Bitcoin Hard Fork’u (çatallanma/ikiye bölünme) son zamanlarda en çok konuşulan konular arasında yer alıyor.. Şimdi bu konuyu detaylı ele alacağız, bu bağlamda önce civic.com CEO’su Vinny Lingham’ın konuyla ilgili detaylı ve dikkat çekici görüşlerini dile getirmeyle başlayalım..
Vinny Lingham 16 Mart 2017:
Bitcoin Hard Fork’unun (Sert Çatallanma) lehinde dile getirilen destek mesajları karşısında (özellikle de fork’un ya önlenemez ya da “kötü bir şey olmadığı” şeklinde yorum yapan Bitcoin destekçilerinin açıklamaları) çok şaşırdığımı belirtmeliyim. Sizi anlıyorum ama yanlışınız var. Ölçekleme mevzusundan herkese gına geldiğinin farkındayım. Bu postumda teknik detaylara girmek yerine Bitcoin Core ile Bitcoin Unlimited arasında bir ayrıma gidildiği takdirde tartışmalı bir Bitcoin Hard Fork’unun piyasaya yapacağı etkiden, getireceği kafa karışıklığından ve Hard Fork’a dair tekniğin dışında kalan görüşlerin temelsizliğinden bahsedeceğim. Borsalar geçtiğimiz hafta BTU’yu (Bitcoin Unlimited’i) Hard Fork olması halinde altcoin olarak kabul edecekleri açıklamasını yaptı – bu beni birazcık korkutuyor; çünkü sektörle haşır neşir biri altcoin’in ne olduğunu bilse de – sektörün dışındaki ortalama biri bilmiyor. İşte bu, bu yazıyı yazma sebeplerimden biridir.
Lütfen bu yazının amacının bir başka Bitcoin’in doğuşuna sebep olacak bu Hard Fork’a dair destek verenlerin zihniyetini değiştirmek olduğunu aklınızda bulundurun çünkü bundan her ne pahasına olursa olsun uzak durulması gerektiği kanısındayım. Aslında aşağıdaki senaryolar tükenmeye başlarsa başımız çoktan belaya girmiş demektir. Aşağıdaki zihniyete katılıyorsanız bu yazıyı Mandarin Çince’sine ve diğer dillere çevirin ve madencilerle Bitcoin camiasını Bitcoin Unlimited Hard Fork’una gitmeyi dahi akıllarına getirmeme konusunda ikna etmeye başlayalım.
Ayrıca Bitcoin Unlimited’daki geçen hafta meydana gelen büyük bug’dan sonra dahi daha fazla sayıda node bug’ı işaret ediyor. Pek çok insanın bunun olacağına inanmadığının ve haklı olabileceklerinin farkında olsam da ekosistem’e karşı sürekli olan ve giderek büyüyen bir tehdidi görmezden gelemeyiz, bu yüzden şu anda bundan bahsediyorum.
Bitcoin’in en büyük varlığı marka bilincidir!
Kripto alanında Bitcoin’in tek başına en güçlü marka olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Bitcoin’in yıllar boyu bağımsız medyadaki yansıması sonucunda 2-5 milyar kazandığına inanıyorum. Hard Fork Bitcoin’den 2 farklı marka yaratır — marka değerinin bir kısmı Bitcoin Unlimited’a geçer.
Bitcoin ağının güvenliği madencilerin getirdiği sayısal hash gücünden ileri gelmektedir. Bu, Bitcoin’in fiyatıyla desteklenmektedir — ne kadar yüksek fiyat, o kadar yüksek hash gücü. Yüksek fiyatlar da piyasa talebiyle gelmektedir. Piyasa talebi Halkla İlişkiler, medya ve Bitcoin’in uzun planda ilk ve tek tasarruf aracı olduğu algısıyla gelmektedir. Eğer bu düzeni bozarsak negatif sonuçlar beklemeye başlayabiliriz… Medya 2014’te Bitcoin’i ölü ilan ettiğinde fiyat bazında tekrar iyileşmemiz uzun zaman aldı.
Bitcoin Unlimited çoğunluk desteğini almazsa yalnızca bir altcoin olacak – bu neden bu kadar önemli?
