Finansal pazarda yatırım yapmak duygusal olabiliyor ve Bitcoin de bundan çok farklı değil.
Yatırım söz konusu olduğunda insanların duyguları iki uç noktada gidip gelebiliyor: Korku ve hırs. Bu iki duygunun dengesi ve hareketi borsa psikolojik döngüsünü yaratıyor. Yıllarca yatırımcılar borsa psikoloji döngüsünü inceledi “Wall Street Cheat Sheet” adı verilen grafik ortaya çıktı:
Grafiği Osman Gazi Yıldız çevirmiş.
Yukarıda görüldüğü gibi pazar döngüsünün tepe noktası “mutluluktan uçma” evresi ve finansal olarak riskin en büyük olduğu süreç. Bu noktada yatırımcılar herhangi bir şeyin ters gidebileceğini düşünmez ve bu esnada birçok yeni yatırımcı büyük kazanç umuduyla piyasaya girer. Daha önce görülmemiş yüksek fiyatlara ulaşılır ve en nihayetinde hüsranla karşılaşılır.
Kripto para piyasası 2017’nin son çeyreğinde mutluluktan uçtu ve 6 bin dolardan 20 bin dolara kadar ulaştı, bununla birlikte 7 hafta süren vadeli işlemler spekülasyonu çoğu kurumun ya da bireyin kripto para almasına sebep oldu.
Bitcoin ile birlikte bütün altcoin’ler ocak ayının ilk haftasında en yüksek fiyatlarına ulaştı, bazıları BTC’nin 50 bin dolara ulaşabileceğinden emindi. Oluşan balon o zamanlar en büyük talep kaynağı olan Çin ve Güney Kore’nin yeni düzenlemeleriyle inmeye başladı.
O zamandan bu yana Bitcoin’in memnuniyet, kaygılanma ve inkar evrelerinden geçtiğini söyleyebiliriz. İnkar evresinin BTC’nin 6 bin doları 5 ay boyunca savunması olarak gösterebiliriz. Bu dönemde piyasada toparlanma umutları bulunuyordu, birçok yorumcu yıl sonunda BTC’nin daha iyi noktalarda olacağını dile getiriyordu.
Umutlar 14 Kasım’da BTC’nin 6 bin doların altına dalmasıyla kırılmaya başladı ve piyasa panik evresine girdi, yatırımcılar dip noktasını görmeksizin piyasadan çıkmaya başladı. Bitcoin 6 bin noktasından neredeyse yarı yarıya değer kaybetti. Daha önemlisi kasım ayındaki işlem hacmi aydan aya bakıldığında %30 yükseldi.
Zararına satışlar genellik tek bir büyük satış halinde oluyor, kısa sürede ve satış hacminin bir anda artmasıyla gerçekleşiyor. Bu yüzden Bitcoin’in halen panik evresinde olduğu söylenebilir, eğer 3 bin dolar psikolojik desteği kırılırsa “zararına satış” evresinin o anda gerçekleştiğini söyleyebiliriz. Ek olarka zararına satışın uzun süren yatay bir hareket olduğu görülüyor.
Yukarıdaki grafikte yok ama zararına satış evresinden sonra “öfke” evresi başlıyor. Bu noktada yatırımcılar kaybettikleri değerler için bir neden arıyorlar. Öfkenin ardından depresyon evresinde değere dair tüm umutlar yitmiş oluyor. Hatta yatırımcılar yukarı yönlü bir hareketlenme olsa dahi bir rallinin gelebileceğine ya da sürdürülebileceğine inanmıyorlar.
Depresyon evresi her ne kadar yakalanması zor olsa da finansal fırsat olarak en üst noktalardan biri sayılabilir. Bütün satanlar piyasadan çıkmışken fiyat toparlanması artık başlayabilir ve bir süre sonra rallinin başlaması yeni bir döngünün oluşmasını sağlayabilir.
Milyarder Warren Buffett hiçbir zaman Bitcoin almayacağını ifade etti ama şöyle ünlü bir lafı var:
Başkaları hırslıyken korkun, başkaları korkarken hırslı olun.
