Birleşik Krallık‘taki araştırmacılar mevcut fikri mülkiyet yasalarının uygulanabilirliğini ve metaverse gibi yeni teknolojilere yönelik uyumlarını inceledi. Çalışmada araştırmacılar mevcut yasaların eksikliklerini tespit etti ve konuya yönelik önerilerini sundu. Birleşik Krallık hükümeti 7 Mart’ta Fikri Mülkiyet ve Metaverse başlıklı bir araştırma raporu yayınladı. Rapor, fikri mülkiyet yasaları ve bunların metaverse nasıl uygulanabileceğine ilişkin mevcut literatürü inceledi.
Birleşik Krallık’ta Metaverse Raporu
Çalışma kapsamında araştırmacılar, birlikte çalışabilir bir ortamda fikri mülkiyet yönetişimi ve sanal dünyalarda blockchain ve yapay zeka gibi teknolojilerin düzenlenmesi gibi metaverse özgü fikri mülkiyet sorunları olduğu sonucuna vardılar. Rapora göre telif hakkıyla korunan çalışmaların izinsiz yayılması da dahil olmak üzere birlikte çalışabilirlik sürecinde birçok yasal zorluk ortaya çıkmakta. Araştırmacılar, birlikte çalışabilirlik eksikliğinin, insanların telif hakkıyla korunan materyalleri yasadışı olarak dağıtmasını önlemede önemli olduğunu vurguladılar.
Birlikte çalışabilirlik bir metaverse evreninde önemli bir özellik olduğundan araştırmacılar bunun telif hakkıyla korunan çalışmaların kullanımını ve dolaşımını yönetmede bir zorluk oluşturabileceğine inanıyor. Bu arada blockchain alanının değişmezlik veya değiştirilmeye karşı korumalı olma gibi kendine has özellikleri de fikri mülkiyet yasalarının uygulanmasında bir zorluk teşkil edildi. Araştırmacılar konuya yönelik şu ifadeleri paylaştı:
“Blockchain alanının değişime ya da düzeltmeye karşı doğasında var olan direnç, fikri mülkiyet haklarını esnek bir şekilde yönetme ya da güncelleme becerisini zayıflatıyor. Bu özellikle mülkiyet anlaşmazlıkları bağlamında ve lisans verenlerin veya hak sahiplerinin Metaverse’den ayrılmak istemesi durumunda anlaşmaların ve hakların feshedilmesi konusunda endişe verici bir konu.”
Konuya İlişkin Dikkat Çeken Detaylar
Fikri mülkiyetin potansiyel metaverse yönetişiminde yapay zeka kullanımı da beklenen bazı zorlukları ortaya çıkarıyor. Araştırmacılar ihlallerin algoritmik yönetiminin, uygulamanın meşruiyetini garanti altına almak için insan gözetiminin olmaması nedeniyle kötüye kullanıma karşı son derece savunmasız olduğunu savundu.
Bunun yanı sıra yapay zeka tarafından üretilen içerik, metaverse alanında fikri hakların uygulanması için bir başka zorluğu da gündeme getiriyor. Çalışmaya göre yapay zeka araçlarına güvenmek, içerikteki buluş iddialarını geçersiz kılma potansiyeline sahip. Araştırma, yalnızca kısmen yapay zeka tarafından desteklenen eserlerin fikri mülkiyet yasaları tarafından korunabildiğini gösteren örnekleri ve vakaları vurgulandı.
Araştırmacılar metaverse içinde fikri mülkiyet yönetişiminde beklenen sorunlar nedeniyle, çok sayıda kilit konuda açıklığa ihtiyaç olduğu sonucuna vardılar. Bu konular arasında telif hakları, ticari markalar, patentler, tasarımlar, kullanıcı tarafından oluşturulan içerik, sanal mülkiyet ve metaverse dahilindeki NFT’ler ile ilgili yasal konular yer almakta. Bu nedenle araştırmacılar bir metaverse yönelik yönetişim ve uygulama konularının ele alınması için fikri mülkiyet yaklaşımlarının formüle edilmesi gerektiğine inanıyor.