Madencilerin yüzde 35 ila 50’sinin ayrılıp bir altcoin oluşturması durumunda bu Bitcoin Unlimited oluyor böylece toplamda 2 farkı coin’imiz olacak. Bitcoin Core (BTC) & Bitcoin Unlimited (BTU). BTU’nun Bitcoin olmadığını söyleyebilirsiniz ancak sokaktaki bir adam için hâlâ Bitcoin olabilir. Örneğin bu adam Gyft’de hediye kartı almak için Bitcoin olduğunu düşündüğü şeyi satın alırsa, sonradan yanlış Bitcoin’i almış olduğunu fark edebilir — bu durumda satıcıların müşteri desteği sağlamada karşılaşacağı zorlukları hayal edebiliyor musunuz. Çoğu durumda, eğer Bitcoin’in dışında ödemeler de kabul ediliyorsa, sırf müşterinin kafa karışıklığını veya satın alım ve kullanım arasında fiyatı dalgalanan bireysel coin riskini önlemek Bitcoin ödeme yöntemi olmaktan dahi çıkarılabilir.
Kripto dünyası farkları anlayabilecek kapasitede olsa da ortalama bir insan şimdi Bitcoin’i bile zar zor anlarken onu BTU ile BTC arasında farkı anlamak zorunda bırakmak oldukça sıkıntılı sonuçlar getirecek.
Diğer önemli noktaları unutmayalım: Roger Ver (Bitcoin Unlimited diğer adıyla Bitcoin Jesus’un arkasındaki isim) aynı zamanda Bitcoin.com’un da sahibi (diğer birçok güçlü domain ismi de dahil) ve Ver’in binlerce Bitcoin’lik serveti olduğunu biliyoruz (yaklaşık 300 bin kadar). Bitcoin çatallandığında BTC sahibi herkes eşit miktarda BTU alacak, yani Roger’ın dönen dedikodulara göre toplam 600 bin (300 bin BTC+300 bin BTU) coin’i olacak. Bitcoin ayrıldığı an Bitcoin.com’u kullanarak Bitcoin Unlimited’ı meşrulaştırabilecek, yani aslında konunun yabancıları için site meşru ve birinci ağızdan bir bilgi kaynağı ve Google gibi arama motorlarında doğal olarak en üst sırada çıkıyor. Bitcoin Unlimited etkin bir şekilde Bitcoin.com olabilir.
Çatallanma olsa ve Roger Bitcoin Unlimited’ın fiyatını yukarı çekmek isteseydi, tüm Bitcoin (BTC) servetini piyasaya çöp atığı niyetine sürüp fiyat kırabilirdi. 300 binde fazla coin’in böylesine kısa bir süre içinde piyasa sürülmesinin – özellikle de hard fork sonrası yeni yatırımcıların oyuna girmek için kenarda beklediği bir piyasa ortamında- fiyatlara etkisi ne olurdu düşünmek bile istemiyorum. Aynısı Ether Fork’undan sonra Ether Classic’e de oldu — Ether Vakfı sahip olduğu coin’lerin yüzde 90’ını sattı ve ether fiyatını alaşağı etti. Sadece böyle bir tehdit bile BTC piyasasının tepetaklak olmasına neden olacak: Bu sadece başlangıç. Roger Bitcoin’in fiyatını ve meşruluğunu bitirmek istiyorsa bundan korkmalıyız; piyasa bu risk koşulları altında fiyatlanacak.
BTC’yi darmaduman edecek tek kişi Roger da değil. BTU’ya sadık iki ayrı set coin’e sahip olacak diğer kişiler de, en başta BTC’nin fiyatını aşağı çekmek için aynı şeyi yapabilir. Tam tersi bir durumda, BTC sahipleri de aynı sayıda BTU alacak. Yani en ateşli BTC sahipleri dahi BTU’nun fiyatını aşağı çekmek için BTU’larını satabilir. BTC’nin altcoinler arasında rezerv varlık olarak önemi düşünüldüğünde pek çok borsa işlemcisi BTC’yi aşağı çekmek ve kendi altcoin’lerinin fiyatlarını yükseltmek için bu fiyat kırılganlığını lehlerine kullanabilir. Uzun lafın kısası — bu senaryoların hiçbiri (ve aklıma gelen diğerleri) Bitcoin için ne piyasada ne de medya gözünde iyi bitmiyor ve bu radikal ayrılmayla piyasada daha fazla coin olacağı ve talep dengesi bozulacağı için her iki tarafta da yüksek bir dalgalanmayla karşılaşacağız.
