Telegram, Forbes dahil birçok medya kuruluşu tarafından “kripto para dünyasının en çok tercih ettiği mesajlaşma uygulaması” olarak tanımlanıyor. Ayrıca Blockchain tabanlı projelerin %84’ünden fazlasının bir Telegram topluluğu var.
Bunların yanında Telegram’ın Rus güvenlik kurumlarına şifreleme anahtarlarını vermeyi reddetmesi üzerine yaklaşık 48 saattir Telegram Rusya’da yasak. Ancak Telegram’ın engellenmesi Rusya’daki yasaklı kaynaklara erişimi sınırlamakla görevli İletişim, Bilgi Teknolojisi ve Kitle İletişiminin Denetiminden Sorumlu Federal Hizmetler (Roskomnadzor) için kolay olmayacak gibi görünüyor. Roskomnadzor, Telegram’a ulaşılmasını engellemek için Amazon ve Google bulut depolama alanına sahip yaklaşık 20 IP adresini engellediği için Rus web siteleri ve devlet kurumları sıkıntı yaşarken Rusya’daki Telegram kullanıcıları mesajlaşma servisine erişimde nerdeyse hiç zorluk çekmiyor.
Zaten Telegram’ın CEO’su Pavel Durov da yasağın başlamasından beri kullanıcı sayılarında önemli bir değişiklik görmediklerini belirtiyor. Uygulama teknolojik olarak engellemelere hazır olduğu için birçok kullanıcı yasağı hissetmedi bile. Yasağa takılan kullanıcılar ise VPN hizmetlerini kullanarak rahatlıkla uygulamaya ulaşıyor. Durov, Rus’ların yasağı atlatabilmesi için “dijital direniş” çağrısında bulunurken, VPN hizmeti veren şirketlere ve bireylere de milyonlarca Bitcoin bağışında bulunacağını söylüyor.
Telegram Lansmanı, Kurucuları ve Kullanıcıları
Telegram, 2013 yılında Rus kardeşler Nikolai ve Pavel Durov tarafından kuruldu. Durov kardeşlerin Telegram’dan önceki uygulaması olan VKontakte, Rus hükümetinin, kullanıcıların mahremiyetine ve konuşma özgürlüğüne müdahale etmesi üzerine kurucuları tarafından satılmıştı.
2016 Şubat ayına gelindiğinde Telegram’ın 100 milyon aylık aktifi kullanıcısı oluşmuştu. Son zamanlarda ise bu sayının 200 milyona ulaştığı düşünülüyor.
Tokenmarket verilerine ve Telegram’ın ICO belgelerine göre, Telegram, diğer mesajlaşma uygulamalarından çok daha fazla ICO grubuna sahip. Bazı projeler 50.000 takipçi sınırına ulaşıyor ve ikinci bir grup oluşturuluyor. Kripto para projelerinin Telegram kullanıcı sayısı ve topluluğun büyüme oranı yatırımcılar tarafından başarı ölçütü olarak kullanılıyor.
Telegram’ın ICO belgesinde Telegram Açık Ağı (TON)’nın yalnızca “Açık Ağ” için bir fırlatma rampası olduğu, 2021 yılında projenin “Telegram” adına ihtiyacının kalmayacağı, “2021 yılına kadar ilk TON vizyonu ve mimarisi hayat geçmiş olacak. TON daha sonra ‘Telegram’ adını bırakacak ve ‘Açık Ağ’ olarak yoluna devam edecek.” sözleriyle belirtiliyor.
Telegram’ın ICO Hedefleri, Fonlama Kontrolü ve Değerinin Yükselişi
Telegram belgelerinde, Blockchain teknolojisinin ve kripto para birimlerinin benimsenmesi önündeki engelleri şu şekilde sıralıyor:
- Ölçeklenebilirlik
- Ortalama bir kullanıcı için karmaşık olması
- Kripto para birimleri ile satın alınabilen mal ve hizmetlerin ulaşılabilirliği
Telegram, 2018 yılında kripto para kullanılmasına izin verecek herhangi bir Blockchain platformu bulamayınca bu platformu kendisi geliştirmeye karar verdi. Şimdiye kadar ise her iki turda da yatırımcı sayısı 100’ün altında olmasına rağmen 1.7 milyar dolar değerinde iki ICO gerçekleştirdi. Bu rakamlara bakıldığında eğer Telegram üçüncü bir ICO başlatırsa 2.6 milyar dolar gibi rekor bir rakama imza atabilir.
Bunun yanında kripto para alanındaki bazı önemli yatırımcılar da hiçbir zaman bu projeye yatırım yapmayacaklarını açıkladılar.
TON ve Diğerleri
Bugüne kadar ki en büyük ICO’lara 257 milyon dolar ile Filecoin, 232 milyon dolar ile Tezos ve 145 milyon dolar ile Polkadot gösterilebilir.
