak bir girişim
- Para yatırma
Yani “başkalarının çabalarından elde edilecek bir kar beklentisiyle ortak bir girişime para yatırıyorsanız” aldığınız şey menkul kıymettir. Kripto paraların çoğuna ne kadar da benziyor değil mi? Peki Bitcoin menkul kıymet mi? Değil çünkü onu geliştirip pazarlamasını yapacak kişiler yok ve bu kişiler olsa bile BTC’nin değerini belirleyen şey taleptir. O halde Bitcoin’in bir nevi emtia olduğunu söyleyebiliriz. Peki ya aldığımız diğer tokenler? X Vakfının yönettiği Y tokeni eğer ağ daha verimli hale gelirse yatırımcısına para kazandıracak. Bu tanıma uymayan çok az altcoin var.
ABD’de bir varlığın menkul kıymet olarak kabul edilmesi halinde SEC‘e kaydedilmesi gerekmektedir. Örneğin, borsada yeni listelenen bir hisse senedinin ilk halka arzı (IPO), yeni tescil edilmiş menkul kıymetlerinin ilk arzını temsil eder.
Peki ama bugün piyasada olan tüm tokenlerin zaten ilk halka arzları yapıldı? O halde kayıtsız menkul kıymet ihraç ettikleri için SEC’in gazabına uğrayacaklar. Evet eğer SEC top yekun bir savaş başlatırsa öyle olacak.
Kayıtsız menkul kıymetler çeşitli dolandırıcılıklara konu olmuştur ve SEC, bunların ayırt edici özelliklerinin risksiz yüksek getiri vaadi, agresif satış taktikleri ve niteliksiz yatırım uzmanları tarafından desteklendiğini belirtmektedir. Bu nedenle kullanımları sınırlıdır. Yalnızca net varlığı 1 milyon dolardan fazla olan veya yıllık geliri 200.000 doları aşan kişiler olarak tanımlanan akredite yatırımcılar, kayıtsız menkul kıymet alım/satımı yapabilir ve esasen bu sınıflandırma çoğu bireysel yatırımcıyı dışarı atar. Bu eşik, finansal gelişmişliğin bir göstergesi olarak görülüyor ve uygun yatırımcılar için potansiyel kayıplara karşı bir tampon görevi görüyor.
Kafalar Neden Karışık?
Dijital bir varlığın, yazılımın altın gibi bir emtia mı yoksa ETF gibi bir menkul kıymet mi olduğu uzun zamandır tartışılıyor. Gensler, çoğu kripto para biriminin bir menkul kıymetin yasal tanımını karşıladığını ve SEC’e kayıtlı olması gerektiğini savunuyor. Kripto sektörünün evrimi, stake ve ICO süreçleri SEC’e bir baskı uygulamak için cephane veriyor. Baskı, ister bir blockchain için kriptolarını stake etmek için isterse de sırasıyla Kraken ve Gemini’nin Earn programında olduğu gibi garantili bir yüzde getiri ile kriptolarını ödünç vermek için olsun, müşterilere getiri vaat eden firmalara odaklanmaktadır.
Kripto meraklıları, varlığın başkalarının çabasıyla değer üretmediği için bir menkul kıymet veya yatırım sözleşmesini belirlemek için Howey testinin dört çatalını da geçmediğini iddia etme eğilimindedir. Coinbase’in baş hukuk sorumlusu Paul Grewal da staking‘in bir menkul kıymet olduğu fikrini reddetti. Bir notta, stake etmenin Howey Testinin sadece dördüncü değer yaratma ayağını değil, dört ayağını da başarısızlığa uğrattığını savundu.
“Menkul kıymetler yasasını stake etme gibi bir sürecin üzerine bindirmeye çalışmak tüketicilere hiç yardımcı olmuyor. Bunun yerine, gereksiz yere agresif zorunluluklar ABD’li tüketicilerin ABD’deki temel kripto hizmetlerine erişimini engelleyecek ve kullanıcıları offshore, düzenlenmemiş platformlara itecektir.”
Peki Sonuç Ne?
Brian Armstrong‘dan Anthony Scaramucci’ye kadar kripto endüstrisinin önde gelenleri tüm bu sebeplerden olayı SEC’in Kraken’e son hamlesini bir savaş olarak nitelendirdi. Kripto firmaları ve SEC, bir emsal oluşturmak için çeşitli davaların sonucunu beklemek zorunda kalacak. Sonuç, kripto firmalarının teklifleri ve varlıkları menkul kıymet olarak kaydettirmek zorunda kalması anlamına gelebilir. Öte yandan davalar sonuçlanmadan SEC bile %100 haklı olduğunu ispat edemeyecek. Biz bunu nereden biliyoruz? Elbette Ripple davasından, eğer SEC’in elindeki argümanlar onu mevcut yasalar çerçevesinde %100 haklı çıkarabilseydi sürecin bu kadar uzamaması ve dava hakimin düzenleyici kurumu kıvraklıkla suçlamaması gerekirdi. Evet bu kesinlikle oldu, aylar önce Ripple davasının hakimi, SEC’in işine geldiği şekilde bazı eski söylemlerini reddedip yeni argümanlar ortaya atmasından rahatsızlığını dile getirdi.
Tamam davalar sonuçlanacak ve belli kazanımlar, kayıplar kripto endüstrisinin sırtına yüklenecek. Mesela ikincil piyasalardaki token satışları son mahkeme kararına göre menkul kıymet olarak sınıflandırılmayacak. Neden? Çünkü haftalar önce LBRY Token ekibi bu konuda mahkeme salonunda bir zafer ilan etti. O halde XRP Coin ve diğerleri menkul kıymet olarak sınıflandırılsa bile borsalarda satışı devam edebilecek.
Davalar SEC’in saçma duruşunu da değiştirecek. Durum aslında şu, SEC parmak sallayarak gelip bize kaydolun diyor. Hatta aşamalı şekilde gidelim.
- SEC: Gelin bize kaydolun
- Kripto Para Şirketi: Peki geliyorum
- SEC: Hayır seni menkul kıymet olarak kaydetmiyorum
- Kripto Para Şirketi: Ben çağrına cevap vererek kaydolmaya geldim
- SEC: Hayır, kayıt için uygun değilsin
- Kripto Para Şirketi: O halde uygun hale gelmem için bana rehberlik et
- SEC: Biz Apple ile sizi aynı yasalara tabi tutmak zorundayız, size ayrımcılık yapamayız.
- Kripto Para Şirket: O halde nasıl yasal hale geleceğim?
- SEC: Son çağrımızı yapıyoruz (2022 sonu Gensler’in Yahoo röportajı) kaydolmayanlar bedelini ödeyecek.
Anlamsız değil mi? Fakat durum bu var SEC’in kripto endüstrisine savaş açtığı söylemi duruma tam olarak uyuyor. SEC kripto şirketlerine savaş açtı ancak bu tutumu yasaların %100 onu desteklemediği ortama düzenleyici kuruma büyük bir mağlubiyet getirebilir.
Sonuç olarak kripto paralar regüle edilecek. Meşrulaşacak, kötü oyuncular yeni yasal sınırlar nedeniyle iflas edecek ve o günlerde gelene kadar bu kaos devam edecek? Umarım makalenin başındaki sorularınıza cevap olmuştur.