Uzun süreli değer saklama aracı olan Bitcoin’in bütün olayı en fazla 21 milyon coin’e ulaşabilecek olmasıdır. İstikrar, güvenlik ve sayıca azlık, bitcoin’i farklı yapan özelliklerdir, Hard Fork ise bu özelliklere zarar verecek; bu da Bitcoin fiyatına yansıyacaktır. Hard Fork’tan sonra 33 milyon “Bitcoin”imizle 42 milyon yolunda oturup yıllarca hangisinin esas Bitcoin olduğunu tartışacağız. Marka kullanımı hakkında yasal davaların açılmasını bekleyebiliriz, tıpkı Ethereum Classic Yatırım Tröstü’nün bize gösterdiği gibi.
Birinin şöyle dediğini hayal edin: Bitcoin almak istiyorum. Bir sonraki soru şu olacaktır: Hangisi?! Bundan hemen sonraki soru ise: “Ya bu coin’lerin biri tekrar çatallanmaya giderse — o zaman 63 milyon coin’imiz olacak, böyle böyle gidip belki daha bile fazla.”
Fakat, iki coin tek coin’den daha iyi değil mi? Piyasa ayak uyduracak!
Diyelim ki Bitcoin’in bugünkü fiyatı 1000 dolar. yüzde 75/25 ayrımına gitmek 2 coin’imiz olacağı ve bunların değerinin 1000 dolar olacağı (750/250) anlamına geliyor. Metcalfe yasasına dayalı basit bir hesaplama yaptım ve buna göre Hard Fork’tan hemen sonra azalan ağ etkisi sebebiyle yeni coin’ler birleştiğinde toplam değerleri şimdiye göre yüzde 33 daha az çıktı ve bu hesaplama, her şeyin yolunda gittiği varsayılarak yapıldı. Bizi bekleyen korku, belirsizlik, şüphe ve olumsuz basın/medya ile bu değerin daha fazla düşmesi sürpriz olmaz! Bitcoin düşmanları böylesi bir fırsatı kaçırmaz.
İki ağ oluşturmak ağ etkisine (ödeme sağlayıcıları, satıcılar vb.) büyük darbe vurur ve Bitcoin’in fiyatının ağ boyutuyla lineer olmadığı göz önüne alındığında iki coin’in birleşimi aynı fiyata denk gelmeyecektir. Bunu Ether ayrılmasıyla kıyaslayabiliriz çünkü Bitcoin şu an ölçek aşamasında (20 milyar dolar), Ether o zaman ölçek aşamasında değildi ve bu onları kesinlikle geriletti.
Bitcoin çok kez öldü, Hard Fork’a dayanabilir! Ethereum bile dayandı.
Hadi en baştan başlayalım. Ethereum B2B (işletmeler arası) bir platformdur – müşteriler ve medya bunu bilmiyor ve umursamıyor. Bitcoin 20 milyar dolarlık varlık sınıfıdır. Ve evet, medya son “balon”dan sonra bitcoin’i ölü ilan ettiğinde organik olarak talep oluşturarak fiyatı tekrar eski seviyelerine getirmemiz iki yıldan fazla bir süremizi aldı. Bu seferki fiyat iyileşmesi sırasındaki medya ilgisi Bitcoin’in fiyatı roket gibi yükseldiği zamanki medya ilgisinin yanına yaklaşamaz.
Eğer ayrılma medyada kötü bir şekilde resmedilir ve kafa karışıklığı yaratırsa muhtemelen 2 yıl yatay ve belki de dibe gideceğiz. Tetikteki rakiplerimizi göz önüne alırsak bu kez o kadar vaktimiz var mı? Tamam, dürüst olalım, Hard Fork Bitcoin’in ölümü demek değil. Bitcoin’in çoğaltılması (kopyalanması) demek. Şimdi iki Bitcoin’imiz var, ikisi de ölmeyecek, belki biri ölür. Hangisi gerçek Bitcoin? Bitcoin’in düşmanlarını azımsamayın — çatallanma onlara piyasayı karıştırmak için ihtiyaç duydukları tüm kozu verecek.
Madencilerin yüzde 30’u çatallanmaya giderse kime ne?
