Bitcoin ve diğer kripto paraların fiyatı, büyük bir kripto para kredi platformunun etkin bir şekilde başarısız olması ve “aşırı piyasa koşulları” nedeniyle platformda tüm para çekme işlemlerini durdurmasının ardından geçtiğimiz hafta sonundan bu yana sert düştü. Kripto para piyasasının bir ayağının kaymasına neden olan bu son yüksek profilli çöküş, on milyarlarca dolarlık yatırımcı varlığının buharlaşmasına ve serbest dolaşım endüstrisinin acil olarak düzenlenmesi çağrılarının ortaya çıkmasına neden oldu.
Yüksek Enflasyon, Faiz Artırımı ve Celsius Network
Bitcoin, bugün erken saatlerde yüzde 20’ye yakın düşüşle 21 bin 33 dolara kadar geriledi. En büyük altcoin Ethereum ise yaklaşık yüzde 25 değer kaybederek bin 96 dolara kadar düştü. Federal Rezerv (Fed) yüksek enflasyonla mücadele için şahinleşerek agresif bir şekilde faizleri yükseltmeye başlaması yatırımcılar kripto paralar ve teknoloji hisseleri gibi daha riskli varlıklardan uzaklaştırarak satışa yöneltiyor ancak kripto para piyasasındaki çöküşün tek nedeni bu değil.
Pazar günü, kripto para kredi platformu Celsius Network, “zaman içinde para çekme yükümlülüklerini yerine getirmek” için hesaplar arasındaki tüm para çekme ve transferlerinin geçici olarak durdurulduğunu duyurdu. Yaklaşık 1.7 milyon müşterisi ve yönetimi altında 10 milyar dolardan fazla varlık bulunan Celsius, yaptığı duyuruda kullanıcıların fonlarına ne zaman yeniden erişimlerine izin verileceğine dair hiçbir detay sunmadı.
Şirket, müşterilerine mevduatları karşılığında yüzde 19’a varan son derece cömert faiz oranları sunuyordu. Celsius, bu mevduatları alıyor ve bir getiri elde etmek için borç veriyordu.
Celsius gibi borç verme platformları, normal piyasaların destekleyemeyeceği getiriler sundukları ve bu duruma şüpheyle yaklaşanlar onları etkili bir şekilde Ponzi şeması olarak adlandırdıkları için son zamanlarda inceleme altına alınmış durumda.
36 yaşındaki Francisco Orduna da Celsius’ta mevduat hesabı bulunan kullanıcılardan biri. Yaklaşık bir yıl önce Celsius’a yönlendirildiğini belirten Orduna, şirketin kripto paralar üzerinde yüksek getiri vaatlerine ilgi duyduğunu ve “Kullanıcılar Celsius’tan gelen bu haftalık faiz ödemelerine alıştığı için riski gözden kaçırmak kolay oldu” ifadelerini kullandı. Geçen hafta sonunda parasının çoğunu Celsius’tan çeken mağdur, platformda hala bir miktar parasının kaldığını söyledi.
2 Ayda 2’nci Büyük Çöküş
Kripto para piyasası, şu anda iki aydan kısa bir süre içinde kripto para sektöründe ikinci ayda kaydedilen kayda değer bir çöküşten geçiyor. Terra (LUNA) ve algoritmik stabilcoin UST, Mayıs ayı başında çöktü ve birkaç saatte on milyarlarca doların silinmesine neden oldu. Kripto para piyasasındaki stablecoin’ler, fiat para veya altın gibi sabit varlıklar tarafından desteklenmesi gerektiği için nispeten güvenli olarak görülüyor.
Tıpkı UST gibi, Celsius da kripto para sahiplerinin fonlarını yatırmaları için kendisini güvenli bir yer olarak pazarlamıştı. Celsius başarısız olurken bile, şirketin web sitesinde “kullanıcıların coin’lerine her zaman erişebilecekleri ve onları sonsuza kadar güvende tutabilecekleri” bilgisi yer alıyor.
Celsius yaptığı açıklamada, “Çeşitli seçenekleri değerlendirdiğimiz için önümüzde çok iş var, bu süreç zaman alacak ve gecikmeler olabilir” dedi. Söz konusu açıklama, kullanıcıları ve mevduat sahiplerini şaşırttı. Platformdaki mevduat sahipleri, sosyal medya platformlarında yatırımlarının neden korunmadığı sorguladı.
Orduna, kısmen Terra çöküşünden dolayı parasını Celsius’tan çekmeye yöneldiğini belirtiyor. Öte yandan Celsius’un kullanıcılarının fonlarının bir kısmını Terra’ya yatırdığına dair birçok haber var ve Celsius’un mevduat sahiplerinin fonlarıyla çok yüksek bir risk aldığına dair endişeler söz konusu. Orduna da bu noktada “Sundukları faiz oranlarının gerçekten sürdürülebilir olup olmadığı konusunda endişelenmeye başlamıştım” ifadelerini kullanıyor.
Celsius’daki mevduat sahiplerinin tüm fonlarını geri alıp almayacağı belirsizliğini koruyor. Sektördeki herhangi bir kripto para borç verme platformu, bir banka gibi düzenlenmemiştir. Bu nedenle, bir iflas durumunda parasını ilk kimin geri alacağına dair hiçbir mevduat sigortası ve bir yasal çerçeve bulunmamaktadır. Celsius’un yatırımcılarından Quebec’in emeklilik fonu ve önde gelen risk sermayesi fonu WestCap’in yatırımlarını diğer birçok Celsius’taki mevduat sahiplerinden önce geri almaları kuvvetle muhtemel.
Celsius’un iş modeline yıllardır şüpheyle bakan Swan Bitcoin’in CEO’su Cory Klippsten, “Bu başka bir banka operasyonuydu. Burada hiçbir şeyi yeniden icat etmiyorlar. Hizmetlerini daha iyi bir tasarruf hesabı olarak tanıtıyorlardı, ancak sonunda, sadece bir başka teminatsız borç veren oldukları görüldü” açıklamasında bulundu.
Terra ve token’ı LUNA, müşteri mevduatlarında benzer getiriler sundu. Bu token’lar, müşterilerin büyük para çekimlerinin Terra operatörlerini para birimlerini desteklemek için kullanılan tüm varlıkları tasfiye etmeye zorlamasının ardından çöktü. Terra’nın çöküşü, kripto para piyasasında reform yapılması çağrılarına neden oldu ve ABD Kongresi’nde düzenleme çağrıları yapıldı.
