Türk kripto para yatırımcılarının da yoğun ilgi gösterdiği altcoinlerden olan Mina Coin beklenen raporu yayınladı. Yaklaşık 1 ay önce yönetimde ve yönetim mekanizmasında radikal değişime giden Mina Coin bugün AMA oturumu da başlattı. Oturumdan önce 69 sayfalık raporda yol haritasına dair sinyaller verdi.
Mina Coin Raporu
0,2 doların da altına inen fiyat ön satış seviyesini de kaybetti. 0,25 dolardan ön satışı yapılan Mina aşırı satışların zirvesini yaşayan altcoinler arasında yer alıyor. Bugün birkaç saat önce yayınlanan token ekonomisi raporu token arzı, enflasyon, kullanıcı katılımı, protokol gelirleri gibi temel metrikleri detaylı olarak ele alıyor.
Token enflasyonunu %9 ile önemli seviyede olmasına dikkat çekiliyor ve Haziran 2024’teki güncellemeyle %12’den düşürüldü. Ekim 2024 başından bugüne doğrulayıcılar %50 azaldı ve delegasyon programı zayıfladı. Deflasyonist mekanizmaların eksikliği ve protokol düzeyinde ücretlerin veya merkezi olmayan bir hazinenin olmaması önemli engeller arasında sıralanıyor.
Mina‘yı Cardano, Algorand, Starknet ve Near ile enflasyon stake etme, hazine modelleri gibi faktörler açısından karşılaştıran denetçi öne çıkan başlıkları şöyle özetliyor.
- Enflasyon Mina %9 ile en yüksek. (Algorand, Starknet ve Near ile Mina karşılaştırıldığında)
- Mina haricinde hepsi protokol geliri elde ediyor.
- Staking APY bakımından NEAR %10-12 ile önde; Cardano %3-5, Algorand %5-6, Mina %8-12
- Mina haricinde hepsinde merkezi ya da yarı merkezi hazine var
Token arzı 1,2 milyar olan Mina Coin (2025 başı)’in token dağılımında en büyük pay %42 ile topluluğun. %23 çekirdek geliştiriciler, %20 yatırımcılar, %7 O(1) Labs ve %6 Mina Vakfı’nın.
Mina Coin Geleceği
Ağdaki sorunların tespiti aynı zamanda gelecekte atılacak adımların da temelini oluşturuyor. Örneğin enflasyon kaynaklı riskler, protokol ücreti eksikliği ve hazine yapısının olmayışının getirdiği gelişim yavaşlaması önemli detaylar. zkApps yaygın değil; işlem hacmi düşük ve bunlar da aşılması gerekilen önemli sorunlar arasında.
Denetim raporunun iyileştirme için atılacak adımlar kısmında şu detaylar yer alıyor;
“Enflasyon oranlarının kademeli olarak düşürülmesi token değerini dengeleyebilir ve satış baskısını azaltabilir. Bu yaklaşım, işlem ücretlerine daha fazla güvenmeye yönelik kademeli bir geçişle birleştirilmelidir.
Küçük protokol ücretlerinin uygulamaya konulması, merkezi olmayan bir hazine ve token yakımlarının başlatılması için sürdürülebilir bir gelir akışı oluşturabilir.
Blok ödüllerinin bir kısmının bir hazineye tahsis edilmesi, ekosistemin büyümesini ve topluluk girişimlerini finanse edebilir.
Token kilitleme sonunda stake katılımını azaltarak kalan delegeler için ödülleri artırabilir. Alternatif olarak, protokol ödülleri mevcut APY seviyelerinde sınırlayabilir ve dağıtılmamış ödülleri merkezi olmayan bir hazineyi finanse etmek için azaltılmış staking ‘den yönlendirebilir.”
Enflasyonun yüzde 7’ye sabitlenmesi planlanıyor 48’inci aya yaklaştığımızdan aşağıdaki tabloya göre revize söz konusu olacak.
Tasviye olarak denetim raporundaki ücret bölüşüm detayı önemli;
“Mina, protokol ücreti olmayan tek layer 1’dir ve işlem ücretleri yoluyla gelir elde eden diğer ağlardan ayrılır. Cardano ve NEAR’ın ücret bölme mekanizmaları vardır; Cardano ödüllerin %80’ini doğrulayıcılara ve %20’sini hazineye yönlendirirken, NEAR ücretlerin %70’ini yakar ve %30’unu geliştiricilere (doğrulayıcılara değil) verir. Starknet şu anda tüm ücretleri doğrulayıcılara göndermektedir ancak gelecekte bir bölüşüm getirme üzerinde çalışmaktadır. Algorand, doğrudan doğrulayıcı veya hazine tahsisi olmaksızın tüm ücretleri yakar.”
