SEC Başkanı Gary Gensler sadece birkaç dakika önce kaleme aldığı makaleyi yayınladı. Burada önemli detaylar var. SEC’in ABD’li yargıçlardan yediği tokatlar onun açtığı davalarda başarısız olma ihtimalini akıllara getiriyor. Peki Gensler ne yapmaya çalışıyor? Yatırımcıları bundan sonra neler bekliyor? Hedefleri ne?
SEC Başkanı Kripto Açıklaması
Massachusetts Institute of Technology’de blockchain ve kripto para üzerine ders veren Gensler kripto paralara yabancı bir isim değil. Kaleme aldığı yazıda merak edilen birçok konuya açıklık getiriyor. Makale “öğrencilerime Satoshi Nakamoto’nun kim olduğunu düşündüklerini sordum” diye başlıyor. Gensler daha önce Bitcoin’in emtia statüsündeki tek kripto para olduğunu söylemişti.
“Bugüne kadar kimse bilmiyor. Nakamoto‘nun anonim kimliği, güvenilir üçüncü taraflar olmadan finans yaratma efsanesinin bir parçasıdır – hükümet gözetimi veya bankalar gibi merkezi aracılar olmadan internet üzerinde değer taşımanın yeni bir yolu. Ancak antik çağlardan bu yana finans dünyası güven ve hukukun üstünlüğü üzerine inşa edilmiştir. Ayrıca finans, bankalardan borsalara kadar merkezileşme, yoğunlaşma ve birbirine bağlanma eğiliminde olmuştur. Kripto piyasası da bir istisna değildir. Uyumlu olmasa da pek çok “güvenilir” aracıya sahiptir. Günümüzde kriptoya bir avuç alım satım, borç verme, stake etme ve diğer finansal aracılar hakimdir. Yatırım yapan halk, yatırımcıların varlıklarına karşı sorumlu olmaları için bu kuruluşlara güveniyor. Bazı verilere göre, en büyük üç trade platformunun tüm ticaret hacminin neredeyse dörtte üçünü oluşturduğu iddia ediliyor.”
Kripto şirketlerine bu yazısında da uyumlu değilsiniz diyerek adeta bir tokat vurdu.
“Kripto girişimcileri kendi pazarlama materyallerinde şeffaf ve düzenlenmiş olduklarını iddia edebilirler. Ancak hata yapmayın: Çok azı (eğer varsa) SEC’e kayıtlıdır ve federal menkul kıymetler yasalarıyla tam uyumludur. Uyum eksikliği, yatırımcıların zor kazanılan varlıklarını riske atmaktadır. Yatırımcılar, kripto varlıkların kendileri ve alım satımlarını gerçekleştiren ve varlıklarını saklayan firmalar hakkında temel açıklamalardan yoksundur: Firmalar müşteri varlıklarıyla ne yapıyor? Vaat ettikleri getirileri nasıl finanse ediyorlar? Ellerini yatırımcıların cebine mi sokuyorlar? Bir token aldığınızda ya da sattığınızda eve karşı mı işlem yapmış oluyorsunuz? Manipülasyon ve dolandırıcılığa karşı koruma sağlayan kurallar nelerdir? İfşa ve diğer yatırımcı korumaları olmadan bunu bilemeyiz.”
Birçok kripto para borsası gerekli şeffaflığı sağlamadığı halde bize güvenin diyor. Ancak mali tablolarını paylaşmayan kripto şirketlerinin risklerini bilmeyen yatırımcılar ona neden güvensin? Gensler haklı olarak bu noktaya değiniyor.
“Özünde, bu firmalar “bize güvenin” demektedir. Dahası, firmalar iflas ettiklerinde (son zamanlarda birçoğunun yaptığı gibi), dağınıklıklarını çözmek için iflas mahkemelerine başvururlar. Nakamoto’nun başlangıçtaki vizyonu göz önüne alındığında – özünde bu kod kanundur – bu biraz ironiktir.”
SEC Başkanının Amacı Ne?
Gensler buna tek bir amacım var cevabını veriyor. Kripto para piyasalarındaki yatırımcıların tıpkı diğer piyasalardakiler gibi gerekli güvencelere sahip olması. Yani mağdur edilmelerinin önüne geçecek baskının kurulması. Peki ama Gensler bunu nasıl yapacak? Yani sadece davalar açıp kripto şirketlerini tehdit ederek işini yapmış mı oluyor? Buna da cevap veriyor.