Yüksek miktardaki hash/bilgisayar gücü göze alındığında Bitcoin’in fiyatı, ağ güvenliği ve inanç işlevi görür. Metcalfe yasasına göre ağ değeri ağın karesidir. Ağı 70/30’a böldüğümüzde dahi daha az güvenli olacağı aşikardır. Evet, ağ yeniden düzenlenebilir ancak ayrılmadan sonra coin’lerin fiyatına bağlı olarak hash gücü bir coin’den diğerine gidebilir. Bunlar çok özellikli gelişmiş makinelerdir ve bir coin fiyat olarak arttığında hash gücünün de fiyat artışını takip etmesi olağandır.
En büyük madencilik şirketlerinden Bitmain’in Bitcoin Unlimited’ı desteklediğini hatırlayın. Şu çok açıktır ki Bitcoin’in şu anki zorluğu piyasada rekabeti gittikçe daha zor bir hale getirmektedir ancak Hard Fork’tan sonra, hash gücünün düşeceğini göze alırsak her iki fork’ta da zorluk ayarlamasına gerek duyulabilir. Bu, Bitcoin madencilik şirketlerine ve her iki coin’in madencilerine daha fazla donanım satma olanağı verir.
Madencilik ekipmanlarının satışı, Bitcoin fiyatı uçmadığı sürece blok boyutunu artırmadan standardı sağlamanın önünde çok ciddi bir ekonomik engel. SegWit‘e (Segregated Witness / Ayrılmış Tanık) gidilmediği sürece fiyatın uçacağına da inanmıyorum, o halde konu kapanmıştır. Direnç seviyesi olarak 1300’ü göstermiştim ve bu rakamlar beni haklı çıkarıyor. Bitcoin büyük oranda ekonomik güçlerin ve kişisel ilgilerin ağın güvenliğini yönetmede yardımcı olması esasına dayanır. Merkezsizlikten bahsediyoruz fakat gerçek şu ki Bitcoin’i güçlendiren donanım, aynı zamanda madencilik havuzlarının sahibi olan bir grup şirket tarafından üretilmektedir; bu da ağa karşı kullanılabilir.
Bitcoin’in problemi ürün & insan problemi, teknik değil. Çatallanma bunu çözecek çünkü iki taraf da istediğini alacak. Bence gerçek sorun, ikili çatallanma. Camia, Bitcoin’in herkes için her şey olmasını istiyor — Roger ucuz kahve işlemleri istiyor, Core merkezsizliğini ve güvenliğini yeteri kadar garanti altına almak, Vinny değer saklama aracı vb.
Bitcoin’i yönetme problemimiz var ve sorunu çözmek için onla açıkça savaşmaktan başka çaremiz yok. Bitcoin’in yarı demokratik yapısını düşünürsek hepimiz karar birliğine varmadıkça hiçbir şey çözülmeyecek. Bu, şu ana kadar çok kişiyi yaktı ve neden Bitcoin’in yerini almaya çalışan bu kadar fazla altcoin olduğunu bu yüzden rahatlıkla anlıyorum.
Bitcoin herkes için her şey olamaz, en azından yakın zamanda. Şu anda istikrarlı, güvenli ve tartışmasız olmaya ihtiyacı vardır. Camia olarak aramızdaki tartışmaları sürdürebiliriz ancak an itibariyle iki farklı Bitcoin markasıyla iki farklı kod tabanı yaratacak herhangi bir tartışmalı Hard Fork’a karşıyım.
Coinbase, BitPay, Gyft, BitPesa, Bitgo gibi pek çok şirket, müşterilerin benimsemesi, Bitcoin’in anlaşılması ve insanların kullanabileceği çıkışların oluşturulması adına senelerini verdi ve yatırım yaptı. Şu an gidilecek bir çatallanma tüm bu çabaları ve yatırımları baltalar ve Bitcoin’in benimsenmesini genel olarak kısıtlar. Ethereum Hard Fork’unun aksine yüzlerce şirket Bitcoin’i kullandığı için Bitcoin Hard Fork’u ters tepme yapabilir. Şirketler ürünlerinin daha çok benimsenmesine odaklanmalı, protokol savaşlarına değil. Bu konu camiada zaten bir gerginlik yaratmış durumda.
