Bitcoin fiyatının üst seviyelere çıktığı 2010’dan beri Bitcoin ve kripto paraların fiyatının artacağına dair çokça haber yapılıyor. Bitcoin’in aslında öldüğü, bittiği, çöktüğü, balon olduğu ve patladığı ile ilgili de bir o kadar haber yapılmıştır.
Bu haberlerin nedeni pek bilinmez. Aynı futbol gibi herkesin bilgi sahibi olduğunu düşündüğü bir konu olan ekonomi ve ekonomi içerisinde yeni gelişen kripto değerler hakkında konuşmak günümüz finans sektörü üst düzey yöneticilerinin sporu haline geldi diyebiliriz.
Konvansiyonel ekonominin uzmanları halen Bitcoin’i tam olarak anlamadıkları için yorumsuz durmaya veya yorum yapacaklarsa da olabildiğince olumsuz yorum yapmaya gayret gösteriyorlar. Bunun nedeni çok basit: Yenilik onların konfor alanını bozacak. Bilmedikleri bir alana girmek ve konfor alanlarından çıkmak yerine o alanı kötüleyip, görmezden gelmek şu anda izleyebilecekleri en iyi politika. Hiç tarzım olmasa da bunu yapanları anlayabiliyorum.
Her zaman verdiğim örnek: iPhone’la pik yapan akıllı telefon furyasını telefon pazarında hiç ürünü olmadan yola çıkarak ve dünyanın telefon algısını baştan sona değiştirerek başlatan şirket Apple’dan başkası değil. Zamanında satış rekorları kıran Nokia, Ericson, Motorola ve Acer gibi firmalar pazardan silinirken, Apple ve Apple’ın aslında fason üreticisi olarak üretime başlayan ama sonrasında kendi telefonunu geliştiren Samsung ve onların benzerleri piyasayı doldurdular. Bu değişim gerçekleşirken telefonlarını küçültmeye odaklanmış diğer firmalar düğmesine basılamayacak kadar küçük telefon yapmaya çalışırken, kullanıcı dostu, sade ve basit iPhone yüzünden oyun dışı kaldılar. Örneğin iPhone ilk çıktığında diğer firmaların reklam politikası iPhone’un büyük olduğu ve bu nedenle ergonomik olmadığı yönündeydi. Hatta iPhone buna cevap olarak bir reklam filmi yayınlamıştı. Sonuçta yeni teknolojiyi anlamayan ve kendilerini adapte edemeyen firmalar piyasadan silinirken, yeni firmalar doğdu. Bu değişimi muhtemelen önümüzdeki dönemde Tesla ile başlayan elektrikli arabalarda da görebiliriz.
Bu sektörde çalışan birey ve şirketlerin zamanla iş körü olması, yeniliğe açık olmaması ve konfor alanını bozmak istememesini, aslında Bitcoin hakkında sürekli ve kasıtlı olarak finans sektörünün üst düzey yöneticileri tarafından çıkan haberlerin esas nedeni olarak gösterebiliriz. Bitcoin ve kripto değerlerin finans sektörüne getirebileceği faydaları anlamaya çalışmak ve bu faydalar ile müşterilere çözüm üretmek gibi yenilikçi, bir yandan da zor bir yaklaşımı benimsemek yerine bu yoldan gitmek sektör yöneticilerinin kalan kariyer yıllarını daha sakin ve konfor alanında geçirmelerini sağlayabilir. Ancak eminim ki genç sektör çalışanları finans sektöründe önümüzdeki yıllarda önü alınamaz bir değişim rüzgarı estireceklerdir.
Kripto para piyasalarına dair yorum yapanlar, bu alanda çalışanlar, yeni girişimler başlatanlar belki de konvansiyonel ekonomi uzmanları değil de benim gibi tıp doktoru, Onur Atam gibi avukat, Levent Kurt gibi bilgi yöneticisi, Can Soysal gibi fizikçilerdir. Yani temel disiplini ekonomi veya iktisat olanlar değil de yeniliği keşfedip, kabullenip, üzerine giden kişiler diyebiliriz.
Gelelim patlamayan balon Bitcoin haberlerine. 99Bitcoins tarafından günlük olarak tutulan Bitcoin öldü haberlerinin sayısı her geçen gün artmakta.
- 2010 Yılında 1 Kez Öldü,
- 2011 Yılında 6 Kez Öldü,
- 2012 Yılında 1 Kez Öldü,
- 2013 Yılında 16 Kez Öldü,
- 2014 Yılında 29 Kez Öldü,
- 2015 Yılında 39 Kez Öldü,
- 2016 Yılında 28 Kez Öldü,
- 2017 Yılında 124 Kez Öldü,
- 2018 Yılında 93 Kez Öldü,
- 2019 Yılında 40 Kez Öldü.
Bitcoin’in bir balon olduğuna yönelik ilk haber 2010 yılında Bitcoin fiyatı ilk kez 1$ civarına geldiğinde çıkmış gibi görünüyor. Ondan sonraki yıllarda Bitcoin fiyatı yükseldikçe ve her yükseliş sonrası bir geri çekilme yaşandığında benzer bir şekilde olumsuz haber sayısı artmış diyebiliriz.
Örneğin 2018 yılında sadece ilk 4 ayda 54 olumsuz haber yayınlanmış. Bu açıdan bakılırsa 2018 sonuna geldiğimizde 150-160 “Bitcoin balondur” haberi görmeyi bekleyebiliriz.
Grafik olarak görmek gerekirse,
Bitcoin fiyat grafiğini bu grafik ile değerlendirdiğimizde, fiyat düşüşlerinin sonrasında bu haberlerin arttığını görüyoruz.
Bu bağlantı aslında çok doğal. Çünkü fiyatlar düşerken balon patladı, herkes satsın, işte biz haklıyız demekten kolay bir yaklaşım olamaz. Ancak bu tür yorumlara Bitcoin hep daha çok yükselerek cevap vermiştir.
Bitcoin fiyatı ne olur, nereye gider gibi soruların cevabını daha önceki yazılarımızda yaptığımız analizlerde sizlerle paylaşmıştık. Muhtemelen yaygınlığı ve kullanılırlığı arttıkça fiyatının yukarı gidişi hızlanacak ve fiyat elbet bir gün dengeye ulaşacaktır. Ancak o zamana kadar her düşüş yaşandığında benzer haberleri görmeye devam edeceğiz. Bu nedenle bu tip haberlere dikkat kesilip, panik satışlar yapmak yerine Bitcoin ve kripto paralara güvenmeye devam etmekte fayda var. Elbette kaybetmeyi göze alabileceğiniz rakamlarla yatırım ve iyi bir risk/fayda analizi yapmalısınız.
Daha önceki yazılarımızda belirttiğimiz gibi Bitcoin ve kripto paralar yatırımcıların portföyünde risk algısına bağlı olarak %5-10 civarında yer kaplayabilir. Elbette daha fazla risk seven yatırımcılar daha fazla oranlarda yatırım da yapabilir. Ancak yatırım yapılırken hep gözü açık ve dikkatli olmakta fayda var.
Bitcoin ve kripto paralarla kalın, gelecek yeni başlıyor..