“İlk olarak, aracılar ve tokenler kendi başlarına düzgün bir şekilde uyum sağlamalıdır. Kripto aracıları, işlerini menkul kıymet borsalarını, broker-bayileri ve takas odalarını yöneten yasalarımıza uyacak şekilde yapılandırmalıdır; dolandırıcılık ve manipülasyona karşı koruma sağlayan kural kitaplarını uygulamaya koyabilirler. Kripto menkul kıymet ihraççıları kayıt beyanlarında bulunmalı ve gerekli açıklamaları yapmalıdır. Bunlar, menkul kıymet piyasalarındaki diğer herkesin onlarca yıldır uyguladığı kuralların aynısıdır. Menkul kıymetler yasalarında netlik eksikliği olduğu yönündeki söylemi ikna edici bulmuyorum. Bazı kripto şirketleri, platformlarının yeterli yatırımcı korumasına sahip olmadığını kabul etmek yerine yasaların belirsiz olduğu mesajını verebilir.”
Peki Gensler ve kurumu SEC nasıl bir netlik sunuyor? Yani kripto para şirketleri net değiliz diyerek bizi suçluyor diyorsa net oldukları konuları da açıklaması gerekmez mi? Kendinde açıklıyor.
“Diğer özelliklerinin yanı sıra girişimciler tarafından desteklenen çoğu kripto tokeninin menkul kıymet olabileceği konusunda net olduk. Borç verme ve stake etme platformlarının menkul kıymetler yasaları kapsamına nasıl girdiği konusunda net olduk. Kripto menkul kıymetlerini listeleyen platformların SEC’e kaydolması gerektiği konusunda net olduk. Ayrıca, menkul kıymetler yasaları, bu platformların yatırımcılar için çatışma ve risk yaratan işlevleri tek bir şemsiye altında birleştirmemesi gerektiği konusunda açıktır.”
Peki platformlar ne yapmalı?
“Trade, borç verme veya hizmet olarak stake etme hizmeti sunan kripto firmalarının ortak bir özelliği, genellikle kullanıcıların kripto varlıklarının kontrolünü platformlara bırakmalarını gerektirmeleridir. Bu nedenle, SEC personeli, firmaların kullanıcıları için tuttukları kripto varlıklarını nasıl muhasebeleştirmeleri gerektiği konusunda net olmuştur ve personel, kripto varlık piyasası katılımcıları arasında son zamanlarda yaşanan iflaslar ve mali sıkıntıların bir sonucu olarak ortaya çıkan açıklama yükümlülükleri konusunda rehberlik sağlamıştır. Ayrıca, kripto platformlarının genel olarak nasıl çalıştığına bağlı olarak, yatırım danışmanlarının bugün nitelikli emanetçi olarak onlara güvenemeyeceği konusunda da net olduk. Ayrıca, fon veya menkul kıymet olmayan kripto varlıkları da dahil olmak üzere yatırım danışmanlarına yatırılan tüm varlıkların nitelikli saklama kuruluşlarında saklanmasını gerektirecek kurallar önerdik.”
Sonrasında kripto para şirketlerini SEC’i umursamamakla suçladı.
“Açıkçası, kripto aracıları SEC’e kaydolmak ve Kongre tarafından çıkarılan yasalara uymak için tam olarak sıraya girmiyorlar. Belki de bunun nedeni iş modellerinin uyumsuzluğa dayanmasıdır. Zaman zaman, bazılarının çatışmalarla dolu temelde uyumlu olmayan bir iş modelini değiştirmek yerine, uyumlu olmayan faaliyetler için bir onay damgası aradığı hissedildi.”
Eğer kaydolmuyorsanız ve uyumsuz kalmaya devam ediyorsanız sizi vurabilecek araçlarımız var mesajı vermeyi de ihmal etmedi.
“Elbette, elimizdeki bir diğer araç da soruşturmalar ve yaptırım eylemleri yoluyla uyumsuzluğun kökünü kazımaktır. SEC, Ponzi veya piramit şemaları işleten, yasadışı lansman yapan veya diğer dolandırıcılık türlerini işleyenler de dahil olmak üzere, kripto aracılarına ve token ihraççılarına karşı 100’den fazla davayı başarıyla açtı veya çözdü. Yakın zamanda FTX’in CEO’su ve diğer yöneticilerinin yanı sıra Terraform ve kurucusuna karşı dolandırıcılık suçlamalarında bulunduk.”
Tek işiniz dava açmak diyenlere de Gensler’in bir cevabı vardı.
“Bazıları SEC’i kripto ihraççıları ve aracıları hakkında dava açtığı – hatta sadece soruşturduğu – için eleştirdi. Bazıları inovasyonun gelişmesine izin vermemiz ya da denizaşırı ülkelere gitme riskini göze almamız gerektiğini söyledi. Ancak yatırımcının korunmasından vazgeçmek gerçek insanların hayat birikimlerini riske atar. Uygulama bir araçtır, hedef değil. Amaç, piyasa katılımcılarının yasa ve kurallara uymasını sağlamak ve “müşterilerimizi” korumaktır: ABD’li yatırımcıları. İşin gerçeği şudur: Nakamoto’nun kimliği net olmasa bile yasalar net. Kripto firmaları işlerini yasalar çerçevesinde yapmalı ya da hiç yapmamalı.”
