Terra’nın kurucusu Do Kwon, tüm LUNA topluluğunu kibri ve çok bilmişliği sebebiyle milyarlarca dolar zarara uğrattı. Geçtiğimiz ay 1 milyon dolar değerinde LUNA almış olsaydınız bugün elinizde sadece birkaç dolar kalacaktı. Çok sayıda yatırımcı en büyük 10 kripto para arasında yer alan UST ve LUNA’ya güvenerek yatırım yaptı. Fakat büyük çöküş adeta göz göre göre geldi.
İçerik Rehberi
Yatırım yaptığınız projenin tüm detaylarını bilmek ve işleyiş mekanizmasına hakim olmak önemlidir. Bundan aylar önce Terra’nın algoritmik stablecoiniyle ilgili FreddieRaynolds, Twitter hesabı üzerinden önemli bir uyarı yayınladı. Terra kurucusunu potansiyel saldırı riskleri konusunda bilgilendirmek istedi. Peki sonrasında ne oldu? Do Kwon, onu aptallıkla suçladı ve cehaletinden dolayı saçmaladığını söyledi.
Yukarıdaki paylaşımda daha fazlasını da söyledi. Merkezi olmayan bir stablecoin oluşturma hedefiyle ortaya çıkan Kwon, 2020 yılında da bir projesini batırmıştı. Fakat bu projede sahte bir isimle yer aldığı için bundan ancak bugünlerde haberimiz oluyor.
Peki FreddieRaynolds aslında neyi anlatmaya çalışıyordu?
“Birkaç hafta önce @tbr90’ın tweetine, zengin bir saldırganın Soros tarzı bir Kara Çarşamba saldırısı ile nasıl Terra’nın sistemini manipüle edebileceğini anlattım. Bunun için yaklaşık 1 milyar dolarlık sermaye yeterli”.
Nitekim iddialara göre BlackRock (8+ trilyon dolarlık varlık yöneten dünyanın en büyük şirketi) ve Cidatel, Gemini borsasından yüz milyonlarca dolar borç alarak bu saldırıyı gerçekleştirdi. UST pegg’inin bozulmasına sebep olan şey kesinlikle organize bir saldırıydı. Sonrasında sınırsız LUNA basımı, LUNA arzının düşüşü ve UST’yi destekleyen rezervlerin böylece erimesiyle büyük bir kısır döngü başladı.
Başlamadan önce senroyaj, paranın üretim maliyeti ile üzerinde yazılı değer arasındaki farktır. Derebeyler geçmişte bunu yaptığı için ismi böyle verilmiş. Bugün ise teknik olarak bu hak sadece merkez bankalarındadır. E tabi, LUNA gibi darphaneleri de unutmamak lazım.
FreddieRaynolds adım adım bunu anlatıyordu.
FreddieRaynolds haklı çıktı. UST sabiti birkaç yüz milyon dolarlık krediler ile bozuldu. Daha fazla LUNA basıldı. Daha fazla LUNA, fiyatın hızla düşmesine sebep oldu. UST teminat olarak LUNA kullanıyordu. LUNA’nın değer kaybı daha fazla teminata ihtiyaç duyulmasını sağladı. Bu kısır döngü LUNA fiyatı sıfırlanana kadar devam etti. Örneğin 10 dolarlık UST varsa bunu karşılığında LUNA piyasa değerinin 10 dolar ve üzerinde olması gerekir. Bugün LUNA işlem çiftleri borsalardan liste dışına atılıyor. Trilyonlarca LUNA piyasaya sürüldü, satıldı ve daha fazla satıldı. Milyarlarca dolar değerinde yatırım birkaç dolara eşitlendi.
