Kripto paralar tüm dünyada hızla gelişmeye devam eden bir olgu olmasına rağmen, hala insanlar tam olarak bu enstrümanların getirisini ve götürüsünü pek de anlamış değiller. Maalesef ki buna konuyla yakından ilgili, teknolojik açıdan bilgili insanlar da dahil.
İnsanların halen Bitcoin’in bir tür “saadet zinciri” veya dolandırıcılık aracı olduğunu düşünebildiği gerçeğini bir kenara koyarsak, aslında işin temelinde insanları bu konuda bilgilendirmekte yetersiz kalındığı ortaya çıkıyor. Elbette zaman geçtikçe ve kripto paralar hayatlarımızda daha çok ve daha köklü şekilde yer almaya başladıkça bütün bu sorunların üstesinden gelinecektir. Fakat yine de bu, kripto paraların anlaşılması güç bir fenomen olduğu gerçeğini değiştirmiyor.
Elbette bir başka problem ise anlaşılmasının zor olduğu kadar anlatmasının da zor olması.
Bunun sebeplerinden bir tanesi, gerçek anlamda kripto para denilen olgunun ne olduğunu ve nasıl çalıştığını anlayabilmek için kişinin kriptografi, matematik (özellikle olasılık ve istatistik), finans, ekonomi tarihi, para piyasalarının işleyişi, bilgi teknolojileri ve bilgi güvenliği konularında en azından giriş seviyesinde bilgi sahibi olması gerekliliği. Tabi iş bununla da bitmiyor maalesef, bir de işin anlatabilme konusu var…
Malum, bilmekle öğretmek her zaman birbirine doğrudan bağlı değildir ve bilmek, öğretebilmek için her zaman yeterli değildir.
Albert Einstein’ın da dediği gibi, “Bir şeyi basitçe anlatamıyorsanız, yeterince iyi bilmiyorsunuz demektir.”
Bitcoin’i anlatmak
Eğer bu mevzu kolay bir iş olsaydı, insanlara 5 dakikalık bir “Bitcoin nedir?” videosu izlettikten sonra kafalarındaki soru işaretlerinin büyük bölümü çözülmüş olurdu ve muhtemelen tüm dünyada bitcoin kullanan insan sayısı şu anki sayının en az 10 katı seviyesinde seyrediyor olurdu. Ne yazık ki işler o kadar basit değil.
Bunun başlıca sebeplerinden bir tanesi, insanların kafasında bilgiden çok, yanlış bilgiye dayalı soruların olması. İnsanlara kripto para nedir’i anlatmaya çalışırken karşılaştığım çılgın sorulara nispeten alışmış olmama rağmen (ki zaman zaman hala fantastik şeylerle karşılaşmıyor değilim), insanların aldıkları cevaplar karşısında yine de kolay kolay tatmin olmayışları şahsen beni en çok zorlayan nokta oluyor. İşin bir başka zorlayıcı ama özünde çok da şaşırtıcı olmayan tarafı, insanların konvansiyonel para ve finans enstrümanlarına, dolayısıyla bunları yöneten hükumetler ve büyük kurum ve kuruluşlara, evrensel bir dil olan matematik ve onun doğurduğu kriptografiden çok daha fazla güveniyor olması… Bunu aşmanın tek yolu ise şimdilik sabır gibi görünüyor.
Para, hepimizin günlük hayatta sıkça kullandığımız bir şey olmasına rağmen aslında çoğumuzun gerçek anlamda nasıl işlediğini anlamadığı bir olgu. İşin kötü tarafı kripto paralar çok daha yeni, çok daha karmaşık ve bu yüzden de anlaşılması çok daha zor bir konsept.
İşin iyi/kötü tarafı
Önce göreceli olarak kötü olan tarafından bahsedeyim: İnsanların büyük bölümü muhtemelen hiçbir zaman kripto paraları hiç anlamayacaklar… (Paranın çalışma mantığını anlamadıkları gibi.)
İşin iyi tarafı ise şu: Zaten anlamalarına gerek yok.
Bugün herkesin elinde bir akıllı telefon, evinde bilgisayar, çantasında tablet var ve eğer büyük bir problem çıkmazsa aynı entegrasyon kripto paralar için de görülebilir ve işin güzel yanı bunun gerçekleşmesi için insanların konu hakkında çok da detaylı bilgi sahibi olmasına gerek yok.
Nasıl ki herhangi bir vatandaşın WhatsApp’dan arkadaşlarıyla konuşurken arka planda çalışan network protokolleri hakkında bilgi sahibi olmasına gerek yok, aynı şekilde Bitcoin kullanmak için de aslında işin teknik kısmına fazla kafa yormaya gerek yok.
Şunu unutmayalım ki, tüm kripto para mevzusunda halen, tüm Dünya ile birlikte emekleme dönemine yeni giriyoruz. Şu an Bitcoin ve benzerlerine erişim ve kullanım gerçekten de çoğu insan için kafa karıştırıcı fakat önümüzdeki dönemlerde bunun böyle kalması için çok da fazla sebep yok.
Bu konunun geniş kitlelere yayılmasını sağlayacak uygulamalar, cihazlar, hizmet ve ürünler ile belki de diğer tüm teknolojik gelişmelerden daha hızlı bir tabana entegrasyon gerçekleşebilir kripto paralar söz konusu olunca.
Hep beraber izleyip, yaşayıp göreceğiz.