Mina Coin’in Avantajları
Protokolün düşük donanım gereksinimleri ve stake kilitlemesinin olmaması, geniş katılımı teşvik ederek Mina’nın diğer L1’lere kıyasla sürekli olarak yüksek stake oranına katkıda bulunur. Nitekim stake oranı %60 civarında.
Cömert stake ödülleri aktif katılımı teşvik ederek geniş bir doğrulayıcı ağı ve sağlam güvenlik sağlar. Delegasyon fırsatları, teknik olmayan kullanıcıların da katkıda bulunmasını ve ödüller kazanmasını sağlayarak topluluk katılımını teşvik ediyor.
Çift aracı modeli, hem blok üreticileri hem de SNARK çalışanları için teşvikler sağlayarak güvenliği ve efficient zk-SNARK üretimini korur. Bu uyum, ağın ölçeklenebilirliğini ve işlevselliğini destekliyor.
zkApps, ekosistem olgunlaştıkça MINA tokenleri için uzun vadeli talebin temelini atarak artan işlem hacimlerini ve kullanıcı katılımını sağlamak için yeni bir fırsat oluşturma potansiyeline sahip.
ina’nın protokol ücretlerinin veya token yakımlarının olmaması, işlem maliyetlerinin düşmesini sağlayarak uygulamalar ve kullanıcılar için kullanılabilirliği ve erişimi artırıyor. Ancak bu aynı zamanda ekosistem gelişimi için nakit oluşturmayı zorlaştırıyor.
Pay ağırlığına bağlı olasılıksal mekanizma, merkezileşmeyi önleyerek ve dağıtılmış katılımı teşvik ederek eşit blok üretim fırsatları sağlar ve adil doğrulayıcı seçimi de önemli bir detay.
Mina Coin’in Dezavantajları
Blok üreticileri için ödüller ağda faaliyet son derece zayıf olduğundan işlemlerden değil token enflasyonundan besleniyor. Mina Coin hızla token talebini canlandıracak şekilde ekosistemindeki uygulamaları hayata geçirerek kullanıcılar için faaliyet alanları oluşturmalı.
Token değer artışını sınırlayabilecek ve enflasyonu dizginleyerek token yakım gibi mekanizmaların şimdilik olmayışı da başka bir negatif yönü.
Protokol, protokol düzeyinde herhangi bir ücret talep etmez, bunun yerine blok ödüllerine ek olarak blok üreticilerini telafi etmek için kullanıcı tarafından belirlenen işlem ücretlerini içerir. Bu da protokolün sürdürülebilirlik için doğrudan gelir elde etme kabiliyetini sınırlıyor.
Mina Coin’in duyurduğu merkezi olmayan hazine yapısını oluşturarak bunu güçlendirmesine ve bu hazineyi besleyecek mekanizmalar inşa etmesine ihtiyaç var.
Mina’nın AI, DeFi gibi alanlarda ve ötesinde kullanımını genişletmek ve Web3 kurucularını Mina üzerinde geliştirmeye teşvik etmek, ZKapp dağıtımını hızlandırabilir ve daha fazla kullanıcı çekebilir. Hali hazırda zayıf kullanıcı etkinliği negatif.
Özet
Şu anda Mina’da: – Yıllık %9 enflasyon – Protokol ücreti yok – Hazine yok – SNARK çalışanlarına zar zor ödeme yapılıyor ve tüm bu sorunlar kırılgan bir ekonomik model oluşturuyor.
Peki ne öneriliyor? Rapor, Mina’nın tokenomiğini daha güçlü hale getirmek için gerçekçi düzeltmeler ortaya koyuyor: Enflasyonu düşürün (%9’dan → %5’e), Protokol ücretlerini tanıtın (bölünmüş: hazine + yakım + doğrulayıcılar), bir hazine oluşturun, satış baskısını azaltmak için token kilitleme yoluyla stake, daha iyi SNARK teşvikleri.
Gelecekteki MIP’lere (Mina İyileştirme Önerileri) ilham vermek için topluluk odaklı bir kaynak olarak yayınlanan bu denetim rapor Mina ekibinin yol haritasının temelini oluşturabilir. Ancak kesin bir yol haritası değil.
Sürdürülebilir ekonomi olmadan protokol potansiyeline ulaşamayacak ve Mina eğer bu dönüşümü başarabilirse zk için önemli bir yürütme katmanı olabilir. Ayrıca bugünkü AMA oturumunda yakında önemli bir hard fork yapılacağı bilgisi paylaşıldı ve teknik detayları tartışıldı.