Merkeziyetsiz finanstaki (DeFi) varlıkların toplam değeri 2021’nin Aralık ayında tüm zamanların en yüksek seviyesine (ATH) ulaşmasından bu yana yüzde 77,6 oranında düştü. Bu düşüş, kripto para piyasasındaki yüzde 71’lik düşüşten çok daha fazla. Dahası, yeni başlatılan yüzlerce protokolün çoğunun hızla çöktüğü ve yok olup gittiği görülüyor. Araştırmacılara göre, bunun gerçekleşmesinin üç ana nedeni var. DeFi analisti CyrilXBT, 10 Ocak’ta yaptığı değerlendirmede bu döngüde DeFi protokollerini zayıflatan üç kritik kusura dikkat çekti.
Risk, Gelir ve Kaldıraç
DeFi analisti CyrilXBT, “DeFi protokollerinin çoğunda zayıf risk yönetimi, yetersiz gelir ve kaldıracın aşırı kullanımı söz konusudur” diyerek üç kilit unsura değindi. Ona göre sistemik risk azaltma, bir DeFi platformunun başarısı için en önemli faktör. 2022’de yaşanan sayısız hack saldırısı, zincirler arası köprü saldırıları, akıllı sözleşmelerin hedef alındığı saldırılar ve sayısı rug-pull gibi onlarca saldırı yaşandı. Yakın tarihli bir rapora göre, kripto paralarda ve DeFi’ı hedef alan saldırılarda verilen kayıpların değeri geçen yıl 3.9 milyar dolara ulaştı.
Zayıf risk yönetimi, herhangi bir DeFi protokolünü başarısızlığa götürmede hızlandırıcı oldu. Gelir elde etme ve kârlılığını sürdürme becerisi de DeFi için bir diğer kilit unsur. CyrilXBT, konuya ilişkin olarak şunları söyledi:
DeFi protokollerinin zorlanmasının en sık belirtilen nedenlerinden biri, platformun ekosistemine anlamlı bir değer katan sürdürülebilir gelir elde edemeyişi.
Bu noktada yüksek enflasyon oranlarına sahip kötü tasarlanmış tokenomik dinamiği de tehlike işareti olarak hareket ediyor. Yüksek enflasyon token arzını artırırken, bu durum token’ın değeri koruyamamasına ve likiditenin ekosistemi terk etmesiyle sonuçlanıyor.
Üçüncü kilit unsur ise kaldıraca aşırı maruz kalmadan geçiyor. Borçlanmak için bir varlık olarak kullanılabilecek token’lara sahip olan protokoller, kullanıcıların aşırı kaldıraçlı pozisyonlar alması nedeniyle tuzağa düşüyor. Aşırı kaldıraç, Celsius ve Three Arrows Capital (3AC) gibi geçen yılın bazı büyük çöküşlerinin de nedeni oldu.
Uzmanların ortak görüşü DeFi’nin güçlenerek geri dönecek olması, ancak yalnızca bu üç kritik kusura maruz kalmayan en uygun protokoller hayatta kalabilecek.
DeFi’nin Yeni Kralı: Lido
Son günlerde DeFi’ın tepesinde bir sarsıntı yaşandı ve likit stake platformu Lido, stablecoin’in öncüsü MakerDAO’yu devirmeyi başardı. DeFiLlama’ya göre Lido, yüzde 13,8 ile tüm DeFi protokolleri arasında en büyük pazar payına sahip. Şu anda Lido’nun piyasa değeri Maker‘ın 6.4 milyar dolarının hemen üstünde, 6.6 milyar dolarda.
Likit stake türevlerinin özellikle Ethereum’un Şangay güncellemesi öncesinde ivme kazanmasıyla Lido’nun son günlerde kayda değer oranda yükseliş yaptığına tanık olundu.
Bir diğer kilit DeFi aktörü Curve Finance ise 4.3 milyar dolarlık kilitli teminat ile üçüncü en büyük DeFi protokolü. Ayrıca, tüm ekosistem için toplam piyasa değeri 47.6 milyar dolarda ve ekosistemin değerlemesinde son 12 ayda yüzde 74’lük bir düşüş olduğu görülüyor.
