Ana akım medya kripto paralar ve onun alt başlıklarına artık daha yoğun ilgi gösteriyor. Son örnek ise meşhur TIME dergisinden. Geçtiğimiz yılın son çeyreğinde Facebook’un META olarak yeniden markalaşmasıyla gündem olan metaverse artık herkesin dilinde. Konu sadece SAND, MANA gibi metaverse odaklı kripto paralara sağladığı faydanın ötesine geçti.
Metaverse
2021 yılında Amerika’daki düzenleyici dosyalamalarda metaverse kelimesi 260 kez geçmişti. 2022 yılında bu rakam 1.100’e ulaştı. Önceki yirmi yıl mı? Toplamda bir düzineden az. Giderek her şirket yöneticisinin metaverse’den bahsetme ihtiyacı duyduğunu görüyoruz. Çok azı ne olduğunu veya tam olarak ne inşa edeceklerini açıklıyor gibi görünüyor. Yönetici sınıfı ayrıca, sanal gerçeklik başlıkları, blockchainler, kriptonun kritikliği ve bunun şimdi burada mı, yakında mı yoksa on yıllar sonra mı olacağı da dahil olmak üzere bu yeni platformun temel yönleri üzerinde anlaşamıyor gibi görünüyor.
Amazon, Apple, Google, Microsoft, Nvidia, Tencent ve Facebook bu alanda yoğun çalışmalarını devam ettiriyor. Şirket içinde yeniden organize oluyorlar, iş tanımlarını yeniden yazıyorlar, ürün tekliflerini yeniden yapılandırıyorlar ve milyarlarca dolarlık ürün lansmanlarına hazırlanıyorlar.
Ocak ayında Microsoft, oyun devi Activision Blizzard’ı 75 milyar dolar ödeyerek satın aldı. Metaverse için temelleri oluşturmayı hedefleyen teknoloji devi bu alanda ciddi potansiyel görüyor. Bu alanda çalışma yapan ortalama şirketlerin büyük çoğunluğu metaverse alanını bir reklam kanalı olarak görüyor. Bu alanda çalışmalar yapmak veya en azından sanal bir ofis açmak şirketlerin reklam ve gövde gösterisi alanına dönüştü.
Metaverse Geleceği
Bugün bildiğimiz şekliyle internet, neredeyse her ülkeyi, 40.000 ağı, milyonlarca uygulamayı, yüz milyondan fazla sunucuyu, neredeyse 2 milyar web sitesini ve on milyarlarca cihazı kapsar. Dünya ekonomisinin %20’si ise dijital tarafta temsil ediliyor. İnternet esnek, geniş kapsamlı ve güçlü olmasına rağmen, özellikle 3 boyutlu görüntüleme söz konusu olduğunda, çok sayıda katılımcıyı içeren canlı ve etkileşimli deneyimler için oluşturulmamıştır. Aksine, internet öncelikle bir statik dosyanın (e-posta veya elektronik tablo gibi) kopyalanıp bir cihazdan diğerine gönderilebileceği, böylece bağımsız ve eşzamansız olarak gözden geçirilebileceği veya değiştirilebileceği şekilde tasarlanmıştır.
Metaverse ise bu iki boyutlu dünyada büyük bir devrime hazırlanıyor. Artık internet 3 boyutlu günlerine hazırlanıyor. Yapay zeka ve sanal gerçeklik hayatımızda yıllardır var. Ancak bu iki alanın blockchain ile birleşimi kullanıcıları çok daha başka bir deneyime hazırlıyor.
2021’de Johns Hopkins’teki beyin cerrahları, artırılmış gerçeklik kulaklığı kullanarak hastanenin ilk canlı hasta ameliyatını gerçekleştirdi ve böylece cerraha hastanın iç anatomisinin etkileşimli bir görüntüsünü sağladı. Ameliyatı gerçekleştiren ve hastanenin Spinal Füzyon Laboratuvarı’nı yöneten Dr. Timothy Witham, bunu GPS’e benzetti.
İnternet elbette bir devrimdir. Ancak akıllı telefonlarla hayatımıza giren mobil internet çok kısa süre içinde burayı bambaşka bir şeye dönüştürdü. Bundan 20 yıl önce bugünkü telefonlara benzer şeyler yoktu. Her gün insanlar Instagram, Facebook, Twitter ve YouTube gibi platformlarda saatlerini harcamıyordu. Teknoloji artık çok daha hızlı ve katlanarak gelişiyor. Bundan birkaç yıl sonra artık daha gelişmiş VR gözlükler hatta giysiler normalleşecek. İnsanların tamamı en gelişmiş donanımlara sahip olmayacak ancak bugün ortalama her akıllı telefon nasıl Web2’ye erişebiliyorsa (Facebook, Twitter vs) benzer şekilde metaverse için de aynı şeyi göreceğiz.
Metaverse Pazarı
Citi ve KPMG’ye göre, metaverse 2030 yılına kadar yılda 13 trilyon dolar gelir elde edebilir. Morgan Stanley, Goldman Sachs’ın 2.5 ila 12,5 trilyon dolarlık küresel projeksiyonuna benzer şekilde hem ABD’de hem de Çin’de 8 trilyon dolarlık bir tahminde bulundu.
McKinsey dünya çapında 5 trilyon dolar tahmin ediyor. Yılın çoğu için dünyanın en büyük on halka açık şirketinden biri olarak gösterilen Nvidia‘nın kurucusu ve CEO’su Jensen Huang, metaverse GSYİH’sinin sonunda “fiziksel dünyanın” GSYİH’sini aşacağına inanıyor.
Tıpkı 1990’larda ve 2000’lerde internetin olduğu gibi, gelecekle ilgili pek çok şey belirsiz. Ancak geçmiş bize gelecekle alakalı fikirler veriyor. Gelecekte metaverse pazarının nasıl bir şeye evirileceğini geçmişe bakarak anlayabiliriz.
