Bitcoin hayatımıza girdiğinde çoğumuz bundan habersizdik ancak mevcut sisteme harika bir alternatif doğmuştu. Birkaç yıl sonra COINTURK yayın hayatına başladığında da mesela Twitter’da Bitcoin’den bahseden insanların sayısı oldukça azdı. Bugün piyasaların içinde olan çoğu yatırımcı son 2 boğa sezonunda 2017-2021 arasında kripto paralarla tanıştı.
Kripto Paraların Ciddiye Alınma Evresi
Yıllar önce IMF gibi otoriteler blockchain teknolojisinin, kripto paraların ve Bitcoin’in işe yaramaz olduğunu iddia ediyorlardı. Kendi merkezi defter sistemleri, sunucuları, SQL (vb) veri tabanları onlara yetiyordu. Fakat zaman geçtikçe inkar ettikleri teknolojinin ne kadar harika imkanlar sunmaya başladığını anladılar. Bitcoin ile blockchain’i anlamaya başladılar. Bu harika. Şimdi örneğin ZK tabanlı blockchain çözümlerinin neden önemli olduğunu anlayacakları aşamalara geçecekler.
Blockchain teknolojisi yıllardır kripto para ihraç eden gruplar tarafından geliştiriliyor. Merkezi olmayan finans uygulamaları, NFT’ler, ZK çözümleri, blockchain tabanlı Oracle çözümleri ve daha onlarca alanda kripto şirketlerinin aktif olarak kullanılan ürünleri var.
IMF blockchain’in harika bir şey olduğunu kabul etmeye başladı. Bundan sonraki aşamada okuma yazmayı öğrenen (blockchain) bir çocuk gibi edebiyatla (gelişmiş blockchain çözümleri) tanışacaklar.
IMF ve XC Platformu
IMF yetkilileri 19 Haziran’da yeni platform konseptlerini açıklamak için CBDC politikası üzerine toplantı düzenledi. Fas Merkez Bankası ile birlikte düzenlenen etkinlikte IMF Para ve Sermaye Piyasaları Departmanı Direktörü Tobias Adrian, yeni platform türünün bireysel ve kurumsal kullanıcılara daha düşük ücretler ve daha hızlı işlem süreleri yoluyla fayda sağlayabileceğini söyledi. Adrian şunları söyledi;
“Her yıl havale sağlayıcılarına ödenen 45 milyar doların bir kısmı yoksulların cebine geri dönebilir.”
Adrian ayrıca, platformun merkez bankalarının döviz piyasalarına müdahale etmesine, sermaye akışları hakkında bilgi toplamasına ve anlaşmazlıkları çözmesine yardımcı olacağını söyledi. Adrian, platformun yurtiçi toptan ve perakende CBDC için de uyarlanabileceğini söyledi.
XC (sınır ötesi ödeme ve sözleşme) platformu olarak adlandırılan platformun ayrıntıları, Adrian tarafından kaleme alınan ve aynı gün yayınlanan bir IMF Fintech Notunda ortaya kondu. Notta teklif şöyle tanımlanıyordu:
“XC platformları, herhangi bir para birimindeki merkez bankası rezervlerinin standartlaştırılmış dijital temsillerinin değiş tokuş edilebileceği güvenilir bir tek defter – mülkiyet haklarını temsil eden bir belge – sunmaktadır.”
XC platformu CBDC altyapısı modeline göre tasarlanmıştır. Tek bir deftere sahip bir mutabakat katmanı olacaktı. Buna erişim genişletilecektir. Şu anda, kurumların sınır ötesi operasyonlar yürütmek için bir merkez bankasında rezerv hesabına sahip olması gerekiyor, ancak XC platformu tokenize edilmiş yerel merkez bankası rezervlerinin ticaretine izin verecek. Likidite yine de rezerv hesabı olan kurumlardan gelecektir.
Bir programlama katmanı, hizmetleri yenileme ve özelleştirme fırsatı sunacaktır. Bir bilgi katmanı, güven koşullarını ve gizlilik korumalarını karşılamak için gerekli AML ayrıntılarını içerecektir.