Waves ve Tron kendilerine ait iki stablecoine sahipler. Özellikle Justin Sun’ın, Do Kwon ile benzer yönleri çok fazla. İkisinin de geçmişiyle alakalı mide bulandırıcı suçlamalar var. Justin Sun hakkındaki iddialar yazımızdan daha detaylı bilgi alabilirsiniz. Sun bunların yalan olduğunu söylüyor fakat 2017-2018 yılları arasında kripto para ekosisteminde bulunan yatırımcılar onun TRX holderlarına ne gibi büyük zararlar verdiğini dün gibi hatırlayacaktır. Düşünsenize bir projenin kurucusu haftalar öncesinde çok büyük bir anlaşma yaptık yakında duyuracağız diyor. Tokenin fiyatı hızla artıyor ve birkaç hafta sonra saçma sapan bir bisiklet firmasıyla iş birliği anlaşması yaptıklarını açıklıyorlar. Bunun birden fazla tekrar ettiğine canlı şahit oldum. Do Kwon ve Justin Sun maalesef topluluktan gelen eleştirilere kulak veren insanlar değil. Benzer yönleri sebebiyle ciddi risk barındırıyorlar.
USDD ve USDN dolara sabitliğini birçok borsada bu süreçte kaybetti. USDD, Tron DAO ve USDN, Waves tarafından korunuyor. Bunların da yakın gelecekte yatırımcılarının LUNA benzeri bir mağduriyete sürükleyemeyeceğinin kesinlikle garantisi yok. UST krizinden çıkarılacak en büyük ders algoritmik stablecoinlerden en azından kapsamlı regülasyonlar çıkana kadar uzak durmaktır.
LUNA fiyatı 10 doların altına düştüğünde sonsuza kadar %99,99 düşüşün devam edebileceğinden yine burada bahsediyorduk. Fiyatın sıfırlanabileceği konusunda da iyi niyetle uyarılarımızı yaptık. Fakat birçok yatırımcı “korkuyu” satın alıyorum diye düşünerek aslında “ölümü” satın aldı. 1 dolar, 10 cent ve hatta 1 cent gibi fiyatlardan binlerce dolarlık LUNA alarak sermayelerini riske ettiler. Sonuç olarak hepsinin parası eridi.
Kripto para piyasalarında size para kazandırabilecek en büyük şey tecrübedir. Bugünlerde yaşadığınız olayları unutmayın ve gelecekte benzerlerinin veya farklı versiyonlarının bu piyasalarda karşınıza çıkabileceğinin farkında olun. Tek bir altcoine sermayenizin %15’inden fazlasını asla ayırmayın. Tek bir stablecoin kullanmayın. Sayısız yatırımcı varlıklarını UST’de tutuyordu, ağ sorunları sebebiyle likiditenin az olduğu borsalardan farklı borsaları bunları çıkarıp “zararına” bile satamadılar. Bakın bu insanlara “zararına” bile satacak imkan tanınmadı.
Umudunuzu yitirmeyin, kripto para piyasaları buna benzer 2 çöküş daha gördü. Bitcoin birkaç bin dolara kadar düşüp yeniden 69.000 dolarla çıktı. Ben 2018 yılındaki çöküşte BTC’nin 20.000 ATH seviyesini yeniden görme hayaliyle geçirdiğim günleri hatırlıyorum. 2017’de sürekli yükselen piyasaların verdiği hazzı unutmadım. Fakat bugün beni ve diğer yatırımcıları 20.000 dolara düşen bir Bitcoin fiyatı korkutuyor. Yarın 60.000 dolara düşen bir Bitcoin fiyatından endişe duyabiliriz. Yıllardır böyle oluyor. Yıllardır en büyük 100 kripto paranın %90’ı değişiyor. Bu yüzden en az 2 döngünden başarıyla çıkan kripto paraları araştırarak en az riskli olanlara yatırım yapın. Bitcoin ve Ethereum tutmak çoğu zaman daha az zarar etmenize sebep olur. O halde daha az para kazanmayı göze alarak daha fazla BTC ve ETH’ye portföyünüzde yer ayırın. En azından son günlerde insanlar bunun farkına varmaya başladı. Bir altcoin size 100x fırsatı sunabilir, fakat tüm paranızı kaybetme riskini alarak bu ödülün peşinde koşarsınız. Elbette şahsi görüşlerdir ve kendi risk durumunuza göre stratejilerinizi oluşturmak tamamen sizin sorumluluğuz.