Belgelere göre Ton kendisini “5. Nesil” Blockchain olarak tanımlıyor. Bu ICO ile Telegram’ın planı sadece daha iyi bir uygulama oluşturmak değil aynı zamanda Polkadot’a benzer bir Blockchain platformu oluşturmak.
Baskı Altında
Şu anda Dubai’de bulunan Telegram ekibi, Rusya Federal Güvenlik Hizmetleri’nin şifreleme anahtarlarını teslim etme emirlerine uymadığı için baskı altında.
Geçmişte Telegram kurucuları, yine Rus hükümetinin baskıları yüzünden ilk şirketlerini satmak zorunda kalmışlardı. Bu yüzden bugün görülen dava Durov kardeşler için ayrı bir öneme sahip. Ayrıca Telegram’ın kullanıcılarına sunduğu başlıca hizmet gizlilik ve güvenlik. Yani Telegram şifreleme anahtarlarını Rusya’ya verirse kullanıcıların bilgileri ve konuşmaları bundan sonra ele geçirilebilir olacak. Telegram da bu sebeple Rus hükümetini kararını temyize taşıdı.
Bunların yanında Rusya, Telegram’dan şifrelenmiş mesajlara erişim talep eden tek devlet de değil. İran da son zamanlarda Telegram’dan bilgiler istedi ve birkaç kanalın engellenmesini talep etti.
Rusya’da Telegram Hala Çalışırken Nasıl Düzinelerce Rus Sitesi Çöküyor?
Rus Mahkemesi Telegram’la anlaşmazlığa düşünce 13 Nisan’da Telegram’a erişimi engelleme kararı aldı ve karar 16 Nisan’da uygulanmaya başladı. Ama belli ki yasak Rusya’nın beklediği gibi sorunsuz ilerlemiyor.
Roskomnadzor, 16 Nisan’dan beri Amazon, Google ve DigitalOcean bulut depolama alanlarına ait 18 IP adresini engelledi. Telegram bu IP değişikliklerini kendi teknolojisi ile aşarken Sbrebank, VTB, MasterCard, Spotify gibi birçok ‘masum’ websitesi bu değişikliklerden etkilendi. Hatta Roskomnadzor’un kendi websitesi bile bu değişikliğe bağlı kesintiler yaşadı. En az 100 şirket değişikliğin sebep olduğu kayıpları için yasal destek talebinde bulundu.
Telegram’ın kurucusu ise konuyla ilgili resmi Telegram hesabından şunları söyledi;
Yasağa rağmen VPN’leri ve proxy’leri kullanan Ruslar sayesinde kullanıcı sayımızda ciddi bir düşüş yaşamadık. Ayrıca kullanıcılarımıza ulaşabilmek için kullandığımız üçüncü taraf bulut hizmetlerine de güveniyoruz. Rusya ve diğer ülkelerdeki internet özgürlüğünü desteklemek için Proxy ve VPN kullanan kişilere ve şirketlere Bitcoin bağışı yapmaya başladık. Bu yıl yaptığım bağışlar için çok mutluyum ve umarım bunu takip eden başkaları da olur. Dijital Direniş’i, dijital özgürlükler ve küresel ilerleme için merkezi olmayan bir hareket olarak nitelendiriyorum.
Engel Nasıl Aşılacak?
Engeli aşmanın birkaç farklı yolu var:
Proxie
Proxy’ler IP adreslerini gizleyerek kullanıcılara anonimlik sağlayan ilk seçenektir. Ancak verileri İnternet Servis Sağlayıcılarından (ISS) şifreleyerek koruyamazlar.
VPN
VPN’ler veri korumasını İnternet Servis Sağlayıcıları’ndan kullanıcılara sunarlar. Ancak geleneksel VPN’lerle ilgili olası sorun, merkezi olmalarıdır. Yani istenirse bilgiler hükümetlere ya da mahkemelere verilebilir.
dVPN
Merkezsiz VPN’lerdir. Bu VPN’ler Blockchain teknolojisini kullanırlar ve ünlü yatırımcılar tarafından desteklenirler.
Rusya ve İran, Telegramı yasaklamaya çalışırken merkezi olmayan VPN’leri kullanamaya başlayan kullanıcıların güçlü direnişiyle karşılaşabilirler. Ayrıca Telegram’ın ICO’lardan elde ettiği kazançlar, hizmetlerini iyileştirmek ve yasaklara karşı koymak için uygulamaya büyük destek dağlıyor.
Dijital Direniş
Telegram kullanıcılarıın gizliliğini ve güvenliğini sağlayan bir uygulama olarak hem kripto para topluluğunda hem de bunun daha ötesinde kilit rol üstleniyor. Rusya, Telegram kullanıcılarının yalnızca %7’sini oluştursa da bu durum Durov için önemli. Çünkü Rusya hem Durov’un kendi ülkesi hem de Durov için ifade özgürlüğü çok önemli.
Daha önce Telegram’ın güvenlik modelini eleştiren Edward Snowden bile Telegramın dijital direnişini destekliyor.