Farklı görüşlerin çoğunu beğeniyle karşılaşıyor ve anlıyorum. Bazılarını yazımda belirtmeye zamanım olmadı ancak Bitcoin ekosistemine karşı olan risklerin dengesini göz önünde bulundurursak, inanıyorum ki SegWit’e gitmek, Bitcoin’in evriminde bir sonraki aşamaya geçebilmemiz ve Hard Fork’un risklerinden kaçınmamız için şarttır. Core geliştiricilerine yöneltilmiş çok sayıda eleştiri var ve açıkça görülüyor ki geliştiriciler camia ilişkilerini ve ilgi çatışmalarını (blockstream’in dahil edilmesi gibi) yönetmede pek iyi değiller. Bu da onlara karşı duyguların ateşlenmesine sebep oluyor. Bunun sonucunda da şu anki gibi bir tür başkaldırı ile karşılaşıyoruz. Ancak teknik olarak an itibariyle Bitcoin’deki en iyi teknik ekip oldukları aşikar. Hepimiz derin bir nefes verip ve farklılıklarımızla duygularımızı (en azından kısa bir süreliğine) bir kenara koyarak Hard Fork’a gitmenin şu an Bitcoin için en iyi yol olmadığını kabul etmeli ve Segwit’i benimsemeliyiz. Bu yazı BU veya Core’un ne onayı ne de eleştirisidir. Bu yazı, camiadan farklılıklarını bir kenara koymasını ve telafisi imkansız bir parçalanmayı önlemek için birlik olmasını rica etmektedir.
Vinny Lingham’ın görüşleri bu şekilde, kendisine çoğu konuda katılmamak elde değil. Hard Fork’un yaratacağı kaos belki de beklediğimizden daha kötü sonuçlar doğurabilir ve ekosistemi 2-3 yıl geriye götürebilir. Ama yine de bir şekilde çözüm için bir adım atmanın gerekliliği de çok bariz olarak karşımıza çıkıyor.
Bitcoin Core’nin getirdiği çözüm SegWit mi, yoksa Hard Fork ile Bitcoin Unlimited mı? Bunu önümüzdeki günlerde göreceğiz. Unutmayalım ki şu anda Bitcoin’den sonra en büyük piyasa değerine sahip Ethereum, geçtiğimiz yıl içerisinde Hard Fork’a gitmiş ve Ether değeri 6 dolarlara kadar gerilemişti. Üzerinden henüz 1 sene geçmemesine rağmen Ether toparlandı ve şu anda 44 dolardan işlem görüyor. Hard Fork’un yarattığı Ethereum Klasik ise piyasada kendine yer buldu ve 2 dolardan işlem görüyor.
Benzer bir senaryo Bitcoin’de de yaşanabilir. Süreç kaos ve yüksek fiyat dalgalanmalarıyla geçecek olsa da, uzun vadede Bitcoin’e işlem limitlerinde sağlayacağı olumlu etkisi ile kripto para eko sistemine fayda sağlayacaktır ve geleneksel ödeme yöntemleriyle arasındaki farkı bir adım daha kapatacaktır..
Bu arada sektörün önemli oyuncuları olan kripto para borsaları da konuyla ilgili görüşlerini yayınladılar. Aşağıda görülebilecek yaklaşık 20 exchange sitesinin katılımıyla oluşturulan raporda, Hard Fork’dan sonra Bitcoin Unlimited (BTU) şeklinde bir alternatif coin’in alış-satış işlemlerine sunulacağı acıkça belirtiliyor. Bunların dışında en büyük madencilik havuzlarından Antpool da, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamayla Bitcoin Unlimited’ı desteklediğini ifade etmişti.
Sonuç olarak, Bitcoin’e gönül verenlerin ve yatırımcılarının konuyu sıkı takip etmelerini öneriyoruz. Önümüzdeki günlerde büyük değer kayıpları veya tam tersi büyük yükselişler yaşanabilir, bunun hangi yönde olacağını önceden kestirmek pek mümkün görünmüyor. Kripto para ekosistemine 3-5 yıl gibi uzun vadede fayda sağlayacak bu uygulamalar, yakın gelecekte dalgalanmaları beraberinde getirecektir. Bu nedenle Bitcoin yatırımcılarının bu süreçte çok dikkatli olmalarını öneriyoruz. Konuyla ilgili gelişmeleri dikkatle izliyor ve paylaşıyor olacağız..
